Deelgemeente : Meldert

Meldert telt bijna 3000 inwoners. Het dorp ligt ten oosten van het stadscentrum van Aalst, tegen de grens met Vlaams-Brabant. 

De totale oppervlakte is 882 ha, het aantal inwoners bedraagt op zowat 2.800.

 

Het wapenschild bestaat uit twee aaneengesloten schilden: het rechtse van zilver met een leeuw van sabel (zwart), geklauwd en getongd van keel (rood) en het linkse gedeeld, 

1. van goud met een leeuw van keel, omsloten door een geleliede en tegengeleliede streep, binnenzoom van hetzelfde, 

2. van keel met een degen, de punt naar onder gericht en over het geheel twee sleutels schuingekruist, de baarden naar boven en naar buiten gekeerd, het geheel van zilver.

Meldert is de meest landelijke en meest groene van de vier "Faluintjesgemeenten". Het was het centrum van de hopteelt in de streek Asse-Aalst, ook wel Klein Poperinge genoemd.

Meldert ligt in de schaduw van de Abdij Affligem en het grootste deel van het grondgebied behoorde er vroeger ook toe. 

De naam Meldert wordt voor het eerst vermeld in 1151, bij gelegenheid van een overeenkomst tussen de abdij van Affligem en Bernerus, heer van Moorsel. De schrijfwijze van de naam bleef in de loop van de eeuwen ongewijzigd. De betekenis ervan blijft onzeker. Wellicht werd de naam afgeleid van een plant, de melde of milde, die geteeld werd als groente in de trant van spinazie. Meldert zou dan betekenen: grond met meldekruid.

De gemeente behoorde tot het Land van Asse en maakte aldus deel uit van het Hertogdom Brabant. De heren van Asse oefenden er het bestuur uit. Ook de heren van Moorsel en Wieze hadden eigendommen op Kokerij en Nievel, twee belangrijke wijken van Meldert.

Het grootste deel van het dorp behoorde toe aan de nabijgelegen abdij van Affligem, terwijl ook de vrouwenabdij van Vorst er uitgestrekte domeinen bezat. Tot 1259 vormden Baardegem en Meldert één parochie. De opgang en bloei van Meldert hing zeer nauw samen met die van de Affligemse abdij. 

Deze bezat hier onder andere het hof te Mutsereel en het hof te Putte, twee nog bestaande gebouwen. De Affligemse bezittingen te Meldert rendeerden vooral door de uitbating van de plaatselijke zandsteengroeven, waaruit de steen via de Dender te Herdersem in grote delen van Europa werd verspreid. 

Net zoals de abdij Affligem werd Meldert gebrandschat en vernield in de 14de, 16de, 17de en 18de eeuw. Ongeveer één derde van de oppervlakte van het dorp bestond tot in de 18de eeuw uit bos. Het Kravaalbos is daar nog een restant van. Meldert-vijver is een overblijfsel van de grote potvijvers die de abdij Affligem in de streek had aangelegd voor viskweek en energie voor de watermolens. De Mooie Molen (16de-eeuwse kern) aan de overkant is daar nog een typisch voorbeeld van.

De monumentale zandsteen op het dorpsplein van Meldert herinnert aan de rijkdom en de economische bedrijvigheid van toen. Via de Aart aan de Dender te Herdersem werd deze steen verscheept richting majestueuze bouwwerven zoals de O.L.V.-kathedraal te Antwerpen, de Dom van Keulen en de kathedraal van Amiens. 

Het vroegere landschap werd bepaald door talrijke hopaanplantingen. Nu blijven er slechts een paar hopvelden meer over. Enkele streekbieren worden nog met deze hop gebrouwen. 

Het levende hopmonument op het dorpsplein is een eerbetoon aan die teelt. 

Het driehoekig dorpsplein, de Sint-Walburgakerk uit de 14de eeuw, de Molenvijver, het Kravaalbos en enkele mooie hoeves zijn meer dan opmerkelijk. 

Bezienswaardigheden : 

- De dries of het driehoekig dorpsplein, een overblijfsel uit de Frankische periode

- De 14de-eeuwse Sint-Walburgakerk (met Van Peteghem-orgel) uit lokale witte zandsteen met geklasseerde kerkhofmuur en kerkhof rondom de kerk

- De pastorie

- De 16de-eeuwse Sint-Rochuskapel, omgeven door enkele merkwaardige bomen

- Een groot aantal wegkapelletjes en boerderijen, en natuurlijk ook het prachtige Kravaalbos, beschermd als landschap

- Het Hof te Mutsereel (17de eeuw), beschermd als monument, en met de bijgebouwen als dorpsgezicht

- Het Hof te Putte (17de eeuw)

 

- Laatste hopveld aan de Nedermolenstraat

- Het Strooikenshof (een vierkantshoeve)

In Meldert speelt de voetbalclub TK Meldert.