Jaak werd tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 1911 bij de werkgevers verkozen tot gemeenteraadslid van Aalst. Deze gemeentelijke verkiezingen – de eerste die plaats vonden onder het stelsel van evenredige vertegenwoordiging – wijzigden enigszins het politieke landschap, zonder evenwel het sterk overwicht van de katholieken te breken. Bij deze laatsten traden voor het eerst in de gemeenteraad Louis de Béthune (jongere broer van wijlen Léon de Béthune) en Eugeen Bosteels, die later voor gedurende zeer korte tijd burgemeester zou worden Als toegevoegde leden werden als vertegenwoordigers van de werkgevers verkozen : Jaak van den Bergh, en Valerie de Valkeneer, later schepen.
Na het begin van de Eerste Wereldoorlog vertoefden zowel burgemeester Leo Gheeraerdts als eerste schepen Felix De Hert niet in Aalst. Daarop werd gemeenteraadslid Van den Bergh opgevorderd om als waarnemend burgemeester te fungeren.
Op 6 augustus 1914 kondigde men het overlijden aan van een Aalsterse soldaat. Hij werd door een granaatscherf aan het hoofd getroffen. Het was de zoon van Jaak van den Bergh, die dus dienst zou doen als burgemeester tijdens de bezetting. Inmiddels hielden onze troepen stand voor Luik, lang genoeg om aan Frankrijk de tijd te geven zijn ·leger te organiseren, en enkele weken later de slag aan de Marne te winnen.
Vanaf maandagavond 28 september van dat jaar hadden de Duitsers zich voor goed meester gemaakt van de stad. Slechts enkele mannen waren gebleven, onderrneer pater Evarist Bauwens en pater Cypriaan van de Capucijnen die op zondag 4 oktober, terwijl de parochiekerken gesloten waren, de mis opdroeg in de Capucijnkerk.
Wie het minst ver was geraakt, kwam reeds de volgende dag terug. De bezetters wilden onmiddellijk een burgerlijk bestuur inrichten. Ze spraken eerst Boulvin aan, een industriëel die in Aalst was gebleven om zijn stervende schoonmoeder te verzorgen. Hij was echter niet van Aalsterse afkomst, en sprak slechts in geringe mate Nederlands. Hij kon zich van die karwei afmaken door te beloven het eerste gemeenteraadslid dat hij zou ontmoeten, naar de Kommandantur te verwijzen.
's Anderendaags ontmoette hij Jaak van den Bergh, die terugkwam van Aaigem, waar hij zich verscholen had.
Jaak van den Bergh was, zoals reeds aangehaald, in 1911 verkozen als vertegenwoordiger van de ambachtslieden. Met tegenzin, en slechts voor korte tijd -zo dacht hij- aanvaardde hij de opdracht.
Hij zou echter tot op het einde van de bezetting in zijn functie blijven.
Een delicate taak stond hem te wachten. Tot tweemaal toe kwam hij in de Duitse gevangenis terecht, maar het ontbrak hem zeker niet aan kranigheid. Toen generaal von Mayer, die de stad had veroverd, hem vroeg iets schoons te laten zien, wilde Van den Bergh hem leiden naar de Drie Sleutelstraat en naar de afgebrande huizen van de Albrechtlaan. Maar het moesten "schöne Gemälde" (mooie schilderijen) zijn. Van den Bergh bracht hem toen naar de feestzaal van het Stadhuis waar de door de Duitse soldaten gescheurde taferelen hingen van Meganck en Lebrun.
"Schweinerei", zei de generaal echter ...
Dan naar de St.-Martinuskerk, waar echter het Rubens'schilderij ontbrak. Dat was tijdig weggeehaald en bleef gedurende de oorlogsjaren in de kelders van de Banque de la Dendre.
Schepen Moyersoen kwam eind december terug, ondanks het feit dat het hem van verscheidene zijden werd afgeraden.
Het stadsbestuur bleef gedurende heel de bezetting in goede verstandhouding. Toen Jaak van den Bergh, op 4 oktober 1915, een jaar burgemeester was, werd hem door Désiré de Wolf en gans de gemeenteraad, hulde gebracht.
Bij het einde van zijn tweede ambtstermijn, op 2 oktober 1916, was hey Romain Moyersoen die hem hulde bracht. "In zijn moeilijke en soms gevaarlijke taak, heeft hij zich op lofwaardige wijze weten te gedragen", verklaarde hij. Dit gevaar bestond werkelijk. Tot tweemaal toe werd Van den Bergh in de gevangenis opgesloten. Eerst van 28 maart tot 5 april 1917, in de Nieuwe Wandeling van Gent, en van 22 mei tot 22 september 1917 in Dendermonde. Tijdens zijn opsluiting werd hij vervangen door Schepen Felix de Hert. Deze had reeds gedurende verscheidene maanden gevangen gezeten in Turnhout. Zijn aanhouding ten huize had de bevolking des te meer geschokt omdat zij op brutale wijze geschiedde en dit slechts enkele dagen na het overlijden van zijn echtgenote.
Op 26 maart 1918 stierf Pieter Daens. Hij was 76 jaar oud. Tot op het einde toe had hij trouw de gemeenteraadszittingen bijgewoond. Hij bleef ook trouw aan zijn christen-democratische opvattingen, zonder zich door de activisten 'op een zijspoor te laten brengen.
De stad besturen na de bevrijding bleek een moeilijke taak, en op de dag dat de Belgische troepen binnenkwamen, trok Jaak van den Bergh zich terug.
Schepen Felix de Hert nam het burgemeesterschap waar.
Inmiddels was ook Burgemeester Gheeraerdts, die noodgedwongen in Engeland had verbleven, teruggekomen, maar deze maakte helemaal geen aanstalten om zijn ambt terug op te nemen. Schepen Bauwens, die overleden was en Schepen De Wolf, die wegens oververmoeidheid ontslag nam, werden vervangen door Achilles Eeman en door Valery de Valkeneer.
Toen De Hert in augustus 1919 definitief burgemeester werd, verving advocaat Eugeen Bosteels hem als schepen. Schepen Moyersoen bleef, alhoewel hij meer en meer door zijn parlementaire arbeid werd ingenomen..
Bronnen:
hetlandvanaalst.be/wordpress/wp-content/uploads/2019/01/LVA-JG-38-1986-1.pdf
Geen opmerkingen:
Een reactie posten