Rond 1890 werd er voor het eerst voetbal gespeeld in België. Het duurde echter tot de eeuwwisseling
vooraleer deze nieuwe sport in Aalst in ploegverband tot leven kwam. In 1900 werd Alost F.C. opgericht, maar na 4 jaar hielden zij er al mee op. Van 1904 tot 1913 speelde er aan de Puiteput een tweede ploeg: Sporting, in roodgroene uitrusting.
Ondertussen had in 1908 ook de voetbalploeg Steun Geeft Moed het leven gezien. Zij speelden hun eerste matchen op het toenmalige Ezelsplein. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak was het echter ook meteen gedaan met de voetbalambities en werd de club opgedoekt.
Daarmee zijn we uiteindelijk wel aanbeland op het Ezelsplein, of moeten we zeggen de Ezelspleinen?
In voorgaande paragraaf staat wel degelijk 'toenmalige' Ezelsplein, want er kan namelijk gesproken worden van het ‘oude’ en het ‘nieuwe’ Ezelsplein.
Het ‘oude’ Ezelsplein was te situeren op de huidige Sinte-Annalaan, vóór de aanleg van de buurt einde jaren ’20.
Rechtover café Den Appel (aan het begin van de laan) had vanaf 1908 de nieuw opgerichte voetbalafdeling van ‘Steun Geeft Moed’ zijn voetbalveld. Zich omkleden deden de spelers in … café Den Appel. Het gaat hier dus voor alle duidelijkheid niet over het Ezelsplein waar wij het nu kennen !
Na de uitbreiding van de buurt en de verbreding van de Sinte-Annalaan werd de naam Ezelsplein van toepassing op de Volksplaats. Nog steeds spreken de buurtbewoners daar over hun Ezelsplein, maar wanneer de vraag gesteld wordt waar die naam precies vandaan komt, volgt er meestal geen antwoord.
Sommigen verwijzen naar de in 1930 gebouwde kloosterschool en het zogezegde lagere niveau van onderwijs dat er gegeven werd, maar deze verklaring is verre van historisch bewezen. Minder vergezocht – maar daarom niet juister – is de veronderstelling dat de naam Ezelsplein verwijst naar de verkoop van ezels die daar zou hebben plaatsgevonden.
Een derde - meest aanvaardbare - verklaring werd ooit aangereikt door Karel Baert, directeur 3de departement van de stad Aalst. Volgens hem zouden de Aalstenaars net die naam - Ezelsplein - gekozen hebben als tegenreactie op de van hogerhand opgelegde ‘verheven’ straatnamen als Naarstigheid-, Welvaart-, Spaarzaamheid-, Volksverheffing- en Vooruitzichtstraat. Het tegendraadse karakter van de Aalstenaar zorgde ervoor dat pal in het midden van die nieuwe buurt met al die ‘deugdelijke’ namen geen Volksplaats maar een Ezelsplein ontstond. Ook Jan Louies, Aalstkenner bij uitstek - wijst in die zin op bepaalde ironische karaktertrekken van de Aalsterse volksmens.
Het was in 1952 dat door een aantal laatstejaarsstudenten van het Sint-Jozefscollege de Algemene Kultuur en Sportvereniging Black Boys opgericht werd. Er werd bewust gekozen voor een ongewone naam en aparte kleding (zwart) om concurrentie te vermijden. Initieel werd er naast deelname aan sportactiviteiten (zoals voetbal en atletiek) ook aan culturele uitstappen gedaan.
Twee van de stichters speelden in 1953-‘54 basketbal bij Okapi Aalst en zo kwam deze sport meer onder hun aandacht. Het was voor deze nieuwe sportvereniging gemakkelijker om een basketploeg (5 spelers) op te richten dan een voetbalploeg (11spelers) en zo werd in 1953 een basketbalafdeling
gesticht die vanuit de Belgische Basketbalbond het stamnummer 785 meekreeg.
In 1954 werd met veel enthousiasme en weinig ervaring gestart in de provinciale reeksen. De thuismatchen vonden plaats op het plein in het stadspark terwijl de verplaatsingen gebeurden per fiets, met de trein en occasioneel met de wagen.
Nieuwe spelers sloten zich aan, de club kende een grote uitbreiding en op het Volksplein was ondertussen een nieuw basketbalplein aangelegd … dus werden voortaan daar de thuismatchen gespeeld.
Hellas-internationaal René Steurbaut werd trainer van de ploeg en baatte nadien met zijn echtgenote café 'De Limberg' uit op het Volksplein, waar de matchen nog eens mondeling en uitvoerig werden overgedaan. De achterkeuken deed dienst als kleedkamer.
Toen Steurbaut vertrok, verdween echter meteen ook dit clublokaal. Gelukkig konden de spelers rekenen op Valere D’Herde. Hij had op de Sinte-Annalaan een wasserij. Deze wasserij werd gebruikt als kleedkamer, als opslagruimte voor de materialen én als restaurant voor de mosselsoupers. Omkleden, stockeren én eten … het gebeurde dus allemaal tussen de wasmachines, droogzwierders en strijkplanken.
Speciaal voor Okapi legde het stadsbestuur toen in het stadspark een speelveld aan. Daarna verhuisden ze naar de Hopmarkt. BBC Okapi werd iets vroeger dan de Black Boys opgericht: in 1949, maar daarover meer in een ander artikel.
Midden de jaren ‘70 speelden de teams afwisselend in eerste en tweede klasse om uiteindelijk in het seizoen 1976–1977 allebei in eerste aan te treden. De rivaliteit tussen Okapi en de Black Boys was op zijn Aalsters: tijdens een derby werd er duchtig over en weer geroepen en verweten, maar na de wedstrijd verbroederde men aan de toog, en die ‘nabesprekingen’ konden wel een tijdje duren.
De financiële impact van deelname in de hoogste klassen groeide de Black Boys echter boven het hoofd en de club werd na het seizoen 1978-1979 ontbonden.
Op 7 december 1984 lezen we in de Nieuwe Gazet Van Aalst dat door het wegvallen van het kaatsterrein aan het Astridpark, een nieuw, geschikter, plein zou worden aangelegd op het Volksplein. Kostenplaatje : 200 000 Belgische Frankskes.
De kaatsers waren trouwens een waar fenomeen in die jaren. Iedereen ging supporteren en kende de regels dan ook van binnen en van buiten. Ook na de kaatsing werd er uiteraard nog veel nagepraat in de naburige café’s.
Het ‘professionele’ sportleven op het Ezelspleintje verdween in de loop der jaren een beetje, en maakte ook plaats voor andere activiteiten. Circus, rommelmarkten, vuurwerk, kindercarnaval, …
De laatste jaren is er ook meer plaats en ruimte voor ‘kunst’.
In 2014 ging kunstenaar Stephen Verstraete (uit Gent) aan de slag in de buurt. Hij maakte 3 sculpturen met een metalen hoorn, waarop je je eigen MP3-speler kon inpluggen en muziek afspelen op het plein.
In 2017 kwam er een nieuw initiatief van artieste Katrien Vanderlinden. Op 12 september begon ze eraan … Ze schilderde kleurrijke vormen, die geïnspireerd zijn door speelgoedblokken, op de ondergrond van het plein.
Deze job combineert ze met het maken van ‘Wonderwalls’, unieke gepersonaliseerde muurschilderingen. Toen deze uit Overijse afkomstige artieste, in 2015 in een nieuw huis ging wonen, wilde ze de nieuwe kamers mooi inrichten, maar vond niet onmiddellijk leuk en betaalbaar behang.
Dus stak ze zelf de handen uit de mouwen, en schilderde de muren in een eigen, originele stijl. Dat sloeg zo aan dat het meteen resulteerde in haar eigen muurschilderbedrijfje.
Katrien is dus een handige dame die van aanpakken weet, en ondertussen (2017) bleek ze dus ook de ideale vrouw te zijn om Wonen.tv elke week te voorzien van een simpele maar creatieve oplossing voor een klein klusprobleempje.
De door een blokkendoos geïnspireerde creatie toont verschillende kleuren en vormen die in elkaar passen. Op die manier worden ideeën gegeven om naast het basket ook andere spelletjes te spelen.
Het kunstwerk kan het beste bekeken worden ‘van bovenaf’. Het is zo opgesteld dat er vooral vanuit de lucht een symmetrie ontstaat tussen de verschillende vormen. ‘Van bovenaf’ wil uiteraard zeggen dat dit moet gebeuren met een drone, maar dat is volgens de artieste geen enkel probleem gezien de drones tegenwoordig erg in de smaak vallen van de jeugd.
Voor wie geen drone bezit, hier een beeldje van het plein vanuit de lucht ... links hoe het vroeger was, rechts hoe het nu is ...
En hier een filmpje over ‘the making of’ …
Op 27 september kwamen de spelers van 'den Okapi' het plein inspelen.
Begin juni 2020 was het werk trouwens aan een opknapbeurt
toe. Het ‘Donkeysquare hypercourt’ kreeg een fris laagje verf want na een paar
jaar waren de felle kleuren van het stukje straatkunst al afgesleten. Het waren
de ‘dienst jeugd’, ‘Buurtwildt’ en ‘Minor-Ndako’ die enkele jonge Aalstenaars
bereid vonden om gedurende drie dagen de handen uit de mouwen te steken en het
pleintje opnieuw wat ‘bij te kleuren’.
Of je nu voor of tegen bent, het is in elk geval een
kleurrijke bedoening geworden daar op het Ezelspleintje …Tegenwoordig staan er trouwens ook 16 boekenuitleenkastjes in de wijk St Anna, onder meer dus ook aan het pleintje.
De buren dienden bij de stad via de oproep ‘Mijn Buurtidee’ hun voorstel in en de stad vond het leuk. Elke kast kreeg een peter of meter die bewaakt of er nog genoeg boeken in de kast staan. ‘Neem een boek, geef een boek’, dat is het systeem”, zeggen Liv en Jozefien, twee van de initiatiefnemers. “Op die manier hebben we toch een fijne wijkbib in de Sint-Annawijk.”
Bij het openingsmoment in augustus 2019 kwam onder meer actrice Joke Devynck voorlezen voor de kinderen uit de buurt.
Het Ezelsplantjen is natuurlijk in de buurt ook gekend omwille zijn multiculturele samenleving. Heel wat nationaliteiten zijn er ondertussen vertegenwoordigd en de 'kleurrijke' is dus niet enkel meer terug te vinden op de ondergrond van het plein, maar is ook duidelijk te zien aan een groot deel van de inwoners.
Dat mag ook blijken uit een carnavalshitje van de Prinsjengarde, waar men het heeft over de 'Hoetsies' en de 'Toetsies'. Blijkaar is het Ezelspleintje dan toch een ideale vakantiebestemming ?
Bronnen :
Filmpje verven: biensoigné.org
Muziek filmpje verven: filiplackovic.bandcamp.com
Docplayer.nl/13995197-erfgoednieuws uit Aalst
dezeen.com
designboom.com/art/vanderlinden
HLN 14/08/2019 - 03/06/2020
foto Katrien : Facebook Katrien
Filmpje 't Eizelsplantjen : ikke
Muziek filmpje 't Eizelsplantjen : cd de Prinsjengarde
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.