Koningin Astridpark - 't Klein Parksken

Het Koningin Astridpark zegt U ? Nog nooit van gehoord ? Dan bent U zeker niet van de streek ...

Vraag dan aan de eerste de beste Aalstenaar eens waar 'het klein parksken' is, men zal je zeker onmiddellijk de juiste weg kunnen tonen.

De oorspronkelijke benaming was het 'Duivekeetpark'. De naam 'Koningin Astridpark' is er gekomen sedert 19/10/1948, en dit ter nagedachtenis van Koningin Astrid. De plechtige inhuldiging van het park vond plaats op donderdag 21 juli 1949 (op de Nationale Feestdag)

Astrid Sofia Lovisa Thyra (Stockholm, 17 november 1905 – Küssnacht am Rigi, 29 augustus 1935) was hertogin van Brabant, prinses van België, prinses van Zweden, vrouw van Koning Leopold III. Zij was de vierde Koningin der Belgen en de moeder van prinses (latere groothertogin) Josephine-Charlotte, Koning Boudewijn en Koning Albert II. 

Het klein parksken is dé plaats waar de meeste Aalstenaars wel al eens doorgelopen hebben. Het is de verbinding tussen 't stad en de Koolstraat. Het is niet heel groot, akkoord, maar het is een heel gezellig parkje, voor diegenen die wat nood hebben aan een ogenblikje rust en kalmte. ''t Klein Parksken' is ook de officiële straatnaam geworden voor wat vroeger de 'Vijverstraat' was.

De beslissing tot aanleg van dit park werd genomen op de gemeenteraad van 30 december 1938. In 2018 mogen we dus reeds de 80ste verjaardag vieren van dit park!  

Het klein parksken - kaart van 1950

Na de bouw van een kaartershuisje in het 'groot park' kon ook het 'klein parksken' natuurlijk niet achterblijven. Neen, enkele jaren na de bouw van een kaartershuisje in het stadspark, werd in 1948 een nieuw huisje opgericht in ’t klein parksken.

Dit kaartershuisje was identiek aan dat van het stadspark, alleen was er hier ook nog een open bollersbaan achter gelegen.

Het werd opgericht door aannemer Keppens voor de prijs van 89.543 frank.

Soms kwam men hier wel eens 'gevaarlijke situaties' tegen, zoals het artikeltje uit 'Vies Oilsjt' van 01 maart 1977

Dit gebied (onder andere) werd vroeger regelmatig overstroomd door de Siesegembeek, wegens de lage ligging, en het ontwerp van L.Breydel voorzag dan ook in de afbraak van enkele krotwoningen, om dit probleem in elk geval al te kunnen elimineren.

Dat de Siesegembeek ook zijn nut bewezen heeft, blijkt uit info van bewoners van de Duivekeetstraat zelf, die uitleggen dat er vanuit het park blijkbaar een lang riooldeksel was, dat leidde naar de overdekte Siesegembeek. 

Dit werd een toevluchtsoord voor de omwonenden tijdens de luchtalarmen in de oorlog 40-45. 

Hierbij een foto van de Siesegembeek, die nog eventjes … boven water kwam … bij de afbraakwerken van de Couverture.

Vroeger, toen de kinderen nog buiten speelden, werden er vaak heuse competities gehouden met die van ''t groot park'.

Voetbaltornooien, loopwedstrijdjes, ... en natuurlijk ook wel de onvermijdelijke vechtpartijtjes, want 'neen, die van 't groot park zijn beter, en ... neen, dat zijn die van 't klein park …

Het uitzicht in de buurt van het park is de laatste jaren ook heel sterk veranderd. De Aalstenaars kennen hoogstwaarschijnlijk allemaal wel nog de carnavalswerkhallen - de Couverture - waar de Aalsterse carnavalsgroepen vroeger hun onderkomen hadden.

Dit gebouw was oorspronkelijk een textielwarenhuis. Het achterste gedeelte (Schoolstraat) werd gebruikt voor tentoonstellingen, en ook Nonkel Bob heeft er ook ooit een televisieopname gedaan. Handbalclubs Sparta, Okapi en Rosis trainden in deze gebouwen. Iedereen zijn pollen zagen pekzwart van de achtergebleven machineolie van de weefgetouwen.

Later werden hier ook de prinsenverkiezingen en de jaarbeurs gehouden. Op het ogenblik dat deze laatste verhuisde naar 'de Kapiteintjes' aan de Keizershallen, stopten de meeste activiteiten.  Na de verhuis van de stadsfeesthalle (we spreken hier over de jaren '60) mochten de carnavalsgroepen er hun intrede maken. Eerst was slechts een gedeelte beschikbaar voor de carnavalisten, dan de volledige hallen, en uiteindelijk zelfs de voorbouw.  Beneden werd geverfd (de indringende verfgeuren zullen velen nog wel kunnen herinneren), en de eerste verdieping (''t zolder') werd gebruikt als isimokot (waar de artiesten de isimokoppen in vorm brachten). Van veiligheidsvoorschriften was toen nog niet echt veel sprake ... er werd geverfd, gelast, ... en dat alles onder 'den drip' van de regen, die binnengutste langs het kapotte dak.

De couverture was een verplicht bezoekpunt voor de Aalsterse scholen, die er tijdens de aanloop naar carnaval maar wat graag heen gingen om de wagens in opbouw te kunnen bewonderen. Rustpunt na het bezoek was dan 't klein parksken, waar de scholieren nog wat konden ravotten (en de verfgeuren en de isomobolletjes uit hun jassen kloppen) alvorens terug naar school te keren.

Ge zetj van Oilsjt as ge ... 'mé de Floeren toidens zen campagnejoor in de oude couverture het kot van de Lodderoeigen volledig oeverplekt hetj me affiches van de Floeren ... en doormei natierlek 'de generool' vriet kwoot gekreigen hetj ...' (sic Peter Bassleer via Fb)

De betonnen overkoepeling was de eerste van dit type, en was dus 'een begrip' in Aalst. In 2012 ging dit gebouw volledig tegen de vlakte.

De laatste jaren (vooral vanaf 2013) heeft men in de buurt jammer genoeg wat overlast (vandalisme, lawaai, ...). Sedert die overlastproblemen werd in de buurt besloten om op regelmatige basis activiteiten in te richten (barbecue, ...). Daardoor ontstond een enthousiaste buurtwerking, die elk jaar meer en meer bewoners bereikt. 

In 2016 kwam het parkje ook even in het nieuws omdat er een heuse plaag bleek te bestaan van 'doodgereden padden'. Buurtbewoners troffen in de maand maart 2016 heel wat doodgereden padden en andere amfibieën aan, en daarom vroeg buurtbewoner en gemeenteraadslid Caroline De Meerleer (N-VA) aan alle bestuurders en buurtbewoners om extra oplettend te zijn, zeker vanaf valavond.

De padden ontwaken in die periode uit hun winterslaap en trekken massaal naar de centraal gelegen vijver om zich voor te planten. Dit zorgt voor een gevaarlijke tocht van de gazons naar de vijver, omdat ze hier de straat moeten voor overstreken. Het aanzuigeffect (vergelijk met een voorbijrijdende vrachtwagen) zorgt er voor dat het voor de arme beestjes heel vaak slecht afloopt.

Het is vrij uniek dat in een stedelijke omgeving zo'n verscheidenheid aan amfibieën terug te vinden is, en daarom werd besloten om deze dieren een handje helpen. Bestuurders wordt gevraagd om het wat voorzichtig aan te doen voor wat betreft de snelheid. Speciale 'opgelet, padden' plaatjes werden geplaatst. Maar dat 'handje helpen' werd ook letterlijk genomen, en dus gingen de buurtbewoners op pad om de beestjes te helpen oversteken.

Padden veilig helpen oversteken is één. Maar daarmee is de overige overlast jammer genoeg nog niet verdwenen.

In juni 2017 uiten de bewoners hun ongenoegen in een open brief, gericht aan schepen van leefmilieu en Jeugd Iwein De Koninck. De buurt wil op deze manier de verantwoordelijken, de media en de burgers op de hoogte brengen van wat er zich afspeelt in de buurt.

Hierbij de integrale brief :

>>> 

Geachte Schepen I. De Konick;

Uw laatste nieuwsbrief, ook al is deze door een bepaalde pers omschreven als zijnde een noch mossel noch vis uitspraak die moet gezien worden als een echt tjeven verhaal.

Voor ons is het een moedige daad, want als wij in Aalst in zulke toestanden zijn verzeild geraakt dan kan dit alleen maar door het falen van het politiek leiderschap van het college, dat ons doet denken aan Brusselse toestanden, waar politici alleen nog in de weer zijn om hun cumuls, bijverdiensten en foto’s in de krant of op TV.

Laten wij kijken naar carnaval; waar wij niets afdoen van het evenement “wereld erfgoed”.
Maar als wij moeten vaststellen dat er telkens in het centrum van de stad 90 a 120 ton vuilnis moet opgeruimd worden; gaande van autobanden , zetels, matrassen enz. Dan moeten wij toch vaststellen dat hier iets  fundamenteel aan het   mislopen is. Als daarbij wildplassen er schering en inslag blijft en dit niet alleen aan gevels; struiken en afsluitingen maar tot in brievenbussen van de burgers toe, dan moet het ons toch niet verwonderen dat de bewoners er zoveel mogelijk afwezig willen zijn tijdens de carnaval dagen en dat 2/3 der handelszaken er hun deuren gesloten houden uit schrik voor vernielingen en/of vervuiling.      NB :Laatst met 7 op een rij voor onze deur en de politie stond erbij en keek er naar…  

Dit alles is in schrille tegenstelling met de beschikbare middelen als daar zijn : de politie, de ondergewaardeerde gewestwachters gewapend met gans gas-arsenaal. Wanneer uw burgemeester dan schrijft in zijn NVA-brief van februari jl;”Sinds de invoering van de gas-boetes(in december 2015) waren er al 37 gas-vaststellingen rond vuilnis (10 zwerfvuil en 27 sluikstorten) “    Hoeveel verantwoordelijken moeten er dan in Aalst rondgelopen hebben met gesloten ogen, heeft Vera hiervoor dan zoveel jaren gevochten in de gemeenteraad? Of is er hier duidelijk een gebrek aan daadkracht vanwege het bestuur? Als gij ook schrijft dat er 7.549 PV’s in totaal opgemaakt werden in 2.016 in het kader van het GAS-verkeer dan moet men durven bedenken dat het hier gaat om ongeveer 38 PV’s per verantwoordelijke op jaarbasis, of circa 3 per maand  dient er hierom nu worden gelachen of geweend? 

De hoofd oorzaak van dagelijkse vervuiling is wel dat maar 5% VAN DE BEVOLKING de groene bak gebruikt! Het daarin voorbestemd organisch vuil belandt in de gele zak, de zijberm of wordt clandistien gestort in de afvalbakjes en zowat overal. Het weze ook duidelijk dat er overal muizen- en rattenplagen op komst zijn, duidelijk nu al waargenomen in ons park en in Herdersem. Om hier een eind aan te stellen is er maar een middel:
– maak uw gele zak doorschijnend, geef de ophalers stickers om te plakken bij misbruik en doe de wijkpolitie(gewestwachters) verplicht optreden  bij elke overtreding en doe ze telkens verbaliseren in het kader van het GAS-reglement. Tot slot volgend voorstel:
durf in persoon liefst vergezeld van leden van het college het “Klein Parksken “ bezoeken om vaststelling te doen van de miserabele toestand van de vijver en van de slechte staat der paden, dan krijgt U er zeker stemmenwinst volgend jaar. 

Met eerbied,       W. VAN DAMME

<<< 

Later op de maand werd besloten dat het parkje uiteindelijk een dringende en grondige opknapbeurt zou krijgen. De toestand van het park (en dan vooral van de aanwezige speeltoestellen) bleef nog steeds het onderwerp van gesprek. Ook de toenemende massa 'hangjongeren' en dus ook het onveiligheidsgevoel neemt toe.

Schepen van leefmilieu en jeugd, Iwein De Koninck, verklaart in juni 2017 dat men inderdaad het klein parkje 'in zijn geheel' aan het bekijken is. Er zullen nieuwe en andere speeltoestellen komen, die samen met ecologische ingrepen en meer kleur en bloemen in het park moeten zorgen voor een aangenamere, en vooral ook veiligere sfeer. Suggesties en opmerkingen van buurtbewoners worden kort opgevolgd, aldus de schepen van stadsvernieuwing Ann Van De Steen.

In 2013 is er , zoals eerder vermeld, al eens een project 'overlast Koningin Astridpark' geweest om hondenpoep, drugs, sluikstorten en zwerfvuil aan te pakken, en om een positief contact te maken met de aanwezige jeugd. De overlast verminderde toen. De gemeenschapswachten en het team van het groenonderhoud zorgden toen samen voor een beter imago en sfeer, maar blijkbaar zijn er toch nog meerdere inspanningen nodig. 

Op 1/8/2017 kwam dan de heuglijke mededeling 'De speeltuigen in 't klein parksken zijn geplaatst. Hier en daar nog wat afwerking, en de kids kunnen weer onbezorgd, op een veilige manier, hun gang gaan' (sic. Caroline De Meerleer - NVA)

En in 2018 werd ook werk gemaakt voor de minder mobielen. Het goede nieuws was dit keer voor de rolstoelgebruikers en de mensen die niet zo goed te been zijn, maar toch het klein parksken een bezoekje zouden willen brengen. De stad liet de paden betonneren en het park werd eens deftig 'opgekuist'.

In de paasvakantie 2018 was de officiële heropening, maar al gauw ging het parkje opnieuw dicht, toen bleek dat de nieuwe betonpaden zo'n 15 centimeter boven het gras uitstaken, wat niet zo'n veilige situaties met zich meebracht natuurlijk.

Een maand later konden de poorten van het parkje opnieuw open, en deze keer zou het 'definitief' zijn.

Bronnen : 

HLN Regio 31/3/2016 : Padden doodgereden aan koningin Astridpark 

Aalstonline.be  

Goeiedagradio nieuwsfeed juni 2017 

Persregiodender (Twitter : @persregio) 

Geschiedenis der straten van Aalst, door Jos Ghysens 

Fb pagina 'ge zetj van Oilsjt' 

Archief AKV De Lodderoeigen 

Digitaal Krantenarchief-Stadsarchief Aalst, De Gazet van Aalst, 10juli 1949, p 3 

Facebook aalst.tv 1/8/2017

Kaartershuisje 1980, foto A. Schollaert, via Made in Aalst

Foto niveauverschil : Rutger Lievens in HLN

Zwemmen in Aalst

De laatste jaren is 'zwemmen in Aalst' wel eens vaker een onderwerp in de lokale nieuwsbulletins geweest. 

Plannen voor een nieuw zwembad, uitstel door discussies hieromtrent, goedkeuring, uitstel door bodemverontreiniging, uitstel door Covid 19, een hete - zwemloze - zomer in 2020, en mede daardoor ook ook de uitgestelde grootse heropeningsplannen voor onze plonspartijtjes zijn daarvan de oorzaak. 

Het zwembad kreeg immers een volledige make-over en in 2021 was het dan eindelijk zo ver ...
De werken werden voltooid en op 19 oktober 2021 werd heb nieuwe zwembad plechtig ingehuldigd in aanwezigheid van Vlaams minister van Sport Ben Weyts, burgemeester Christoph D’Haese en schepen van Sport Matthias De Ridder. 

Sinds 4 oktober werd het zwembad officieel in gebruik genomen door clubs en scholen, vanaf 29 oktober was het aan het grote publiek.

In 2022 volgden nog werken aan de parking en ook de bouw van het tweede deel van het Aalsters stedelijk zwembad Aquatopia schoot goed op. De aannemers startten in juni met de installatie van de glijbanen. Dat gedeelte was klaar in het najaar '22.

Met het Raymond-bad (50-meterbad), het Ilse-bad (25-35 meterbad) met beweegbare bodems, een triatlonlokaal, duiktorens van 1, 3 en 5m hoogte en een drenkelingendetectiesysteem is Aquatopia dé nieuwste sportparel in het Aalsterse sportpatrimonium. “Dankzij haar variëteit aan voorzieningen kunnen we Aquatopia één van de meest veelzijdige sportbaden van Vlaanderen noemen. 

Er werd trouwens ook nog een uitgebreid fungedeelte aan toegevoegd. Een groot kinderparadijs met meer dan 200 meter aan glijbanen maakt van Aquatopia een trekpleister voor jong en oud, sportief en recreatief“ aldus schepen van Sport Matthias De Ridder.

Eventjes was er nog discussie over de (hoge) prijzen, maar die werden ondertussen aangepast ... We kunnen dus eigenlijk een beetje toepasselijk spreken van ... een stormpje in een glas water ... 

De Aalstenaars zijn altijd al een heel waterlievend volkje geweest. De eerste gegevens van het ‘zwemmen’  in onze stad dateren al uit de late zeventiende eeuw. Natuurlijk stond de Dender, toen nog een zuivere stroom met helder water en een rijk visbestand, hierin centraal. 

Meer over de Dender is te vinden door HIER te klikken.

Al van zodra het warm genoeg bevonden werd ,werd er duchtig gezwommen, zowel in de Oude als de nieuwe Dender, meestal in het stuk achter de Refuge van de Abdij van Affligem, het hospitaal en het begijnhof. 

Het stadsbestuur was hier toen zeker niet blij mee. Niet omwille van de activiteit zelf, wie kan nu iets tegen zwemmen hebben, maar eerder omdat er “groot schandael wert gegeven soo aen gheestelijcken als andere persoonen door de gone binnen deser stede ende daer ontrent swemmende”. 

Men zwom immers naakt, en daar waren de devote bewoners van de voornoemde instellingen echt niet tegen bestand.

De eerste dergelijke ordonnantie, uitgevaardigd door het schepencollege, verscheen zoals gezegd op het einde van de zeventiende eeuw, op 18 juli 1690 meer bepaald, en werd sindsdien nog enkele malen herhaald. Men verbood “aen een jeghelijcken wie het sij te swemmen in dese stede ofte ontrent van aende Zeebergsche brughe tot voorbij den moutmeulen soo inden Nieuwen als den Ouden Dender op pene van te verbeuren eene boete van 3 pond parisis, dewelcke ookck sal verhaelt worden tot laste van de ouders wiens kinderen bevonden sullen worden”.

 ... Een voorloper dus van de ‘gasboetes’ die we tegenwoordig kennen. 

Een gelijkaardige versie van latere datum verbood het zwemmen ook elders in de stad. Daarbij werd aan officieren de toelating gegeven de kledij van de overtreders weg te nemen, om zeker te zijn dat de boete zou worden betaald. De ouders werden hierin vanzelfsprekend verantwoordelijk gesteld voor hun kinderen.

De volgende verwijzingen dateren van de tweede helft van de negentiende eeuw.

Het was nog steeds bij wet verboden te zwemmen of zich te baden in de Dender, alsook in de grachten en in het algemeen in alle waters die zichtbaar waren voor het publiek, tenzij men zich uit het zicht van de huizen der stad bevond en voorzien was van een "betamelijk kostuum". 

Om toch aan de vraag van de vele zwemlustigen tegemoet te komen besloot het stadsbestuur in de gemeenteraad van 15 februari 1864 een "bassin de natation" te bouwen "dans la vieille Dendre". Veel gegevens zijn hierover jammer genoeg niet meer bekend, maar dit allereerste zwembad moet zich vermoedelijk ergens achter de Werfkapel bevonden hebben, op de plaats die we tegenwoordig de Hoge Vesten noemen (omgeving Carnavalswerkhallen). 

In mei 1880 was het de bevelhebber van de Troepskinderenschool (de "Pupillekes") die een aanvraag tot het stadsbestuur richtte "om een nieuwe plaats aan te duiden tot het stichten van een nieuwe zwemkom".

Hier een foto van de pupillen tijdens een plonspartijtje.

Pas in 1885 zou op initiatief van schepen Gheeraerdts een nieuw zwembad tot stand komen, naar een ontwerp van stadsbouwmeester Julius Goethals. De nieuwe locatie bevond zich op "Den Ijskelder", ter hoogte van het Sas en de nijverheidsarm op de Dender, nu beter bekend als de Van Wambekekaai aan de Zeebergbrug. 

Het moest en zou één van de fraaiste en best ingerichte badingsplaatsen van het land worden.

Hierbij een afbeelding van de plannen en kadasterplan. Onderaan dit artikel nog twee fotootjes...

Het complex werd op 4 juli 1886 geopend. Het bad had een lengte van 39,70 op 14,80 meter. De diepte varieerde van 0,80 tot 2,10 meter. Het water werd gewoon vanuit de Dender in de kuip gebracht door een met stoom aangedreven pomp. 

Er was ruimte voorzien voor warme baden, en er waren toen maar liefst 48 cabines waarin de zwemmers zich konden aan- en uitkleden. Naast het zwembad werd een woning gebouwd die ook dienst deed als herberg. De huurder ervan werd met de bewaking van de zweminrichting en de uitvoering van het reglement belast.

De openingsuren waren "iets" flexibeler dan tegenwoordig. Het bad was open van zonsop- tot zonsondergang. Kinderen onder de 10 jaar moesten vergezeld zijn van hun ouders of van een volwassen persoon. Het entreegeld bedroeg 0,25 cent en gaf recht op een zwembeurt en het gebruik van een kleedkamertje. Na een half uur moest worden bijbetaald. Een seizoensabonnement kostte 10 fr.

De toegang was gratis vanaf 19 u en 's zondags van 6 u tot 's middags.

Alle baders waren verplicht een zwembroek te dragen. Men kon er een zwembroek huren tegen 0,15 cent, een volledig zwempak voor 0,25 cent en een handdoek tegen 0,10 cent.

Op vrijdags van zonsopgang tot 's middags was het bad enkel toegankelijk voor vrouwen, die verplicht waren een badkleed te dragen.

De baders moesten zich "vreedzaam en betamelijk" gedragen. Het was verboden het bad te betreden met een uitwendige ziekte van zowel besmettelijke als afzichtelijke aard of open wonden.

Hoewel het gebouw aanvankelijk vrij gunstig gelegen was, werd het nogal vlug omringd door nijverheidsgebouwen en fabrieken, zodat het wateroppervlak al snel bedekt raakte met stof en andere vuiligheid. Dat schrikte de zwemlustigen natuurlijk af.

Het water zelf werd onvoldoende gefiltreerd en bleek al gauw een ware bron van besmetting. De cabines werden na verloop van tijd omgevormd tot duistere, vuile hokjes. Ondanks deze bezwaren bleef het zwembad nog geruime tijd aantrekkelijk voor de volksmassa. Vooral tijdens de warme zomermaanden lagen de zwemmers als het ware op elkaar als haringen in een ton. In de overige maanden was de belangstelling eerder gering. 

Wanneer ook het zomerseizoen tegenviel, wat nogal eens gebeurt in ons waterachtig landje, was dat een grote financiële ramp voor de uitbater. De inkomsten van 1890 bijvoorbeeld waren zodanig slecht dat de toenmalige beheerder van de infrastructuur het stadsbestuur verzocht hem een jaarwedde uit te betalen zodat hij in het onderhoud van zijn gezin kon voorzien.

In 1932 deed zich in de cabines een drama voor, wanneer een badgast als gevolg van een revolverschot dood werd aangetroffen.

Aan het zwembad kwam een einde in 1935. In maart 1936 werd het complex verkocht aan de aanpalende Malterie Camu et Fils en aan de N.V. Glucoseries Réunies, voor 500 000 fr. Met dit geld zou vervolgens een nieuwe inrichting gebouwd worden.

De eerste plannen betroffen een zwembad met bijhorende cafetaria in het stadspark, maar dit plan ketste af op heel wat bezwaren en tegenkantingen, onder meer van de stadsarchitect, die wees op het nadelig effect voor het landschap.

Een meer centrale ligging leek wenselijk, bij voorkeur naast een school, aangezien de overheid dan meer subsidies verleende. 

Deze gelegenheid deed zich voor aan de Capucienenlaan naast de stadsjongensschool, waar de stad toen ook gronden bezat. 

Er werd een prijsvraag uitgeschreven voor het beste ontwerp, waarbij de Gentse architect Willy Valcke zich als eerste uit de bus kwam. De werken werden aangevat, maar liepen enige vertraging op wegens schade veroorzaakt door de aardbeving (!) van 11 juni 1938. De opening was een feit op 5 juni 1939. 

Dit zwembad is voor vele Aalstenaars, ouder dan 40, ‘the place to be’ geweest. Zelfs nu nog, zoveel jaar na datum, wordt de buurt nog altijd aangeduid als 'oon d'aa zwemkom'.

Zelf herinner ik me nog de koude kelders, waar de kleedruimtes zich bevonden. Dan ging het via de douches, en de ijskoude ‘voetwaterbak’ naar het Zwembad.

Heel veel uren heb ik daar gesleten. 

De toeschouwers stonden toen net naast het zwembad, met een reling als afsluiting. Gemakkelijk dus om je sleutels en andere waardevolle spulletjes aan hen in bewaring te geven. Ze konden ze gewoon door de reling terug doorgeven na de ploeterpartij. Tegenwoordig kan dat ook niet meer en zit het publiek ‘veilig achter glas’.  

Zwembad Capucienenlaan 1964

Na de sportieve inspanning ging het dan recht naar de cafetaria.

Ook de trappen voor het zwembad waren toen een echte ontmoetingsplaats. Tegenwoordig spreekt men vaak van ‘hangjongeren’, maar toen waren het in elk geval ‘zitjongeren’ 

Hierbij nog een uurrooster, zoals het in menig vestzak van de sportieve Aalstenaar zat. 

"'t Oud zwembad", zoals het bij de huidige generatie ondertussen beter bekend is, werd gesloten in 1984, toen een nieuw bakske water in gebruik werd genomen  … 

In de plaats kwam de Academie voor beeldende kunsten. De voorgevel is trouwens nog altijd hetzelfde gebleven, zelfs het glasraam met 'zwembad Aalst' is nog altijd aanwezig.

Het nieuwe ‘bakske water’ werd aangekondigd als een Olympisch bad. Bij metingen echter bleken de aannemers zich een paar millimeter te hebben vergist, waardoor de lengte geen 50 meter was, maar 49,9.. en dus niet in aanmerking kwam om de naam ‘Olympisch’ te mogen dragen. Een gemiste kans, want de naambekendheid van een ‘Olympisch bad’ zorgt natuurlijk voor extra volk.

Het 'nieuwe' Stedelijk Zwembad, gelegen aan de speciaal ervoor aangelegde Zwembadlaan, is omgeven door een park met grote speeltuin en fitnessparcours. 

Het gebouw draagt nog steeds de stempel van de jaren '80 hoewel er ondertussen wel al heel wat inspanningen gedaan werden om het rendabeler en klantvriendelijker te maken. 

Het zwembad beschikt sedert februari 2011 over een automatische ingang, de douches werden vernieuwd en er werden ook aanpassingen gedaan aan de verwarming en het sanitair. 

Ook de beglazing van het gebouw werd volledig vernieuwd, daarbij inbegrepen de grote ramen aan het waterbekken.

Een deel van de energie die nodig is voor de exploitatie van het zwembad wordt geleverd door maar liefst 486 zonnepanelen.

Sedert oktober 2014 had het zwembad een nieuw reglement, waarin enkele belangrijke wijzigingen staan. Zo was het dragen van een badmuts niet langer verplicht. Lange haren tot over de schouders moesten wel verplicht samengebonden of opgestoken worden. Ook mochten er geluids-, foto- en andere opnames gemaakt worden in het zwembad zonder toestemming van de zwembadbeheerder. Er hing nu ook een duidelijke omschrijving op van welke zwemkledij toegelaten is in het bad. 

Zo moest een zwem-short boven de knieën komen, mochten er geen zakken in zitten, en moest het kledingstuk exclusief ontworpen zijn om te zwemmen. 

Begeleiders van kinderen jonger dan acht jaar konden een gratis kleedpasje krijgen dat twintig minuten geldig was.

Clubs die gebruik maken van het Stedelijk Zwembad :

Zwemclub Neptunus Aalst 

Zwemclub Neptunus heeft een aanbod in verschillende takken van de zwemsport en dat voor iedereen. Kinderen kunnen leren zwemmen vanaf 4 jaar. Vanaf 8 jaar kunnen ze deelnemen aan competitiezwemmen. Wie liever niet deelneemt aan competitiezwemmen kan deelnemen aan conditiezwemmen, waarbij techniek en conditie worden verbeterd. Daarnaast worden ook de sporten waterpolo en artistiek zwemmen beoefend in zwemclub Neptunus. 

Aalsterse School voor diepzeeduiken Hydra 

Hydra is een duikclub waar zowel de recreatieve als de sportduiker welkom is. Bij de Aalsterse school voor Diepzeeduiken Hydra kan u CMAS-brevetten behalen die over heel de wereld officieel erkend zijn en u dus toelaten zelfstandig te duiken. 

Profunda diving VZW

De opleidingen van Profunda Diving vzw voldoen aan de kwaliteitslabels van de Europese kwaliteitsnormen en hebben erkenning op wereldvlak. De basisopleiding 1 ster duiker kan iedere week worden gestart. Na deze opleiding kan men binnen Profunda verder doorgroeien met vervolgopleidingen. 

  

Pit Stop 

Voor de één een springplank naar een sport, voor de ander het beweegmoment van de week of voor een competitieve sporter een mooie aanvulling op een reeds gekozen sport, ieder heeft zijn eigen sporttraject bij PIT STOP. 

Swim Academy 

Bij Swim Academy kunnen volwassenen terecht voor het verbeteren van zowel techniek als conditie. De enige vereiste is het kunnen zwemmen van 100m schoolslag. Swim Academy werkt in 2 groepen van verschillend niveau. In het eerste niveau ligt de nadruk op het verbeteren van techniek en/of het aanleren van nieuwe zwemstijlen. Het tweede niveau focust vooral op het trainen van conditie. 

Zwemclub AST Aalst 

AST heeft voor iedereen een geschikte zwemgroep. Kinderen kunnen leren zwemmen vanaf 4 jaar en kunnen deelnemen aan pré-competitiezwemmen vanaf 9 jaar. Voor zij die niet wensen deel te nemen aan competitiezwemmen, is er een aanbod voorzien waarbij men de conditie en techniek blijft bevorderen. 

Aalsterse duikschool en club IDS 

IDS is een duikschool die werkt onder de PADI-vlag. Kinderen kunnen kennismaken met de duiksport vanaf 8 jaar. Bij de Aalsterse duikschool en club IDS kunnen zowel opleidingen worden gevolgd als introductielessen die je kennis laten maken met de duiksport. IDS biedt naast de standaardopleidingen binnen de duiksport ook vervolg- en speciality-opleidingen aan. 

Move United 

Move United is het vertrekpunt voor iedere kleuter die wil starten met sport: 

• Sports United (woensdag): kom jouw sport ontdekken

• Ball United (zondag): hier leer je balvaardig worden

• Aqua United (zaterdag): leren zwemmen

Aqua United richt zich op kindjes van het 1e kleuterklas tot en met het 3e leerjaar. We maken gebruik van een bewegingsparcours in het water waarmee we voor ieder kind een ideale afwisseling tussen ontdekkend en begeleid leren creëren. Op een speelse en ervaringsgerichte manier went uw kind aan het water en durft het zich steeds meer op een natuurlijke en veilige manier voortbewegen. 

In onze didactiek hechten we veel belang aan de inkleding van de lessen en prikkelen we de fantasie van de kinderen. Zo wordt iedere zwemreeks opgevat als een avontuur van 15 lessen waarin telkens een diertje de hoofdrol speelt. Ook zorgen we elke week voor een feedbackmoment zodat je op de hoogte blijft van de vorderingen van jouw avonturier

Aqua Star

Bij Aquastar kan je terecht voor verschillende aquasporten. Op dinsdag en donderdag kan je terecht in Aquatopia voor onder meer aquajogging, -move en -Zumba. Daarnaast zal bij opening van fase 2 het aanbod verder uitbreiden

3PT-SOLIDPHARMA

3PT-SOLIDPHARMA is een triatlonclub in Aalst dat sportievelingen van alle leeftijden wil laten proeven van de triatlonsport. De club wil ook sporters met ambitie de mogelijkheid geven om door te groeien naar het topteam. De club heeft zowel een aanbod voor jeugd als volwassenen. 

Uit GVA 06/03/2013 :

Op woensdag 6 maart 2013 werd het stedelijk zwembad ontruimd nadat er zich via de riolering en het ventilatiesysteem prikkelende dampen verspreidden. De evacuatie van aanwezigen en personeel verliep probleemloos en niemand raakte gewond.

Bij het leveren van zwembadchemicaliën was een lek ontstaan en er raakten twee stoffen, zwavelzuur en chloor, vermengd. Hierdoor ontstonden dampen die zich via de riolering en het ventilatiesysteem in het zwembad hebben verspreid.

Nadat er geurhinder optrad, werd rond 9 uur beslist om alle aanwezigen te evacueren. "Dat verliep vlot en rustig en niemand liep enig gevaar. De zwemmers die het zwembad moesten verlaten, kregen ter compensatie een ticket voor een gratis zwembeurt."

De brandweer van Aalst spoelde de rioleringen en verluchtte het gebouw.

Dit voorvalletje was misschien een voorbode van de latere vaststelling dat het zwembad eigenlijk stilletjes aan verouderd was, en aan vernieuwing / vervanging toe was. 

Het stadsbestuur maakte in 2014 bekend dat het wou onderzoeken of het zwembad uitgebreid kon worden. Het huidige zwembad was toen 29 jaar oud en werd eigenlijk bijna alleen maar gebruikt door scholen of door zwemmers om er baantjes te gaan zwemmen. 

Uit onderzoek bleek ook dat veel Aalstenaars naar de zwembaden van Dendermonde en Ninove gingen voor het meer recreatieve gedeelte. Schepen van sport Ilse Uyttersprot wou daar komaf mee maken en er een modern recreatief zwembadgedeelte aan toevoegen. De uitbreiding aan de Aelbrechtlaan zou ten vroegste begin 2016 kunnen starten.

Een eventuele mogelijkheid werd begin 2015 aangereikt door een mogelijk externe partner.

Plopsa zou immers in samenwerking met gemeentebesturen enkele zwembaden laten bouwen in België, en Aalst stond blijkbaar ook op hun lijstje met mogelijke geïnteresseerden. 

Maar zou er dan ook effectief een Plopsazwembad in Aalst komen? 

Volgens Open Vld was het in elk geval de beste en vooral ook goedkoopste manier om het huidige verouderde zwembad te vervangen. "Plopsa krijgt veel aanvragen, de stad moet dus nu de vraag stellen", drong Jean-Jacques De Gucht aan. Toenmalig sportschepen Ilse Uyttersprot vond het ook zeker geen slecht idee en ging het gesprek aan met Studio 100.

Open Vld legde de bal volledig in het kamp van Ilse Uyttersprot. "Ik heb samen met u gelezen in de krant wat de plannen van de Plopsa Groep zouden zijn. Eerst willen we nagaan of het allemaal correct is wat de kranten schrijven. Ik wil ook weten tegen welke voorwaarden Plopsa een zwembad wil bouwen en of alle steden en gemeenten kans maken", vroeg ze zich af. "Een zwembad bouwen is enorm duur en dus is dit zeker interessant. Ik zal het gesprek met Plopsa dus aangaan. Maar een publiek-private samenwerking is niet de enige optie, we blijven ook geïnteresseerd in eventuele subsidies van de minister van Sport Muyters"

Het plan werd uiteindelijk afgeketst, maar in de zomer van 2018 kwam schepen Caroline Verdoodt op de proppen met een nieuw plan.

De stad zou in 2021 een gloednieuw zwembad krijgen. 

Dat zou moeten bestaan uit een bad van 50 m lang, een bad van 25 x 35 m met een beweegbaar ponton voor kleinere watersporten en zwemlessen , een recreatiebad met glijbanen en een bad voor de kleinste zwemmers, revaliderende zwemmers en zwangere vrouwen.

Last but not least komt er ook een wellness gedeelte … dat voorzien wordt voor in 2022.

Er zou ook een nieuw buitenzwembad komen volgens sommigen, maar hier is heel wat commotie over geweest. Heel wat buurtbewoners uit de naburige Villawijk dienden een bezwaarschrift in, en de bouw van het buitenzwembad zou dus afgeketst worden. De stad Aalst ontkende dit echter stellig. 

Er zouden wel enkele klachten ingediend zijn, maar die zouden meer over mobiliteit gegaan zijn. Trouwens, in het ruimtelijk uitvoeringsplan dat in juni 2018 werd goedgekeurd, was zelfs geen sprake / ruimte voor een nieuw buitenzwembad. Er was enkel van een te renoveren binnenzwembad.

Met 3 keer zoveel zwemwater als voorheen zouden we dus naar hartenlust moeten kunnen verder plonsen.

Het zwembad zou 51 miljoen € kosten, maar zou volgens het stadsbestuur toch betaalbaar blijven. Ze maken trouwens ook de belofte dat de belastingen niet zullen verhogen … In elk geval zullen de tarieven in dit geval moeten aangepast worden, en men sprak ook al van een betalende parking (zoals trouwens al het geval is in vele andere steden) … De centjes moeten toch van ergens komen nietwaar.

Zwemmers en passanten merkten de veranderingen dag na dag.

Eind 2019 was de afbraak van de achterste groepskleedzalen, de berging en de conciërgewoning een feit. De aanbouw van het nieuwe gedeelte was toen in volle gang. In dat deel zouden twee nieuwe zwembaden komen, waaronder het 50-meterzwembad.   

Hopelijk is het nu écht 50 meter en niet 49 komma een beetje zoals bij het vorige … Men was toen immers vergeten om de dikte van de betegeling mee te rekenen, en dat had als gevolg dat we niet konden beschikken over een 'écht' Olympisch bad in Aalst.

Het is steeds de bedoeling geweest dat men doorheen de werken steeds zou kunnen blijven zwemmen, en dat is bijna volledig gelukt. Daarvoor waren natuurlijk wel enkele tijdelijke aanpassingen noodzakelijk.
Zo werd de Finse piste tijdelijk afgesloten om de toegankelijkheid tot de werf te kunnen garanderen. De speeltuin maakte toen plaats voor het onthaal, de tijdelijke kleedkamers en de bergruimtes.

De laatste voorbereidingen voor de tijdelijke kleedkamers werden getroffen eind 2019. Voor de verhuis van het onthaal sloot het zwembad van maandag 28 oktober tot en met 3 november 2019 de deuren en vanaf 4 november kon er opnieuw gezwommen worden !

Tijdelijk echter want het coronavirus - en het samenhangend zwemverbod - staken in de lente van 2020 een stokje voor de Aalsterse waterpret. 

Ook het feit dat de aannemer (Cordeel) op onverwacht zware bodemvervuiling stootte, en er daarenboven ook nog problemen met het grondwater kwamen opdoken, was niet bevorderlijk voor de gang van zaken. 

De aannemer dacht aanvankelijk dat de werken op 'propere grond' plaatsvonden, maar blijkbaar was er vroeger een stortplaats gelegen en moest er dus eerst een sanering plaatsvinden. Asbest, plastic, tapijten en bouwafval werden weggehaald. 

Zover zo goed, maar toen brak de coronacrisis uit en kon men geen beton of isolatie meer verkrijgen. Er werd doorgewerkt met de mensen en de middelen die voorhanden waren maar men kon natuurlijk niet vermijden dat de werken hierdoor vertragingen opliepen. 

De nieuwe plannen spraken van een gebruiksklaar zwembad en kantine tegen de zomer van 2021. De zone met glijbanen en wellness zouden dan klaar moeten zijn tegen de lente van 2022.

De vertragingen kostten niet enkel (veel) tijd maar natuurlijk ook extra geld. Over het exacte bedrag is men niet altijd heel duidelijk geweest, maar het zal zeker een niet te onderschatten som geld geweest zijn. 

De werken gingen uiteindelijk toch opnieuw iets sneller vooruit.

Op de gemeenteraad van 15 september 2020 werd voorgesteld om in het intussen bijna volledig afgewerkte zwembad zeker verwijzingen naar de vermoorde ex-burgemeester Ilse Uyttersprot te plaatsen. Ilse haar tomeloze inzet voor de realisatie van het nieuwe zwembad verdiende immers een blijvend eerbetoon. 

Zo werd het 25 x 35 meterbad naar haar vernoemd, en ook haar vader, Raymond (die het vorige zwembad inhuldigde in de jaren '80) kreeg een bad met zijn naam, het 50-meterbad. 

Ook op het inhuldigingsbord is een plaats voorzien voor beiden.

Is dat het enige eerbetoon? Neen!

Ook in het nieuwe logo van het zwembad 'Aquatopia' zitten verwijzingen naar de geliefde schepen die op een laffe wijze werd vermoord. 

Het lichtblauw in de letter ‘A’ is uiteraard de verwijzing naar de stad Aalst versterken, de golfjes in de ‘I’ en de ‘U’ zijn gekozen om de initialen van wijlen schepen Uyttersprot uit te lichten.

Er werd eindelijk een openingsdatum geprikt : Op 4 oktober ging het nieuwe zwembad van Aalst – eindelijk – open voor scholen en verenigingen. En op 29 oktober was ook het grote publiek aan de beurt.   

Het stadsbestuur was enorm opgelucht dat ze deze melding kon maken, want het kreeg al heel wat tegenslagen te verwerken tijdens zowel de onderhandelingsfases, de voorbereidingsfases en de werken zelf. En zelfs bij het einde van de werken, bleek dat men nog niet verlost was van tegenslag. 

Men was de bassins nog aan het vullen met water en de laatste steentjes en bevestigingen werden geplaatst, toen jongeren tijdens het weekend van 18-19/08 niet alleen de kleedhokjes en de net betegelde muren van Aquatopia in Aalst bekladden met graffiti, maar ook nog eens in het water doken. Een politiepatrouille passeerde langs de Zwembadlaan net toen de daders met hun natte haren over de afsluiting kropen.

"Hun haren waren nat, dus konden ze niet anders dan toegeven dat ze in het zwembad waren geweest”, bevestigde schepen De Ridder. “Hadden ze het bij wat kattenkwaad en een duik in het water gelaten, had ik er nog mee kunnen lachen. De graffiti en het vandalisme is er evenwel te veel aan. Dat zal een dure grap worden.”

Een dure grap die waarschijnlijk door de ouders zal moeten gedragen worden, want 'minderjarig' ...

Eind augustus kwam de eindmeet duidelijk in zicht … 

- Zowel aan het 25 als het 50-meterbad werden glazen balustrades geplaatst

- De plafondconstructies en ventilatie werden geïnstalleerd

- De vloerwerken zijn begonnen

- De springplanken werden geplaatst

- De LED-schermen die later nuttige info voorzien, werden opgehangen

De opening zou dus niet lang meer op zich laten wachten. 

De werken zijn voltooid en op 19 oktober 2021 werd het nieuwe zwembad plechtig ingehuldigd in aanwezigheid van Vlaams minister van Sport Ben Weyts, burgemeester Christoph D’Haese en schepen van Sport Matthias De Ridder. 

Sinds 4 oktober wordt het zwembad officieel in gebruik genomen door clubs en scholen, vanaf 29 oktober is het aan het grote publiek.

Met het Raymond-bad (50-meterbad), het Ilse-bad (25-35 meterbad) met beweegbare bodems, een triatlonlokaal, duiktorens van 1, 3 en 5m hoogte en een drenkelingendetectiesysteem is Aquatopia dé nieuwste sportparel in het Aalsterse sportpatrimonium.  Er werd ook nog een fungedeelte aan toegevoegd met meer dan 200 meter aan glijbanen … Een echte trekpleister dus voor zowel jong als oud, sportief en recreatief. 

Maart 2021 : Uit een tevredenheidsenquête over het nieuwe zwembad Aquatopia kwamen enkele verbeterpunten naar voren, waarmee Aalst Sport aan de slag ging. Dankzij deze enquête kreeg men meer inzicht gekregen in de verwachtingen van de bezoekers. Deze waardevolle inbreng werd dan ook meegenomen naar fase 2

Vooral hogere temperatuur van de zwembaden en een nieuwe, duidelijkere signalisatie en trap voor de minder mobiele mensen worden de nieuwe aandachtspunten.

In juni '22 kwam dan het volgende heuglijke nieuws : “Er werd de laatste weken stevig doorgewerkt aan de bouw van fase 2", zegt schepen van Sport Matthias De Ridder (N-VA). “Sinds kort kunnen we een eerste glimp opvangen van het groot kinderparadijs met meer dan 200 meter aan glijbanen. Binnen enkele weken is het gebouw wind- en waterdicht en kunnen we écht beginnen aftellen.” Het tweede deel van Aquatopia, dat gericht is op recreatie en kinderen, opent in het najaar.

Ook de werken aan de parking schoten goed op en werden afgerond begin september '22.

Grootse plannen komen dus eindelijk uit, en dat terwijl vroeger de Aalstenaars dus eigenlijk gewoon in de Dender zwommen.

Het is voor sommigen misschien nog steeds een droom, maar of men ooit terug zal kunnen zwemmen in de Dender lijkt toch heel ver af. Hoewel de waterkwaliteit ondertussen al sterk verbeterd is, blijf je toch maar beter uit deze rivier.

De biologische waterkwaliteit is nog steeds ontoereikend. Voor Aalst is 'zwemmen in de Dender' vandaag de dag dus nog iets te hoog gegrepen. Vanuit politieke hoek wordt al langer naar de aanleg van een ecologische zwemvijver gevraagd .

Een ecologische zwemvijver of natuurlijk zwembad heeft namelijk veel voordelen: zwemmen in fris en helder water dat door de natuur zelf wordt gefilterd en gezuiverd. Geen chloor of andere chemische producten, de zuivering gebeurt door waterplanten en natuurlijke filtersystemen (zoals lavasteen). Dus geen prikkende ogen meer na het baantjes trekken. En in vergelijking met een klassiek overdekt en verwarmd chloorzwembad is een natuurlijke zwemvijver zelfs voordeliger. Zo’n vijver zal ook het bestaande zwembad aantrekkelijker maken. Aalstenaars hoeven dan ook niet meer bij tropische temperaturen naar de Nieuwdonk in Berlare of naar de Warande in Wetteren.

Een paar jaar geleden heeft Groen! Aalst dit al voorgesteld aan de toenmalige sp.a-VLD-meerderheid, die “het voorstel gingen onderzoeken”. Antwerps Groen!-schepen van Sport Chantal Pauwels liet alvast een bestaand openlucht zwembad, dat niet meer aan de milieunormen voldoet, omtoveren tot een ecologische zwemvijver. Goedkoper voor de stad en beter voor het milieu: twee keer winst.

Ook zwemmen in de Spiegelvijver in het Stadspark wordt regelmatig eens aangehaald. Dit zou natuurlijk betekenen dat het rustige karakter van het Stadspark, dat tenslotte de groene long van onze stad is, volledig zou verdwijnen. Ook dit is een verhaaltje dat nog zal vervolgd worden. Voorlopig stuit dit idee in elk geval op een (logische?) 'njet' van de burgervader.

Hier nog twee afbeeldingen van de plannen en het kadasterplan uit 1885.

Privézwembaden bevonden er zich trouwens ook nog, onder andere bij de Jezuïeten in de lusttuin 'Pausipone' (aan de Grot van Mijlbeek en Beukenhof) en aan de Pupillen (toen die al weg waren). 

Op de binnenplaats van de Pupillen werd immers, ten tijde van de geestelijken die opgeleid werden tot brancardier, een open zwembassin gebouwd van 20 bij 9m en een diepte van 1,1 tot 2,2m.   Het lag 'krak tegenover' de meest rechtse ingangspoort van de Pupillen, op zo’n 30 meter vanaf het voetpad...Het werd na het vertrek van de Geestelijke Brancardiers in 1968 gedempt toen de Gerechtelijke en de Stadsdienst er gekomen zijn.

Bronnen

Website Neptunus Aalst

Vrtnws/nl (sporza) 26/5/2020

Eigen info (verhandeling +/- 1986)

FB pagina Stedelijk Zwembad Aalst
Website Stad Aalst
Seniorenblog

Eddy Van Nuffel via FB voor ligging zwembad Pupillen
Plopsafans.be
Stadsarchief
Foto Capucienenlaan : Made in Aalst
Foto voorgevel Capucienenlaan : Made in Aalst
foto logo Aquatopia : 31/8/2021 : het Nieuwsblad : LDS, IF

HLN.be