Wie ooit al in de buurt van de carnavalshallen was, aan het oude 'doplokaal oever 't woter', of zijn/haar wagen parkeerde aan de Hoveniersstraat, heeft zich misschien wel al eens afgevraagd wat dat beeld van een 'gekleurde hand' daar eigenlijk staat te doen.
Wel, dit monument is er gekomen ter ere van de 'onbekende vrijwilliger' naar analogie van 'de onbekende soldaat'. Het is een eerbetoon aan de mensen die 'het verschil kunnen maken' maar niet met naam en toenaam in de pers verschijnen. De mensen die een organisatie draaiende kunnen houden door hun niet-aflatende inzet en enthousiasme om zich samen in te zetten voor een bepaald doel.
In 2001 viel de keuze op de onbekende vrijwilliger. Hiermee wou men eer betuigen aan de grote stille groep onbaatzuchtige werkers die op alle terreinen werkzaam zijn, maar hiervoor zelden of niet beloond worden.
Een nobele bedoeling dus, en het is dan ook eigenlijk heel jammer dat dit beeld niet erg gekend is in Aalst, laat staan dat men de betekenis ervan zou kennen.
Om het monument te ontwerpen werd kunstenaar Olivier Bras (artiestennaam 'Braso') aangesproken.
Het werd een beeld in de vorm van een hand die omwille van de vormgeving ook wel 'de troon' genoemd wordt.
Het werd ook niet enkel een kijkobject, maar wel een 'tastbaar' gegeven, met ook een interactieve, lichamelijke en/of geestelijk gewaarwording.
Wie het onderwerp even aandachtig bekijkt, kan meteen wel enkele symbolische betekenissen ontdekken.
- De mozaieksteentjes die het kunstwerk kleuren staan voor alle verschillende vrijwilligers die zich overal ter wereld voor andere mensen inzetten
- De hand komt uit de oppervlakte, wat symbool staat van 'ontkiemen' en 'groeien'.
- Het beeld is gemaakt in de vorm van een 'zit' sculptuur en moet uitnodigen om er plaats op te nemen, met andere woorden om zich aan te sluiten bij de grote groep vrijwilligers en op die manier een deeltje te worden van deze mozaïek.
- De uitbeelding van de hand vertegenwoordigt ook het gezegde 'het op handen dragen'.
De sculptuur werd ook een functionele troon van eer- en dankbetoon op meerdere vlakken. Wie er voorbijkomt kan zich even de bedenking maken in welke groep hij/zij hoort of zou kunnen horen.
- de onbekende vrijwilliger: als deze persoon plaats neemt op de troon - ook al is hij onbekend en daardoor ook vaak onbemind - zal hij/zij weten dat deze troon ook voor hem/haar gemaakt is. Hij/zij kan zich daarmee voor een ogenblik de ongekroonde koning(in) kunnen voelen, zonder er veel 'tralala' rond te hangen. Hier denk ik dan vooral aan mantelzorgers ...
- de bekende vrijwilliger: de bekende vrijwilliger kan uitgenodigd worden om op de troon even plaats te nemen om hem/haar - ter zijne/hare eer en dank- symbolisch te huldigen.
Het gebaar zou gemakkelijk een traditie kunnen worden om bijvoorbeeld iemand te huldigen die zich onderscheiden heeft met moed en zelfopoffering. Of iemand die zich dagdagelijks inzet voor armen, voor patiënten, voor de maatschappij of voor een individu. Vrijwillige brandweer bijvoorbeeld, of medewerkers van organisaties als 'parol', 'ocmw', ...
- de ongewisse vrijwilliger: de voorbijganger die zich
aangetrokken voelt om even op een troon te gaan zitten zal zich misschien ter plekke, of op een later tijdstip, bewust worden dat ook in hem een vrijwilliger schuilt. De troon fungeert op dat ogenblik misschien als een soort van lokaas? Het laatste druppeltje om ook in de wereld van het vrijwilligerswerk te stappen?
Indien er interesse is om je aan te sluiten bij dergelijke organisatie in Aalst, kan je steeds HIER een kijkje gaan nemen.
- de onbekende hulpbehoevende: wie op de hand plaats neemt is
misschien iemand die hulp nodig heeft? Een persoon die op dat ogenblik een 'helpend handje' nodig heeft, maar niet om hulp durft / kan vragen ?
- de bekende hulpbehoevende : iemand die zich al laat helpen door vrijwilligers en/of is aangesloten bij een organisatie. Op die manier kan deze persoon even een kleine 'dank u' zeggen aan de hulpverleners of er even stilstaan bij het feit dat hij/zij er niet alleen voorstaat.
Kinderen kunnen op de sculptuur klimmen, hangen, zitten, er op- en afspringen.
Het beeld staat in dat opzicht ook symbool voor het jeugdige, de hoop, de toekomst die we met z'n allen op handen zouden moeten dragen.
Op zondag 4 september 2011 vond in Aalst het wereldfeest Casa del Mundo plaats. Dat jaar met als slogan 'Vrijwilligers maken het verschil'. Om vrijwilligers de nodige erkenning te geven heeft het comité Werken aan Vrede een monument opgericht', legt Rik Van Woensel uit. Dat beeld wordt nu geschonken aan de stad.
'Wij aanvaarden dat met plezier en zullen er ook zorg voor dragen', zegt schepen van Cultuur Dylan Casaer (SP.A).
In 2018 was het de oorspronkelijke bedoeling van het comité 'Levensloop' te Aalst (organisatie onder de vleugels van de Stichting tegen kanker) om het beeld terug wat 'in the picture' te brengen. De ontwerper, Olivier Bras, werd uitgenodigd om er een woordje uitleg te komen geven en men zou tijdens het binnenbrengen van de levensloopfakkel in onze stad op dat moment ook de vele vrijwilligers van deze (en de honderden andere) organisatie eventjes in de bloemetjes kunnen zetten. Het weer heeft er toen anders over beslist. Het parcours werd serieus ingekort waardoor niet aan dit monument werd gepasseerd ... De vrijwilligers kregen wel een ereschavotje op het podium bij de slotceremonie.
Het beeld staat ondertussen al al bijna 20 jaar op dezelfde plaats. Er was ondertussen blijkbaar wel al wat oplapwerk nodig want het beeld wordt soms wel eens ruiger aangepakt dan eigenlijk de bedoeling is ... Jammer genoeg kunnen we hier ook een kleine link leggen naar het vrijwilligerswerk dat op sommige ogenblikken ook harder aangepakt wordt dan het eigenlijk zou mogen.
Deze mensen zetten zich belangeloos in voor een goed doel, of dat nu is voor kansarmen, voor zieken, voor dieren ... en verdienen één voor één een gouden medaille.
Vaak spenderen ze uren van hun eigen vrije tijd om anderen te helpen op de één of andere manier.
Chapeau dus voor al deze mensen. Of ze nu met hun naam ergens verschijnen op een danklijst of niet, het zijn allemaal schakels in een enorme ketting en dus ook allemaal heel belangrijk !
In Aalst gaat dit over een 10 000-tal mensen die zich uit vrije wil inzetten voor het goede doel, een organisatie, akties en evenementeen in de stad.
In de week van 29 februari tot 8 maart 2020 worden zij hiervoor bedankt tijdens de 'Week van de vrijwilliger'.
Meer daarover is HIER terug te vinden.
Bronnen
Het Nieuwsblad van 25/8/2011
Olivier Bras via mail
eigen foto
eigen info levensloop (voorzitter 2018)
asrieme.be voor banner 'vrijwilliger bedankt'
aalst.be/vrijwilliger