Oilsjtgoistad: Captain 'Bill' Fairbairn

Aalst heeft momenteel 10 ereburgers namelijk Dirk Martens, Adolf Daens, Valerius De Saedeleer, Alfred Kelders, Louis Paul Boon, Oscar Van Malder, Z.E.H. Kanunnik Michael Ghijs, Kamiel Sergant, Iwein van Aelst en ... Captain Bill Fairbairn.

William Alan Thomas ‘Bill’ Fairbairn (°13/7/1908 – +26/2/1992) lijkt een wat vreemde naam in de lijst want het klinkt uiteraard niet onmiddellijk Belgisch / Aalsters.

En dat klopt.

Toch werd deze brave man ereburger van onze stad ... Hoe dat kwam ?

'Bill' Fairbairn, geboren op 13 juli 1908 in Paraguay, studeerde Moderne talen (Frans en Spaans) en behaalde daar een 'BA degree' (Baccalaureus artium = academische graad in de literaire faculteit)

Hij was ook kapitein van het Hampshire regiment, 5de bataljon.

Op 18 mei 1942 voegde hij zich bij ‘de Brigade Piron’ van het Belgisch leger in Groot-Brittannië en was sindsdien bestendig bij de Belgen gedetacheerd.

Op 4 juli 1944 huwde hij met Marian Ruth Wyllie.

Samen kregen ze twee kinderen. Stephen Alan (2/12/1947) en Susan Mary Fairbairn (14/4/1953).

Hij is vooral bekend geworden als de verbindingsofficier voor de geallieerde legers bij de Belgische brigade, die bij Cabourg ontscheepte.

België werd hoofdzakelijk bezet door het 15de Duitse Leger.

Het was tijdens de maand september 1944 dat het grootste deel van het Belgische grondgebied bevrijd werd.

De geallieerde troepen die toen België bereikten, waren in de eerste plaats het 'Tweede Britse Leger' en het 'Eerste Amerikaanse Leger', bijgestaan door legereenheden bestaande uit Britten, Amerikanen, Canadezen, Polen en de Belgische troepen van de Brigade Piron.

Op 3 september 1944, rond 23.15 uur, werd ook Aalst bevrijd.

Engelse trucks kwamen toen de Grote Markt opgereden terwijl via de Gentse Steenweg ook Canadese tanks de stad binnen kwamen.

De captain was de eerste geallieerde officier die bij de bevrijding officieel in contact is gekomen met het stadsbestuur en daardoor een belangrijke functie vervulde voor de toekomst van Aalst.

Op de gemeenteraad van 17 april 1945, net na de oorlog, werd hem dan ook het ereburgerschap van Aalst verleend.

“Het stadsbestuur heeft besloten het Eereburgerschap der stad Aalst te verleenen aan Captain Fairbairn die met de de Bevrijding op donderdag 7 september 1944 het eerste officieel met het stadsbestuur onderhandelde’ kopten de kranten.

De eigenlijke overhandiging van het ereburgerschap op 2 juni 1945 werd vereeuwigd in het 'Gulden boek der stad Aelst'.

Dat gebeurde trouwens samen met een hulde aan Alfred Kelders, feestbestuurder bij het Stedelijk Feestcomité van Aalst.

Meteen gingen er stemmen op die claimden dat de verdienste van beide heren toch niet op hetzelfde moment kon gehuldigd worden.

De ene had zich dan wel bewezen op gebied van het organiseren van feestelijkheden, maar 'kon men dat wel vergelijken met iemand die aan de basis lag van het redden van misschien wel honderden / duizenden levens?'

Vijf jaar later (in 1950) zou men ook Alfred Kelders toevoegen aan het lijstje ‘ereburgers van Aalst’.

Tijdens de feestelijkheden van de vijfde verjaardag ‘der bevrijding der stad’ mochten tussen de concerten in de twee officieren, (ondertussen Major) Bill Fairbairn en Aalstenaar Commandant Gustaaf Van Hover van de Brigade Piron en triomfantelijke intrede doen op de Grote Markt.

Bill had ondertussen in 1945 de titel ‘Majoor’ verworven als lid van ‘the Royal Hampshire Regiment and 9th Battalion, mobile Defence Corps'.

Ook op 4 september 1954, de tiende verjaardag, was Ereburger Major Fairbairn aanwezig in onze stad. Hij vertrok toen, samen met onder andere Town Major Dwyer en Majoor Van Hover, per jeep aan de ‘Haring’ voor een rit naar de Grote Markt waar na een huldiging een groot concert op hun wachtte.

Op 5 september werd, in aanwezigheid van onder andere Bill Fairbairn, een toespraak gehouden door burgemeester Oscar Debunne. Dit gebeurde bij het aansteken van de eeuwige vlam bij het nog op te richten monument ter nagedachtenis van de oorlogsslachtoffers op het Vredeplein te Aalst.

Dat monument op het Vredeplein werd in 1956 onthuld ter nagedachtenis van de slachtoffers van de Eerste en Tweede Wereldoorlog.

Het was na een wedstrijd dat het ontwerp van Marc De Bruyn gekozen werd.

Het herdenkingsmonument werd gebouwd volgens een modernistisch ontwerp dat bestaat uit drie pijlers waarop een massieve driehoek rust.

Op de voorzijde zit een hardstenen bas-reliëf, met vier ruiters die de Apocalyps aankondigen.

Daarvoor bevindt zich een bronzen beeldengroep.

De ruiters symboliseren de rampen die de mensheid getroffen hebben, en tegen die achtergrond tekent zich een compositie in geslagen koper af die de lijdende mensheid symboliseert.

Een vertwijfelde vrouw houdt het lichaam van een levenloze man in de armen.

Tussen de drie zuilen staat de ‘eeuwige vlam’ opgesteld, een vlam die trouwens enkel aangestoken wordt bij speciale gelegenheden.

De Brigade Piron of officieel 'Belgische 1e Infanteriebrigade' werd tijdens de Tweede Wereldoorlog in het Verenigd Koninkrijk opgericht en stond onder bevel van Jean-Baptiste Piron die op zijn beurt onder het commando stond van de Britse 6e Luchtlandingsdivisie van het Canadese 1e Leger.

Vanaf 28 augustus 1944 viel de brigade onder de Britse 49ste Divisie van het Britse 2e Leger.

De brigade bestond uit 2200 (volgens een andere bron 2500) gevluchte Belgische en Luxemburgse militairen. De eenheid werd opgeleid in Tenby (Wales).

Ze nam niet deel aan de landing in Normandië maar landde op 7 augustus 1944 in Arromanches en Courseulles-sur-Mer, bevrijdde op 21 augustus Cabourg, op 22 augustus Deauville, op 24 augustus Trouville-sur-Mer en op 25 augustus Honfleur.

Nadien nam de brigade deel aan de bevrijding van België.

Ze stak op 3 september bij Rongy de grens over en bevrijdde een dag later de hoofdstad Brussel. De militairen kregen hierna een paar dagen verlof om hun familie te bezoeken.

Op 7 september was het dan de beurt aan Aalst.

William ‘Bill’ Fairbairn overleed op 26 februari 1992 op 83-jarige leeftijd in Bournemouth, Hampshire (UK).

In de entree van het oude stadhuis werd in 2004 ter herinnering een gedenkplaat onthuld.

In oktober 2013 werd onder ruime belangstelling op het kerkhof van Aalst een herdenkingsplaat onthuld waarop de namen van de ereburgers van de stad vermeld staan die daar hun laatste rustplaats hebben. De initiatiefneemster voor de plaat, schepen Mia De Brouwer, vertelde dat ze hoopt dat ‘herinneringen aan deze grootste mensen, grootse daden en creaties tot grootsheid zou inspireren’.

Voor alle duidelijkheid. Major Bill Fairbairn staat hier niet op omdat hij hier niet is begraven.

Hier een lijstje van alle Aalsterse ereburgers.

Voor meer info, klik op hun naam en je wordt doorgestuurd naar de betrokken pagina :

Adolf Daens

Alfred Kelders

'Captain' Bill Fairbairn

ZEH Kannunik Michaël Ghijs

Oscar Van Malder