De naam Regelsbrugge verwijst naar een kleine brug uit het jaar 1395, die daar te vinden was.
Het neerhof, een witgekalkte gesloten hoeve uit de 19de eeuw, ligt op grondgebied Aalst, in de Kwalestraat 119.
De heerlijkheid van Regelsbrugge was een voornaam leen van Nieuwerkerken, en was 30 hectare groot. Een leen was een gift van een leenheer aan een leenman.
Oorspronkelijk noemde men dit een ‘beneficium’, wat de betekenis eigenlijk duidelijker omschrijft.
‘benefit’ = voordeel.
Het voordeel kon een stuk land zijn, maar ook een ambt of geldelijke inkomsten.
Een heerlijkheid is de bezitting van een heer waaraan bepaalde ‘heerlijke’ (= voordelige) rechten zijn verbonden. Het is in deze context dus ‘het territorium van Regelsbrugge’.
In 1663 vinden we volgende omschrijving van het kasteel :
“Eerst het woonhyys ofte casteel, synde ghemetst uyt den waetere, met optreckende brughen, in het innecommen eene schoone saele met twee groote saletten neffens elckanderen ende twee caemers daer over ofte teghen ende op het eynde van de saele eene plaatse tot capel.
Daer en boven is aen het selve huys een nederhoff ghesloten met poorte ende mueren hebbende oock een woonhuys, poort, caemer, peerdestallen, brauwerye ende schueren al ghemetst ende omwaetert, midsgaders eene gehesloten hoff agter thuys, en de eenen cool lochting neffens de schuere, met een voorder cleen lochtincxken tot aen de straete daert in een huysken op straet, midsgaders de dreve, ende den mersch achter de schuere tot teghen de beke ende straete, ende een deel ten suyden neffens het woonhuys ende nederhoff, al te saemen groot bevonden in ghevolghe van de nieuwe ende oude metinghen … (acten van 1663, register 296)”
In 1750 brengt de verkoop van Regelsbrugge de som op van 28116 guldens
In 1751 werd begonnen met het kasteel te herstellen.
In de Denderbode “In ’t jaar 1751 en 52 werd het kasteel van Regelsbrugge hersteeld, het park herlegd en de vijvers gekuischt. Aan deze werken die tot rond 1753 duurden, werden 150 man gebezigd’
Op 4 mei 1782 kwam het kasteel met alle leengoederen in het bezit van baron de Gundry en kocht Rallen van ten Buleken (schepen van 1754 tot 1759 en later Griffier van het Land van Aalst’) het leen ‘liggende over de cassyde, ongeveer 20 dagwanden groot, ende oek de meerschen daerboven’ voor 8559 guldens en 11 stuivers.
Rond 1795 werd het kasteel grondig verbouwd door toevoeging van een verdieping, waardoor de slanke torens hun sierlijke elegantie verloren. Dit gebeurde door graaf Jozef de Wauthier de Regelsbrugghe, de toenmalige eigenaar.
In 1878 werd een van de zijvleugels afgebroken. Vroeger hing er ook een klok in één van de torens. Men noemde ze de "patatterklok".
Deze klok werd steeds om half twaalf geluid en diende om het werkvolk uit de velden te roepen, ‘voor ’t nemen van hun noenmaal’.
Later verdween dit gebruik en werd de klok enkel nog geluid bij Sint-Jobkermis of andere feesten.
In 1835 is er dan de opbouw van het huidige neerhof, gelegen aan het kasteel.
In 1853 vindt er een grote verkoop plaats:
“Door uitscheiding van landbouwbedryf --- verkooping --- van paerden, koeyen, runders, varkens, eene groote hoeveelheid Landbouwgereedschappen, Wagens en Karren, ter landhoeve van het kasteel van Regelsbrugge te Nieuwerkerken (aan de kapel St Job) alsmede der te velde staende vruchten”.
Eigenaar toen was M. De Wautier die notaris D’Huygelaere belastte om ‘op voordeelige konditien en langen tyd van betaling, mits borgstelling, openbaerlyk te verkoopen”
In 1866 staat in dezelfde krant te lezen dat dde weduwe van ‘graaf De Wautier de Regelsbrugge’ volgende verpacht : 'een hofstede, met alle de er van afhangende gebouwen en boomgaerd’, ‘een perceel land nevens den moestuyn van het kasteel, komende ten voorhoofde aen den steenweg, aan de syde aen dde haeg van de lochting van het kasteel, en van de andere zyde aen andere goederen der verluierders’, ‘eenen blok land, regt over heet kasteel, met een deel meersch, komende ten zuiden aen den steenweg, ten westen aen den dreef van het kasteel, ten noorden aen de beek, en ten oosten aen ander goed der verhuerders’.
Eind jaren 1870 brak in Aalst een crisis uit, toen een groot aantal fabrieksarbeiders op straat werd gezet. Ondanks deze crisis kon er toch een telg uit de katholieke bankersfamielie Liénart, toch het kasteel kopen. Wat op heel wat ironie mocht rekenen van L.P. Boon.
In de pers mocht de familie op meer steun rekenen :
“Het kasteel van Regelsbrugge, beter gekend onder den naem van kasteel van St Job, met al de landeryen en meerschen die er van afhangen, zyn eindelyk, deze week, aengekocht geweest door den heer Karel Liénart-Leirens, provincialraedslid onzes kantons.
Deze tyding werd door de inwooners van St Job en Nieuwerkerken met blydschap vernomen. Byna al de huizen van St Job waren synsdag bevlagd en gansch den dag hoorde men het kanon langs dien kant brommen”.
Senator Charles Lienart koppelde de voor- en nadelen van de enorme tuin aan het aangename. Zo verkocht hij onder andere bomen als snoeihout. Het is trouwens al bijna altijd traditie geweest dat hout en/of vruchten vanuit het erfgoed verkocht werden.
In 1901 vinden we de openbare verkoop van het kasteel terug in De denderbode.
“Het schoon en groot kasteel van “Regelsbrugge” te Aalst, St Job en nieuwerkerken”, tezamen met eene grootte van 29 hektaren, 67 centiaren en verders nog verschillende perceelen Land en eene Hofstede’
Een beetje later schreef ‘le petit bleu’ dat de paters Jesuieten het kasteel van ‘den heer Liénart’ hebben aangekocht om er zich te vestigen …
Daar bleek echter niets van aan te zijn ... “er hebben zelfs geene hoegenaamde onderhandelingen plaats gehad; zoo verklaarde het ons een heer die het zeker weten moet” stond in de krant te lezen.
In 1907 vinden we een markant berichtje terug in de pers. “Zondag nacht zijn 8 kiekens gestolen op ’t kasteel van Regelsbrugge, ten nadeele van den hovenier M. Van Rampelbergh. De waarde der gestolene kiekens mag op ongeveer 20 frank gesschat worden. De policie van Nieuwerkerken heeft een onderzoek ingesteld”.
Een jaartje later was er dan een poging tot inbraak. “Zondag nacht rond half een zijn dieven binnen gedrongen ten kasteele van Regelsbrugge, thans bewoond door M. Karel Van Hauwermeiren-Wauthier. Eene vensterruit werd uitgesneden, langs waar ze binnendrongen. De meid, die nog niet te bed was, hoorde gerucht en zag licht in den gang; zij riep om hulp, en de schelen gingen op de vlucht”.
In 1930 kwam het kasteel te koop te staan.
In De Volksstem van 27/4/1930 vinden we volgende beschrijving :
“Een schoon en welgelegen kasteel genaamd Kasteel ‘van Regelsbrugge’ ten gehuchte Sint Job, begrijpende groot en welbeplant park binnen en buitendreef, serren, vischrijke vijvers, klein buitengoed, hof, boomgaard, zaailanden, meerschen en bosschen.
Het kasteel begrijpt :
- Onderaardsco : vier groote kelders en keuken
- Gelijkvloers : grooten ingang ‘hall’, salons, groote eetplaats, bureau, trapzaal
- Eerste verdiep : zes groote kamers, salon, trapzaal, wc en lavatory
- Tweede verdiep : zeven slaapkamers, trapzaal
- Daarboven de zoldering verdeel in zeven kamers;
Nevens het kasteel bevind zich eene grote koer afgezonderd van het goed met eene ijzere grille. Deze koer is omringd van verscheidene gebouwen bevattende waschhuis, pomp, stallingen, voedermagazijn, zadelmakerij, werkhuis, magazijn, remisie, koolkot, wc.
Het verdiep dezer gebouwen bestaat uit hooizolders en andere”.
De leerlooiersfamilie Schotte kocht het kasteel met 13 hectare grond in 1930. Hippoliet Schotte kocht het toen voor 1,6 miljoen Belgische frank (40.000 euro).
Over het leerlooien en Hippoliet kan je in DIT artikel meer lezen.
Over 'the day after' - na het leerlooien kwam op de plaats van de fabriek aan de Kapellekensbaan een nieuw sportcomplex - is HIER meer te lezen.
Het kasteel werd in 1933 afgebroken op bevel van de leerlooier. Hij liet er een nieuw kasteel optrekken in neotraditionele stijl naar ontwerp van architect Van Overstraeten uit Ieper.
Op onderstaande foto is het verschil met het 'oude' kasteel Regelsbrugge (zie vorige foto) duidelijk te zien.
Het is gelegen in een mooi domein met vijvers en bijhorend bosje langs de Haesebeek.
In de nacht van 22 op 23 december 1950 overleed Hipoliet Schotte op zijn kasteel, omringd door zijn familie en naaste medewerkers.
In juni was hij ziek geworden en ondanks zijn buitengewoon sterk gestel zou hij het toch niet overleven.
Dat zijn heengaan niet enkel voor de familie een onherstelbaar verlies betekende, lezen we in ‘Waarheid’ :
“Zijn heengaan is niet alleen een onherstelbaar verlies voor de zijnen, zijn vrienden, zijn kennissen, maar talrijke arme mensen en minbedeelden zullen zijn heengaan ten zeerste betreuren. Hij was een weldoener zoals er thans geen meer worden geboren …”
Een blijvende herinnering aan Hipolyte vinden we trouwens in een wapenschild dat zich nog steeds in het kasteel bevindt.
Datzelfde jaar zou immers begonnen worden met de verbreding van deze baan.
Er zouden een 60-tal onteigeningen volgen, zo ook een deel van de boomgaarden van het kasteel, dat op dat ogenblik in handen is van de familie Van der Haegen-Schotte.
Het kasteel kwam leeg te staan en in 2011 zag het er nog naar uit dat het een sauna- en wellnesscomplex zou worden. Dat plan ging echter niet door.
De inboedel werd geveild in 2013.
Uit de inboedelbeschrijving van de veiling : "Het kasteel is voorzien van een conciërge woning, stallingen, serres, etc.
 |
| Serre |
heel mooie trap
van waarop de indrukwekkende mozaïekvloer goed te zien is.
Verder nog prachtige leefruimtes, een
elftal kamers en een viertal badkamers.
Hij is sedert 2014 de nieuwe eigenaar van het kasteel van Regelsbrugge, het stukje Aalsterse geschiedenis wachtte inmiddels al 15 jaar op een koper.
maar een nieuwe eigenaar werd maar niet gevonden.
Tot nu dus. De nieuwe eigenaar is trouwens ook opgegroeid in de buurt van het kasteel.
"Ik ben afkomstig van de Zurendries en heb als kind nog over de draad van het domein gekropen en in het bos gespeeld", zegt Peter De Winne, die in Aalst een vastgoedkantoor runt. In juli kocht hij het kasteel en verhuisde hij van Sint-Lievens-Esse terug naar Aalst. "We wilden terug in Aalst komen wonen. 's Ochtends met al die files ben je al snel een uur op de baan. Nu kan ik gewoon te voet naar het kantoor in de Capucienenlaan, langs de dreef naast de hogeschool."
Peter De Winne mag je gerust een 'selfmade man' noemen. Hij startte zijn vastgoedkantoor op zijn 18de en bouwde alles zelf op. "Ik ben begonnen in de voorkamer van mijn grootmoeder. In mijn kantoor stonden tweedehandsmeubels uit Brussel, grootmoeder betaalde de elektriciteit. Door risico's te nemen en te durven heb ik me kunnen opwerken. Niet simpel hoor, ik ben begonnen in een tijd dat de rentevoeten nog 14% bedroegen. Nu mag immo De Winne zich in het Aalsterse marktleider noemen op vlak van verhuur", zegt hij.
De Winne woont momenteel in de conciërgewoning op het domein. "Daar hebben we zelf alle klusjes in uitgevoerd voor we erin trokken. Wat er met het kasteel zal gebeuren, daar ben ik nog niet uit. Uiteraard zal het behouden blijven en zullen we er goed zorg voor dragen.
Een ding staat wel vast, ik zal geen blok appartementen bouwen naast het kasteelgebouw. Dat zou niet gepast zijn", zegt hij.
De familie Schotte-Van der Haegen wilde het kasteel al in de jaren '90 en 2000 van de hand doen, maar dat lukte toen niet. In 2011 zag het er serieus naar uit dat een ondernemer een sauna- en wellnesscomplex zou uitbouwen op Regelsbrugge, maar de financiën raakten niet rond”.
In 2015 werd het kasteel, dat anders niet toegankelijk is, uitzonderlijk opengesteld ter gelegenheid van open monumentendag.
Daar leerden we onder andere ook dat links van het kasteelgebouw, achter een bos, ook paardenstallen stonden.
Gezien er niet veel meer overbleef dan de ruwbouw, is men dit in december 2016 beginnen omvormen tot kantoorruimtes. Momenteel is daar het accounting- en consultingsbedrijf ‘Moore Stephens’ gevestigd.
In principe mag De Winne nog meer kantoorruimtes bouwen op het domein, maar hij gaat dit niet doen omdat het het originele, rustige karakter van het domein zou breken.
Op 18 oktober 2021 raakte bekend dat kasteelheer Peter De Winne zijn percelen aanbiedt om er een bufferbekken van te maken. De overlast bij zware regenval zorgt in de buurt immers voor grote problemen. "Het kasteel staat telkens onder water tot aan de deurklinken, maar ook de kelders van buren en de autosnelweg lopen onder", verklaarde hij.
In het kader van het Wetlands4Cities-project gaat Natuurpunt nu, samen met de provincie Oost-Vlaanderen en stad Aalst, een bufferbekken rond het kasteel van Schotte plaatsen. "Een buffer is goed voor iedereen", legt kasteelheer Peter De Winne uit. "De stad, de omwonenden van het kasteel en ik zouden er voordeel uit halen."
De Winne zal een deel van zijn gronden ter beschikking stellen om dit bufferbekken te kunnen realiseren. "Door het bekken gaat de oorzaak van de wateroverlast, de Hoezebeek, aangepakt worden en ga ik niet alleen mezelf helpen, maar iedereen", zegt hij. "Momenteel is het dweilen met de kraan open, dus een oplossing is zeker welkom."
Hieronder nog enkele foto's van het kasteel en het domein, genomen tijdens de open monumentendag in 2015
Bronnen
inventaris.onroerenderfgoed
HLN 24/11/2014
De Denderbode 12/8/1866 – 25/3/1888 - 10/12/1896 – 25/4/1901 – 1/8/1901 – 27/6/1908
De Volksstem 27/4/1930
De Gazet van Aalst 11/9/1971 – 11/12/1971
Waarheid 24/12/1950
Eigen foto's : rondleiding open monumentendag 2015
Info open monumentendag 2015
burchten-kastelen.be
keygazette.be
Foto postkaart 1903 via MadeInAalst
Bronnen
inventaris.onroerenderfgoed
HLN 24/11/2014
De Denderbode 12/8/1866 – 25/3/1888 - 10/12/1896 – 25/4/1901 – 1/8/1901 – 27/6/1908
De Volksstem 27/4/1930
De Gazet van Aalst 11/9/1971 – 11/12/1971
Waarheid 24/12/1950
Eigen foto's : rondleiding open monumentendag 2015
Info open monumentendag 2015
burchten-kastelen.be
keygazette.be
Foto postkaart 1903 via MadeInAalst
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.