Voor 'nen Oilsjteneer' niks nieuws onder de zon natuurlijk, want deze periode is elk jaar 'spesjool'.
Het is voor 'de buitenwereld' (en die is groot) blijkbaar nodig om tegenwoordig alles wat met Aalst te maken heeft af te breken en te klasseren onder noemers als 'racisme', … zelfs de Holocaust werd er bijgesleurd.
Het gaat zelfs zo ver dat het Europese parlement bezorgd was om 'Joodse clichés' tijdens carnaval.
In een open brief (20/2/2020) van Europarlementslid Frédérique Ries (MR) lezen we 'Vorig jaar weigerden de organisatoren en de lokale autoriteiten het antisemitische karakter en de problematische impact van de praalwagen te erkennen' …
De figuren zouden racistische stereotypen en zelfs samenzweringstheorieën promoten en bijdragen tot neerbuigende reacties op de Joodse gemeenschap.
Men riep dan ook op 'om maatregelen' te nemen zodat Aalst carnaval geen platform voor antisemitisme en haat blijft'. Er werd dan ook aangedrongen bij de pers, die natuurlijk massaal aanwezig was, om geen beelden of foto's te publiceren met dergelijke wagens erop.
Volgens de Joodse gemeenschap is antisemitisme geen mening, geen opinie en geen karikatuur. Men vraagt zich af of de carnavalisten een gebrek aan inbeeldingsvermogen hebben en niet bij machte zijn om zich het gruwelijke lot van de Joden tijdens de Holocaust voor te stellen.
De carnavalisten, en bij uitbreiding ondertussen ook bijna de gehele Aalsterse gemeenschap, vragen om dringend alles eens 'deftig' in beeld te brengen, en nuance aan te brengen bij eventueel gevoelige karikaturen.
Laat carnaval iets plezierigs blijven … een uitlaatklep …
Het is alle jaren al zo geweest dat carnaval negatief afgebeeld wordt …
De prachtige wagens, kostuums, maquillage, … De muziek, de ambiance, … Niets van dat alles … Wat gemeld wordt in de pers is dat er 'x' aantal arrestaties waren, dat er 'x' ton vuil is achtergebleven en dat er 'x' aantal personen werd behandeld wegens dronkenschap.
Er werden 'maatregelen' genomen , misschien niet diegenen die de 'Aalst-bashers' zich voorstelden, maar toch.
De schrik voor provocatie zat er blijkbaar diep in. Nadat men eerder toelating had gekregen van zowel Eendracht Aalst, de veiligheidsdiensten, politie en stad Aalst, werd onder andere ook de carnavalsmatch 'gecensureerd'. Dit onder druk van de KBVB en Voetbal Vlaanderen. Het was namelijk zo dat men een tifo (spandoek) had gemaakt met een verwijzing naar Unesco en Joden ...
Unia - het forum voor gelijke kansen - kreeg heel veel klachten, en de burgemeester kwam onder vuur te liggen. Hij ontving zelfs een hele boel haatberichten en ook doodsbedreigingen.
Natuurlijk : reacties lokken reacties uit … Het stond als een paal boven water dat er in 2020 nog meer karikaturale voorstellingen van Joden te zien zouden zijn. De internationale pers keek mee naar de 92 stoet … met argusogen …
En we haalden opnieuw de pers … net als we dat al 91 jaren deden.
Al 91 jaar 'verwoiten' en 'in malkanders zakken schoiten' …
Al 91 jaar humor, soms op het randje en inderdaad soms er ook lichtjes over … maar nooit met de bedoeling te kwetsen!
Het werd in elk geval een prachtige stoet, met veel minder (bijna geen !) verwijzingen naar joden. Aanwezigen waren het er unaniem over eens … een prachtige stoet zonder verwijten …
Ik vermoed wel dat sommige 'stoetverslagen' van toonaangevende media al op voorhand geschreven waren. Soms zo'n harde woorden vol haat … ongelooflijk voor een medium wat 'neutraal' zou moeten zijn.
Had dit allemaal niet zo gepolariseerd geweest door de media, er was geen kat die er nog over zou spreken.
… In Aalst is nooit gesproken over 'holocaust' … dat woord is er bij gehaald door de media.
Het was burgemeester Ilse Uyttersprot die het certificaat overhandigd kreeg op 4 maart 2010, aan de vooravond van carnaval.
Om de erkenning te vieren werd een heus volksfeest georganiseerd. Dit gebeurde op en rond de Grote Markt op 26 november 2010. Alle hoogwaardigheidsbekleders waren aanwezig, enkel Ros Balatum moest verstek laten gaan, omdat de kostuums van de vier heemskinderen in herstelling waren.
Ook de burgemeester was afwezig omwille van de perikelen met de brandweer die periode.
De toenmalige schepen van cultuur Dylan Casaer en de burgemeester wilden de erkenning van UNESCO natuurlijk graag uitspelen als toeristische trekpleister van de ajuinenstad.
Nog in 2009 kwamen ze dus aandraven met plannen om een heus pretpark op te richten met als thema ‘Oilsjt Carnaval’. Iets zoals Disney, maar dan voor de Aalstenaars.
Dit idee belandt (mede door een oproep voor een écht carnavalsmuseum door Jan Louies, die een pretpark maar niks vond) in de vuilbak en in plaats van een pretpark werd werk gemaakt van een carnavalswandeling.
Het was echter niet allemaal rozengeur en maneschijn in Aalst.
In maart 2011 was er een kleine opstand van onder meer Jacquy De Pauw. Hij kon zich maar moeilijk vinden in enkele onderwerpen en liedjesteksten.
Zo hekelde hij de liedjestekst van de Saazers op de parachutemoord, alsook het onderwerp van Schiefgodddeweg waarbij Afrikaanse kuisvrouwen als dik en lui werden voorgesteld.
Hij vond, net als eigenlijk heel veel mensen, dat de thema’s in de carnavalsstoet steeds maar etremer en extremer werden, maar uiteindelijk werden er geen klachten ingediend.
In 2013 was het dan wel ‘patat’. De leden van de losse groep Eftepië beelde toen de SS-VA uit. Dit was een parodie op de NVA (met zogenaamd 'SS verleden'). De groep liep toen in de stoet mee als SS-officieren.
De toenmalige directeur-generaal van de UNESCO, Irina Bokova, kreeg toen enkele beelden hiervan te zien en publiceerde meteen een verklaring op de website van UNESCO.
“Ik ben diep verontwaardigd over de nagemaakte nazi-treinwagon die paradeerde op Aalst carnaval …”. “Ik ben diep geschokt door deze onaanvaardbare daad, die een belediging is voor de herinnering aan de 6 miljoen Joden die in de Holocaust gedood werden. Het druist in tegen de waarden van de VN-organisatie, die steeds ijvert voor wederzijds begrip, verdraagzaamheid en vrede”
Burgemeester Christoph D’Haese werd hierop aangesproken en vond dat men alles in een juiste context moest plaatsen. Hij betreurde wel het gebeurde en zou de groep vóór carnaval ook al hebben aangesproken over het ‘weinig carnavaleske thema’.
Toch werd echter enkel maar geadviseerd maar niets verboden onder het motto van ‘vrije meningsuiting’.
Vanuit de Vlaamse regering kwam daarop de reactie van Vlaams minister Joke Schauvliege die een brief schreef naar UNESCO en hierin de hele context verdedigde.
Het Forum der Joodse organisaties kreeg reageerde hierop : “Wij hebben met ontsteltenis en verbijstering moeten vaststellen dat U de uitspattingen van het Aalsters carnaval vergoelijkt. U lijkt niet te begrijpen dat de verwijzingen naar de tragedia van WOII, die tot op heden onuitwisbare sporen heeft nagelaten bij de Joodse gemeenschap, traumatiserend zijn”.
Hier bleef het echter bij, en de hele storm waaide wat over. Het is inderdaad zo dat Aalst écht met alles lacht en de spot drijft met soms nogal ‘riskante’ onderwerpen … en ja, … soms gaat men daar vrij ver in ...
In 2018 ging het opnieuw mis …
Een toeschouwer merkte tijdens de stoet een SS-vlag op bij ‘De Droeve Apostelen’ en hij diende klacht in bij de UNESCO.
De burgemeester vond de kritiek sterk overdreven, en hij herhaalde dat hij nooit censuur zou laten opleggen aan het carnaval.
De klacht kwam wel tot bij de zetel van UNESCO in Parijs, maar stierf daar een stille dood.
Tot in 2019 … het jaar dat ‘De Vismooil’n’ een sabbatjaar zouden nemen en enkele roze Joden meenamen in de stoet om dit te accentueren ... geen slechte bedoelingen (uiteraard), maar toch bleek dit in het verkeerde keelgat te zijn geschoten.
Eén man startte alles op, en enkele weken later werden verschillende dreigbrieven
ontvangen door zowel de burgemeester als de carnavalsgroep.
Het
regende ineens klachten en vanuit UNESCO kwam van Ernesto Ottone de melding dat
‘de satirische geest van Aalst carnaval en de vrijheid van meningsuiting niet
kunnen dienen als een doek voor dergelijke manifestaties van haat’. De
karikaturen zouden ingaan tegen de waarden van respect en waardigheid … en dit
terwijl de betrokken ‘kop’ er eigenlijk eentje was die in een vorige stoet ook
al eens had meegedaan als kruisvaarder … en in nog een andere stoet als lid van het Feestcomité ...
Er werd klacht ingediend bij Unia, het gelijkekansencentrum, maar zij besloten dat er uiteindelijk geen antidiscriminatiewetten overtreden waren. De klacht werd dus geseponeerd.
De Joodse gemeenschap die eerst ook even gedreigd had met het vertrek van de diamantsector uit ‘ons racistisch land' eiste wel excuses.
Michael Freilich (Joods NVA kandidaat voor de kamer in Antwerpen) riep op tot ‘historische bewustwording en bemiddeling’. Hij sprak partijgenoot Christoph D’Haese aan op het gebruik van op geld beluste Joden met haakneuzen, … beelden die in het verleden vaak gebruikt werden om de Joden in een slecht daglicht te plaatsen en te vervolgen. Het verweer van onze burgemeester dat er ook spot gedreven wordt met priesters en politici werd afgedaan met ‘priesters en politici werden nooit vervolgd’
Het Simon Wiesenthal Center, een Joodse organisatie met hoofdzetel in de VS, vond dat Aalst de reputatie van Belgie als gastland van de Europese instellingen bezoedelde. Er werd een open brief geschreven naar federaal minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem, en er werd een (Amerikaanse) petitie opgestart om Aalst Carnaval van de UNESCO lijst te halen.
De status van ‘immatrieel cultureel erfgoed’ zou dan uiteindelijk toch op de agenda van UNESCO komen. De burgemeester en schepen Jean-Jacques De Gucht trokken in september 2019 naar het hoofdkwartier in Parijs om er ons volksfeest te gaan verdedigen. Beiden verklaarden ze achteraf ‘een goed gevoel’ te hebben bij de besprekingen die toen gevoerd werden, en het zou dus allemaal nogal lijken mee te vallen.
Op 12 december 2019 zou de definitieve beslissing van UNESCO vallen.
Via social media werden heel veel meningen geuit, maar het bleek toch dat een overgroot deel van de Aalstenaars een verder lidmaatschap van UNESCO niet meer zag zitten. Ze zagen zich beknot in hun vrijheid, en het woord ‘vrije meningsuiting’ kwam meerdere malen aan bod.
In oktober 2019 werden ‘linjekes’ gemaakt met opschriften als ‘UNESCO, wa’n klucht’, 'weir lachen me iederiejn', 'ze lachen oeik me ons', ... Deze slogans werden vergezeld van … afbeeldingen van onder andere Joden … en natuurlijk vloog het Forum van Joodse Organisaties hier opnieuw onmiddellijk op.
Zij zagen hier een
provocatie in (en geef ze maar eens ongelijk natuurlijk) en eisten opnieuw dat Aalst
carnaval van de lijst zou verwijderd worden.
Uiteindelijk werd beslist om niet te wachten op een beslissing van UNESCO, en het was burgemeester D’Haese die via de media op zondag 1 december 2019 liet weten dat Aalst de erkenning van Aalst Carnaval als immatrieel erfgoed terug zou geven aan de UNESCO.
De burgemeester verklaarde : “Wij houden de eer aan onszelf, en nemen afstand van de UNESCO-erkenning …”, “Wij zijn geen antisemieten of racisten” …
Hierbij de volledige persverklaring van burgemeester Christoph D'Haese :
"Aalstenaars hebben het gehad met de groteske verwijten. Wij zijn geen antisemieten of racisten. Wie dat blijft beweren, is te kwader trouw. Aalst zal altijd de hoofdstad van spot en satire blijven. Wat men ook probeert: wij laten ons de vleugels niet knippen. Van alle humoristen zijn Aalstenaars de dappersten. Daarom houden wij de eer aan onszelf en nemen we afstand van de Unesco-erkenning."
In de nooit geziene storm van verwijten en verdachtmakingen hebben de meeste Aalstenaars - in casu de geviseerde carnavalisten - de afgelopen weken en maanden zeer sereen gereageerd. Tijdens de carnavalsstoet van maart 2019 had geen van de 80.000 toeschouwers langsheen het parcours aanstoot genomen aan de praalwagen van de carnavalsgroep De Vismooil'n. Aan die praalwagen was an sich ook niets verkeerd: de karikaturale 'koppen' waardoor sommige joodse organisaties zich geschoffeerd voelden werden vroeger ook reeds gebruikt maar dan geënt op thema's van - onder meer - kruisvaarders. Het thema van de geviseerde groep was 'een sabbatjoor', en ook niets meer dan dat.
Plots heette het, opgefokt door bepaalde media en zonder veel kritische zin overgenomen door vertegenwoordigers in de hoogste Unesco-regionen, dat de Aalsterse carnavalisten "antisemitisch" en "racistisch" zouden zijn. Niet voor het eerst werd geopperd om Carnaval Aalst te schrappen van de lijst van immaterieel erfgoed.
Ondergetekende is meermaals in de pen gekropen om de intenties van de Aalsterse carnavalisten te duiden. In vrije tribunes en in televisiestudio's werd de insteek van carnaval en van onze folkloristische tradities omstandig verduidelijkt. Door middel van open brieven, persberichten en in directe dialoog met vertegenwoordigers van joodse organisaties en Unia werden argumenten naar voor gebracht die de specifieke context - net die context is alles - duiden. Een delegatie van het Aalsterse schepencollege ging in Parijs op constructieve wijze de Aalsterse zienswijze vertolken. Een uitgebreide inhoudelijke argumentatienota werd neergelegd.
Het is belangrijk dat wij inhoudelijk dat punt inzake vrije meningsuiting hebben gemaakt. Dat wij hebben kunnen toelichten dat er in Aalst nooit kwaadwillige of racistische intenties zijn. Dat choqueren, uitvergroten en parodiëren net inherente kenmerken van carnaval zijn.
Omdat de waarheid haar rechten heeft, en mede aangestuurd door het sterke rechtvaardigheidsgevoel dat eigen is aan de Aalstenaars, hebben wij ons verdedigd. Het is trouwens opvallend dat wij van de man in de straat, in Aalst maar zeker ook daarbuiten, alleen maar steunbetuigingen hebben ontvangen, net omdat de publieke opinie zeer goed aanvoelt wat carnaval inhoudt. Zélfs gelijkekansencentrum Unia stelde met zoveel woorden dat er geen kwaadwillige intentie was en dat er geen wetten werden overtreden. Dat Unesco in het ontwerpbesluit over Aalst zowat letterlijk het omgekeerde beweert ("Unia (...) confirmed that the representations of Jewish communities are indeed anti-Semitic"), reveleert een vooringenomen requisitoir van een in deze kwestie compleet wereldvreemde organisatie.
Wij hebben ons terzake dan ook nooit veel illusies gemaakt: bij diegenen die Aalst per se het label "racistische stad" wilden opkleven vielen onze argumenten sowieso in dovemansoren. Het proces van Aalst bij Unesco was al gemaakt. Barbertje moet hangen.
Naarmate de hetze steeds meer op een lastercampagne jegens Aalst en haar culturele en politieke vertegenwoordigers ging lijken, groeide bij de Aalstenaars het besef dat bij Unesco maar weinig eer te rapen valt. De Algemene Vergadering die over minder dan een maand in Colombia zal plaatsvinden, en waar de schrapping van Aalst Carnaval op de immateriële erfgoedlijst geagendeerd staat, is wat ons betreft dan ook verworden tot een farce.
Wij zijn - naar het woord van wijlen Johan Anthierens - niemands meester, maar ook niemands knecht. Derhalve willen noch zullen wij ons laten stigmatiseren als een racistische stad. Onze carnavalisten willen niemand doelbewust kwetsen, maar humor en satire zitten in het Aalsters DNA en dat willen we alleszins zo behouden. Wij aanvaarden dus niet dat ons carnaval internationaal wordt gebrandmerkt als een racistisch evenement.
Voor de Stad Aalst is het duidelijk: wij willen niet langer verbonden zijn met een organisatie die de specifieke context van ons carnaval, en de prachtige tradities die met dit volksfeest samengaan, niet wíl begrijpen. Wij zullen Unesco deze week nog schriftelijk laten weten dat wij van de erkenning immaterieel erfgoed formeel afstand nemen. Er zijn nu eenmaal grenzen aan wat een humorist verdragen kan. Voor ons geen Unesco-schoonmoeder meer.
Dit alles maakt dat Aalst Carnaval in 2020 niet langer vermeld zal staan op de lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed. Het weze zo. Voor Unesco is Aalst Carnaval dan wel vogelvrij, maar voor het grote publiek blijven we een grootschalig volksfeest met een uitgesproken spottend, anarchistisch en politiek-maatschappelijk satirisch karakter.
Laat duidelijk zijn dat we ook tijdens de volgende editie(s) van carnaval nooit de bedoeling hebben te kwetsen om te kwetsen, maar evenmin zullen we onszelf bovenmatig censureren of de vleugels laten knippen. Aalst blijft een veilige haven voor satirici, en geen Algemene Vergadering die daaraan iets zal veranderen. Wij doen voort. Of zoals men in Aalst zegt: weir doeng voesj...
Christoph D'Haese - Burgemeester & Carnavalist - Federaal Volksvertegenwoordiger
En op 13 december 2019 kwam dan de bevestiging van UNESCO zelf. In een mededeling bevestigen dat ze 'carnaval Aalst' verwijderd hebben van de lijst van het immaterieel cultureel erfgoed.
Ze vinden dat 'racisme en discriminatie' geen plaats hebben op die lijst.
De vertegenwoordiger van Oostenrijk sprak over puur racisme, en zei dat zij als UNESCO niet gaan bepalen hoe een stad hun traditie moet beleven. Ze doen het zoals ze willen, maar dan wel zonder de zegen van UNESCO. We willen hier een rode lijn trekken. We kunnen zulke manifestaties niet toelaten en ervan wegkijken'.
Soit, Aalst carnaval is nu geen UNESCO erfgoed meer, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat er in de toekomst niet met arendsogen naar onze carnaval zal gekeken worden …
Het mag dan voor de enen 'spot' zijn, voor de anderen wordt 'op lange tenen getrapt' … maar één ding is zeker … het is allemaal niet zo zwaar bedoeld, en als het er op aankomt 'trekt nen Oilsjteneer on't zelfste zjiel' ...
Op 16 januari 2020 verschijnt het bericht dat het Agentschap Wegen en Verkeer een onderzoek is gestart of het infobord langs de E40 in Aalst moet aangepast worden.
Nu Aalst carnaval officieel geen deel meer uitmaakt van het Unesco werelderfgoed is het de vraag of het symbool van Unesco (rechtsonder op het bord) dan ook asap moet verwijderd worden.
Op 17 januari, amper een dag later dus, kwam de bevestiging van 'wegen en verkeer' : het logo zou binnen de volgende maand verdwenen moeten zijn.
Chris Vinck daarentegen, mag op zijn beide oren slapen … of hij moet verwijderd worden, daar is helemaal geen sprake van …
20 januari dan … het 'neen-ja' spelletje gaat door.
De Vlaamse Unesco Commissie zegt dat het niet nodig is om het toeristisch infobord aan de E40 in Aalst aan te passen nu carnaval geschrapt is als Unesco-erfgoed.
“Het carnaval van Aalst is en was nooit ‘Werelderfgoed’, want het betreft geen onroerend erfgoed.
Sylvie Syryn van Agentschap Wegen en Verkeer laat weten dit te bekijken, maar dat het bord wellicht zal blijven staan.
Een week voor carnaval werd het bord trouwens 'aangepast', maar niet door officiële instanties. Gezien het belfort nog steeds als werelderfgoed beschouwd wordt (er is nooit sprake geweest om dit gebouw van de lijst te halen), werd het maar - symbolisch - in brand gestoken.
De figuren zouden racistische stereotypen en zelfs samenzweringstheorieën promoten en bijdragen tot neerbuigende reacties op de Joodse gemeenschap.
Men riep dan ook op 'om maatregelen' te nemen zodat Aalst carnaval geen platform voor antisemitisme en haat blijft'. Er werd dan ook aangedrongen bij de pers, die natuurlijk massaal aanwezig was, om geen beelden of foto's te publiceren met dergelijke wagens erop.
Volgens de Joodse gemeenschap is antisemitisme geen mening, geen opinie en geen karikatuur. Men vraagt zich af of de carnavalisten een gebrek aan inbeeldingsvermogen hebben en niet bij machte zijn om zich het gruwelijke lot van de Joden tijdens de Holocaust voor te stellen.
De carnavalisten, en bij uitbreiding ondertussen ook bijna de gehele Aalsterse gemeenschap, vragen om dringend alles eens 'deftig' in beeld te brengen, en nuance aan te brengen bij eventueel gevoelige karikaturen.
Laat carnaval iets plezierigs blijven … een uitlaatklep …
Het is alle jaren al zo geweest dat carnaval negatief afgebeeld wordt …
De prachtige wagens, kostuums, maquillage, … De muziek, de ambiance, … Niets van dat alles … Wat gemeld wordt in de pers is dat er 'x' aantal arrestaties waren, dat er 'x' ton vuil is achtergebleven en dat er 'x' aantal personen werd behandeld wegens dronkenschap.
Er werden 'maatregelen' genomen , misschien niet diegenen die de 'Aalst-bashers' zich voorstelden, maar toch.
De politie draaide in totaal maar liefst 825 shiften om de feestvierders te beveiligen. Het dreigingsniveau bleef op 2 (en dat is niet anders dan voor de rest van het land).
Het parcours werd verkeersvrij, er kwamen versperringen langsheen het parcours … dat kenden we ook van de vorige jaren, maar wat nieuw is, is dat het parcours in 2020 'hermetisch afgesloten' werd. Bestuurders konden deze zone enkel betreden mits goedkeuring van de veiligheidscel.
Op 20/2/2020 riep de Israëlische minister van buitenlandse zaken, Israel Katz, trouwens op om het carnaval in Aalst te veroordelen en te verbieden. Dit deed hij in een boodschap op twitter gericht naar de Belgische overheid.
Op 20/2/2020 riep de Israëlische minister van buitenlandse zaken, Israel Katz, trouwens op om het carnaval in Aalst te veroordelen en te verbieden. Dit deed hij in een boodschap op twitter gericht naar de Belgische overheid.
De schrik voor provocatie zat er blijkbaar diep in. Nadat men eerder toelating had gekregen van zowel Eendracht Aalst, de veiligheidsdiensten, politie en stad Aalst, werd onder andere ook de carnavalsmatch 'gecensureerd'. Dit onder druk van de KBVB en Voetbal Vlaanderen. Het was namelijk zo dat men een tifo (spandoek) had gemaakt met een verwijzing naar Unesco en Joden ...
Er werd gedreigd met zware sancties indien het doek toch getoond zou worden, gaande van zware boetes, wedstrijden zonder thuispubliek tot zelfs weigering van de licentie (!). Gezien men de club niet in problemen wou brengen, heeft men besloten de geplande tifo te annuleren ... maar 'het moge duidelijk zijn dat we dit niet zomaar laten passeren', aldus de organisators 'Onion boys 17', 'Blackwans' en 'OPC'.
Het zijn trouwens diezelfde instanties die ook 'het organiseren van collectieve acties' verbieden omtrent 'hetzelfde thema'.
Dus ... verboden om zich als groep in hetzelfde kostuum te hullen en één bepaald onderwerp uit te beelden.
Een Aalstenaar iets verbieden?
Dus ... verboden om zich als groep in hetzelfde kostuum te hullen en één bepaald onderwerp uit te beelden.
Een Aalstenaar iets verbieden?
‘Verbieden’
misschien niet, maar ‘laten nuanceren’ wel.
Burgemeester D’Haese bleef en blijft het carnaval met heel zijn hart verdedigen maar roept de carnavalisten wel op om de controverse niet extra op te zoeken en niet te kwetsen om te kwetsen.
‘Als we de gevoeligheden uit de weg kunnen gaan, of een thema kunnen visualiseren zonder dat het kwetst, roep ik op om dat te doen’, aldus de burgemeester in ‘De Ochtend’ op Radio 1 (21/2/2020). ‘De kritiek komt vooral van mensen die het feest nog nooit hebben meegemaakt. Het is iets wat je moet vatten, een soort omkeringsritueel. Man wordt vrouw, rijk wordt arm, wit wordt zwart. Dat draagt niet altijd de prijs van esthetiek of fijnzinnigheid, maar dat is un eenmaal Aalst, waar de vrijheid van expressie getoond wordt’.
De stoet ging dus door, en het moet gezegd : er was bijna geen controversie te bespeuren.
Slechts enkelen hadden zich alsnog verkleed in jood, maar hoofdprobleem werd nu blijkbaar de fijnzinnigheid en de taal die zo eigen is aan de Aalstenaar.
Zo werd 'de klaagmuur' in het Oilsjters 'de klaugmier', waarna de carnavalisten zich presenteerden als mier … Leuk gevonden woordgrapje, maar niet voor de internationale pers die in de mieren zelfs mestkevers dachten te zien … een beeld dat tijdens de Holocaust voor nog meer vernedering zorgde voor de joodse bevolking.
Burgemeester D’Haese bleef en blijft het carnaval met heel zijn hart verdedigen maar roept de carnavalisten wel op om de controverse niet extra op te zoeken en niet te kwetsen om te kwetsen.
‘Als we de gevoeligheden uit de weg kunnen gaan, of een thema kunnen visualiseren zonder dat het kwetst, roep ik op om dat te doen’, aldus de burgemeester in ‘De Ochtend’ op Radio 1 (21/2/2020). ‘De kritiek komt vooral van mensen die het feest nog nooit hebben meegemaakt. Het is iets wat je moet vatten, een soort omkeringsritueel. Man wordt vrouw, rijk wordt arm, wit wordt zwart. Dat draagt niet altijd de prijs van esthetiek of fijnzinnigheid, maar dat is un eenmaal Aalst, waar de vrijheid van expressie getoond wordt’.
De stoet ging dus door, en het moet gezegd : er was bijna geen controversie te bespeuren.
Slechts enkelen hadden zich alsnog verkleed in jood, maar hoofdprobleem werd nu blijkbaar de fijnzinnigheid en de taal die zo eigen is aan de Aalstenaar.
Zo werd 'de klaagmuur' in het Oilsjters 'de klaugmier', waarna de carnavalisten zich presenteerden als mier … Leuk gevonden woordgrapje, maar niet voor de internationale pers die in de mieren zelfs mestkevers dachten te zien … een beeld dat tijdens de Holocaust voor nog meer vernedering zorgde voor de joodse bevolking.
Unia - het forum voor gelijke kansen - kreeg heel veel klachten, en de burgemeester kwam onder vuur te liggen. Hij ontving zelfs een hele boel haatberichten en ook doodsbedreigingen.
Natuurlijk : reacties lokken reacties uit … Het stond als een paal boven water dat er in 2020 nog meer karikaturale voorstellingen van Joden te zien zouden zijn. De internationale pers keek mee naar de 92 stoet … met argusogen …
En we haalden opnieuw de pers … net als we dat al 91 jaren deden.
Al 91 jaar 'verwoiten' en 'in malkanders zakken schoiten' …
Al 91 jaar humor, soms op het randje en inderdaad soms er ook lichtjes over … maar nooit met de bedoeling te kwetsen!
Het werd in elk geval een prachtige stoet, met veel minder (bijna geen !) verwijzingen naar joden. Aanwezigen waren het er unaniem over eens … een prachtige stoet zonder verwijten …
Ik vermoed wel dat sommige 'stoetverslagen' van toonaangevende media al op voorhand geschreven waren. Soms zo'n harde woorden vol haat … ongelooflijk voor een medium wat 'neutraal' zou moeten zijn.
Had dit allemaal niet zo gepolariseerd geweest door de media, er was geen kat die er nog over zou spreken.
Nu was het natuurlijk een 'hot topic', waar enkele (!)
carnavalisten natuurlijk opsprongen … meer dan 5000 anderen deden dit niet.
… In Aalst is nooit gesproken over 'holocaust' … dat woord is er bij gehaald door de media.
De betrokken
groep hield in 2019 een sabbatjaar (omdat ze het jaar daarop groots wilden uitpakken met hun
jubileum, en dat deden ze dan ook) … vandaar de link naar de sabbat … en Joden …
Niks meer en niks minder …
Niks meer en niks minder …
't Was een prachtige stoet, enkel bepaalde media en de interim eerste minister zagen dit niet … 80000 toeschouwers dachten er in elk geval wel anders
over!
Aalst carnaval … het feest van de verdraagzaamheid?
Het zal nog niet voor de eerste jaren zijn vrees ik.
Maar laat ons nu even nakijken hoe dit allemaal zo ver is kunnen komen ...
Het was in november 2007 toen toenmalig gemeenteraadslid Vera Van der Borght een voorstel indiende om carnaval in Vlaanderen te laten opnemen op de lijst immaterieel cultureel erfgoed van de Unesco. De UNESCO – ofte United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, is opgericht als bijdrage aan de vredesopbouw, armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling en interculturele dialoog door onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie.
Sedert 1972 streeft dit orgaan ook naar de bescherming van werelderfgoed en stelden ze daartoe een lijst op. Vanaf 2003 werd ook immaterieel erfgoed opgenomen. Dit wil zeggen dat ook ‘dingen’ als muziek en dans, feestelijke evenementen, sociale organisaties, kennis en toepassingen in verband met de natuur en het Universum, of de vaardigheden van ambachten vanaf dan konden worden opgenomen in deze lijsten.
Om op deze internationale lijsten te kunnen komen, moet men een eerste ‘schifting’ in eigen land doorkomen. De commissie van het Vlaams Parlement keurde in februari 2008 aldus het voorstel goed om het ‘georganiseerde carnaval in Vlaanderen’ te erkennen als ‘cultuurvorm’.
Later dat jaar werd dan ook de lijst ingediend bij UNESCO.
In 2008 ‘won’ echter de ‘bloedprocessie van Brugge’ het pleit, mede door het feit dat de stad Aalst vergeten was om in het dossier te vermelden dat ‘Aalst Carnaval’ reeds was opgenomen in de lokale (Vlaamse’ lijst voor immatrieel erfgoed. De stad besliste dan om het dossier een jaar later opnieuw in te dienen.
Op de site van UNESCO zelf lezen we :
De comitéleden die toen beslisten om ook Aalst in die lijst op te nemen waren Albanië, Azerbeidzjan, Burkina Faso, China, Kroatië, Cuba, Cyprus, Czechie, Grenada, Indonesië, Iran, Italië, Japan, Jordanië, Kenya, Madagascar, Marokko, Nicaragua, Niger, Oman, Paraguay, Spanje , Venezuela en Zuid Korea.
Samen met Aalst Carnaval werden toen ook nog enkele andere Belgische feesten genomineerd : Houtem jaarmarkt, en Krakelingen en Tonnekesbrand in Geraardsbergen
Aalst voldeed aan alle voorwaarden en kreeg een positief advies van de jury, en het volksfeest werd in november 2010 toegevoegd aan de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid van UNESCO.
De beslissing dat Aalst carnaval ‘satisfies the criteria for inscription on the Representative List’ werd toen heel hartelijk onthaald in Aalst. Eindelijk erkenning voor al dat harde werk van duizenden Aalstenaars …
Aalst carnaval … het feest van de verdraagzaamheid?
Het zal nog niet voor de eerste jaren zijn vrees ik.
Maar laat ons nu even nakijken hoe dit allemaal zo ver is kunnen komen ...
Het was in november 2007 toen toenmalig gemeenteraadslid Vera Van der Borght een voorstel indiende om carnaval in Vlaanderen te laten opnemen op de lijst immaterieel cultureel erfgoed van de Unesco. De UNESCO – ofte United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, is opgericht als bijdrage aan de vredesopbouw, armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling en interculturele dialoog door onderwijs, wetenschap, cultuur en communicatie.
Sedert 1972 streeft dit orgaan ook naar de bescherming van werelderfgoed en stelden ze daartoe een lijst op. Vanaf 2003 werd ook immaterieel erfgoed opgenomen. Dit wil zeggen dat ook ‘dingen’ als muziek en dans, feestelijke evenementen, sociale organisaties, kennis en toepassingen in verband met de natuur en het Universum, of de vaardigheden van ambachten vanaf dan konden worden opgenomen in deze lijsten.
Om op deze internationale lijsten te kunnen komen, moet men een eerste ‘schifting’ in eigen land doorkomen. De commissie van het Vlaams Parlement keurde in februari 2008 aldus het voorstel goed om het ‘georganiseerde carnaval in Vlaanderen’ te erkennen als ‘cultuurvorm’.
Later dat jaar werd dan ook de lijst ingediend bij UNESCO.
In 2008 ‘won’ echter de ‘bloedprocessie van Brugge’ het pleit, mede door het feit dat de stad Aalst vergeten was om in het dossier te vermelden dat ‘Aalst Carnaval’ reeds was opgenomen in de lokale (Vlaamse’ lijst voor immatrieel erfgoed. De stad besliste dan om het dossier een jaar later opnieuw in te dienen.
Op de site van UNESCO zelf lezen we :
Aalst CarnivalDe ’5.Com' staat voor de ‘vijfde editie van het intergouvernementele comité’, die plaatsvond in het Kenyatta International Conference Centre in Nairobi (Kenia) van 15 tot 19 november 2010.
Inscribed in 2010 (5.COM) on the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity
© 2008 by Freddy Herssens / AVP
When the three-day Aalst Carnaval begins each year on the Sunday before the Christian Lent, it is the culmination of a year of preparation by the inhabitants of this city in East Flanders in northern Belgium.
Exuberant and satirical, the celebration features a Prince Carnaval, who symbolically becomes mayor and receives the key to the city in a ceremony marked by ridicule of the city’s actual politicians; a procession of effigies of giants and ’Bayard’, the horse from the Charlemagne legends; a broom dance in the central market to chase away the ghosts of winter; a parade of young men dressed as women with corsets, prams and broken umbrellas and a ritual burning of the carnival effigy – accompanied by shouts insisting that the feast will go on for another night. In addition to the carefully-prepared floats of official entrants, informal groups join the festivities to offer mocking interpretations of local and world events of the past year. The 600-year-old ritual, drawing up to 100,000 spectators, is a collective effort of all social classes and a symbol of the town’s identity in the region. Constantly recreated by new generations, the ancient carnival’s collective laughter and slightly subversive atmosphere celebrate the unity of Aalst.
De comitéleden die toen beslisten om ook Aalst in die lijst op te nemen waren Albanië, Azerbeidzjan, Burkina Faso, China, Kroatië, Cuba, Cyprus, Czechie, Grenada, Indonesië, Iran, Italië, Japan, Jordanië, Kenya, Madagascar, Marokko, Nicaragua, Niger, Oman, Paraguay, Spanje , Venezuela en Zuid Korea.
Samen met Aalst Carnaval werden toen ook nog enkele andere Belgische feesten genomineerd : Houtem jaarmarkt, en Krakelingen en Tonnekesbrand in Geraardsbergen
Aalst voldeed aan alle voorwaarden en kreeg een positief advies van de jury, en het volksfeest werd in november 2010 toegevoegd aan de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid van UNESCO.
De beslissing dat Aalst carnaval ‘satisfies the criteria for inscription on the Representative List’ werd toen heel hartelijk onthaald in Aalst. Eindelijk erkenning voor al dat harde werk van duizenden Aalstenaars …
Het was burgemeester Ilse Uyttersprot die het certificaat overhandigd kreeg op 4 maart 2010, aan de vooravond van carnaval.
Om de erkenning te vieren werd een heus volksfeest georganiseerd. Dit gebeurde op en rond de Grote Markt op 26 november 2010. Alle hoogwaardigheidsbekleders waren aanwezig, enkel Ros Balatum moest verstek laten gaan, omdat de kostuums van de vier heemskinderen in herstelling waren.
Ook de burgemeester was afwezig omwille van de perikelen met de brandweer die periode.
De toenmalige schepen van cultuur Dylan Casaer en de burgemeester wilden de erkenning van UNESCO natuurlijk graag uitspelen als toeristische trekpleister van de ajuinenstad.
Nog in 2009 kwamen ze dus aandraven met plannen om een heus pretpark op te richten met als thema ‘Oilsjt Carnaval’. Iets zoals Disney, maar dan voor de Aalstenaars.
Dit idee belandt (mede door een oproep voor een écht carnavalsmuseum door Jan Louies, die een pretpark maar niks vond) in de vuilbak en in plaats van een pretpark werd werk gemaakt van een carnavalswandeling.
Het was echter niet allemaal rozengeur en maneschijn in Aalst.
In maart 2011 was er een kleine opstand van onder meer Jacquy De Pauw. Hij kon zich maar moeilijk vinden in enkele onderwerpen en liedjesteksten.
Zo hekelde hij de liedjestekst van de Saazers op de parachutemoord, alsook het onderwerp van Schiefgodddeweg waarbij Afrikaanse kuisvrouwen als dik en lui werden voorgesteld.
Hij vond, net als eigenlijk heel veel mensen, dat de thema’s in de carnavalsstoet steeds maar etremer en extremer werden, maar uiteindelijk werden er geen klachten ingediend.
In 2013 was het dan wel ‘patat’. De leden van de losse groep Eftepië beelde toen de SS-VA uit. Dit was een parodie op de NVA (met zogenaamd 'SS verleden'). De groep liep toen in de stoet mee als SS-officieren.
De toenmalige directeur-generaal van de UNESCO, Irina Bokova, kreeg toen enkele beelden hiervan te zien en publiceerde meteen een verklaring op de website van UNESCO.
“Ik ben diep verontwaardigd over de nagemaakte nazi-treinwagon die paradeerde op Aalst carnaval …”. “Ik ben diep geschokt door deze onaanvaardbare daad, die een belediging is voor de herinnering aan de 6 miljoen Joden die in de Holocaust gedood werden. Het druist in tegen de waarden van de VN-organisatie, die steeds ijvert voor wederzijds begrip, verdraagzaamheid en vrede”
Burgemeester Christoph D’Haese werd hierop aangesproken en vond dat men alles in een juiste context moest plaatsen. Hij betreurde wel het gebeurde en zou de groep vóór carnaval ook al hebben aangesproken over het ‘weinig carnavaleske thema’.
Toch werd echter enkel maar geadviseerd maar niets verboden onder het motto van ‘vrije meningsuiting’.
Vanuit de Vlaamse regering kwam daarop de reactie van Vlaams minister Joke Schauvliege die een brief schreef naar UNESCO en hierin de hele context verdedigde.
Het Forum der Joodse organisaties kreeg reageerde hierop : “Wij hebben met ontsteltenis en verbijstering moeten vaststellen dat U de uitspattingen van het Aalsters carnaval vergoelijkt. U lijkt niet te begrijpen dat de verwijzingen naar de tragedia van WOII, die tot op heden onuitwisbare sporen heeft nagelaten bij de Joodse gemeenschap, traumatiserend zijn”.
Hier bleef het echter bij, en de hele storm waaide wat over. Het is inderdaad zo dat Aalst écht met alles lacht en de spot drijft met soms nogal ‘riskante’ onderwerpen … en ja, … soms gaat men daar vrij ver in ...
In 2018 ging het opnieuw mis …
Een toeschouwer merkte tijdens de stoet een SS-vlag op bij ‘De Droeve Apostelen’ en hij diende klacht in bij de UNESCO.
De burgemeester vond de kritiek sterk overdreven, en hij herhaalde dat hij nooit censuur zou laten opleggen aan het carnaval.
De klacht kwam wel tot bij de zetel van UNESCO in Parijs, maar stierf daar een stille dood.
Tot in 2019 … het jaar dat ‘De Vismooil’n’ een sabbatjaar zouden nemen en enkele roze Joden meenamen in de stoet om dit te accentueren ... geen slechte bedoelingen (uiteraard), maar toch bleek dit in het verkeerde keelgat te zijn geschoten.
Er werd klacht ingediend bij Unia, het gelijkekansencentrum, maar zij besloten dat er uiteindelijk geen antidiscriminatiewetten overtreden waren. De klacht werd dus geseponeerd.
De Joodse gemeenschap die eerst ook even gedreigd had met het vertrek van de diamantsector uit ‘ons racistisch land' eiste wel excuses.
Michael Freilich (Joods NVA kandidaat voor de kamer in Antwerpen) riep op tot ‘historische bewustwording en bemiddeling’. Hij sprak partijgenoot Christoph D’Haese aan op het gebruik van op geld beluste Joden met haakneuzen, … beelden die in het verleden vaak gebruikt werden om de Joden in een slecht daglicht te plaatsen en te vervolgen. Het verweer van onze burgemeester dat er ook spot gedreven wordt met priesters en politici werd afgedaan met ‘priesters en politici werden nooit vervolgd’
Het Simon Wiesenthal Center, een Joodse organisatie met hoofdzetel in de VS, vond dat Aalst de reputatie van Belgie als gastland van de Europese instellingen bezoedelde. Er werd een open brief geschreven naar federaal minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem, en er werd een (Amerikaanse) petitie opgestart om Aalst Carnaval van de UNESCO lijst te halen.
De status van ‘immatrieel cultureel erfgoed’ zou dan uiteindelijk toch op de agenda van UNESCO komen. De burgemeester en schepen Jean-Jacques De Gucht trokken in september 2019 naar het hoofdkwartier in Parijs om er ons volksfeest te gaan verdedigen. Beiden verklaarden ze achteraf ‘een goed gevoel’ te hebben bij de besprekingen die toen gevoerd werden, en het zou dus allemaal nogal lijken mee te vallen.
Op 12 december 2019 zou de definitieve beslissing van UNESCO vallen.
Via social media werden heel veel meningen geuit, maar het bleek toch dat een overgroot deel van de Aalstenaars een verder lidmaatschap van UNESCO niet meer zag zitten. Ze zagen zich beknot in hun vrijheid, en het woord ‘vrije meningsuiting’ kwam meerdere malen aan bod.
In oktober 2019 werden ‘linjekes’ gemaakt met opschriften als ‘UNESCO, wa’n klucht’, 'weir lachen me iederiejn', 'ze lachen oeik me ons', ... Deze slogans werden vergezeld van … afbeeldingen van onder andere Joden … en natuurlijk vloog het Forum van Joodse Organisaties hier opnieuw onmiddellijk op.
Uiteindelijk werd beslist om niet te wachten op een beslissing van UNESCO, en het was burgemeester D’Haese die via de media op zondag 1 december 2019 liet weten dat Aalst de erkenning van Aalst Carnaval als immatrieel erfgoed terug zou geven aan de UNESCO.
De burgemeester verklaarde : “Wij houden de eer aan onszelf, en nemen afstand van de UNESCO-erkenning …”, “Wij zijn geen antisemieten of racisten” …
Hierbij de volledige persverklaring van burgemeester Christoph D'Haese :
"Aalstenaars hebben het gehad met de groteske verwijten. Wij zijn geen antisemieten of racisten. Wie dat blijft beweren, is te kwader trouw. Aalst zal altijd de hoofdstad van spot en satire blijven. Wat men ook probeert: wij laten ons de vleugels niet knippen. Van alle humoristen zijn Aalstenaars de dappersten. Daarom houden wij de eer aan onszelf en nemen we afstand van de Unesco-erkenning."
In de nooit geziene storm van verwijten en verdachtmakingen hebben de meeste Aalstenaars - in casu de geviseerde carnavalisten - de afgelopen weken en maanden zeer sereen gereageerd. Tijdens de carnavalsstoet van maart 2019 had geen van de 80.000 toeschouwers langsheen het parcours aanstoot genomen aan de praalwagen van de carnavalsgroep De Vismooil'n. Aan die praalwagen was an sich ook niets verkeerd: de karikaturale 'koppen' waardoor sommige joodse organisaties zich geschoffeerd voelden werden vroeger ook reeds gebruikt maar dan geënt op thema's van - onder meer - kruisvaarders. Het thema van de geviseerde groep was 'een sabbatjoor', en ook niets meer dan dat.
Plots heette het, opgefokt door bepaalde media en zonder veel kritische zin overgenomen door vertegenwoordigers in de hoogste Unesco-regionen, dat de Aalsterse carnavalisten "antisemitisch" en "racistisch" zouden zijn. Niet voor het eerst werd geopperd om Carnaval Aalst te schrappen van de lijst van immaterieel erfgoed.
Ondergetekende is meermaals in de pen gekropen om de intenties van de Aalsterse carnavalisten te duiden. In vrije tribunes en in televisiestudio's werd de insteek van carnaval en van onze folkloristische tradities omstandig verduidelijkt. Door middel van open brieven, persberichten en in directe dialoog met vertegenwoordigers van joodse organisaties en Unia werden argumenten naar voor gebracht die de specifieke context - net die context is alles - duiden. Een delegatie van het Aalsterse schepencollege ging in Parijs op constructieve wijze de Aalsterse zienswijze vertolken. Een uitgebreide inhoudelijke argumentatienota werd neergelegd.
Het is belangrijk dat wij inhoudelijk dat punt inzake vrije meningsuiting hebben gemaakt. Dat wij hebben kunnen toelichten dat er in Aalst nooit kwaadwillige of racistische intenties zijn. Dat choqueren, uitvergroten en parodiëren net inherente kenmerken van carnaval zijn.
Omdat de waarheid haar rechten heeft, en mede aangestuurd door het sterke rechtvaardigheidsgevoel dat eigen is aan de Aalstenaars, hebben wij ons verdedigd. Het is trouwens opvallend dat wij van de man in de straat, in Aalst maar zeker ook daarbuiten, alleen maar steunbetuigingen hebben ontvangen, net omdat de publieke opinie zeer goed aanvoelt wat carnaval inhoudt. Zélfs gelijkekansencentrum Unia stelde met zoveel woorden dat er geen kwaadwillige intentie was en dat er geen wetten werden overtreden. Dat Unesco in het ontwerpbesluit over Aalst zowat letterlijk het omgekeerde beweert ("Unia (...) confirmed that the representations of Jewish communities are indeed anti-Semitic"), reveleert een vooringenomen requisitoir van een in deze kwestie compleet wereldvreemde organisatie.
Wij hebben ons terzake dan ook nooit veel illusies gemaakt: bij diegenen die Aalst per se het label "racistische stad" wilden opkleven vielen onze argumenten sowieso in dovemansoren. Het proces van Aalst bij Unesco was al gemaakt. Barbertje moet hangen.
Naarmate de hetze steeds meer op een lastercampagne jegens Aalst en haar culturele en politieke vertegenwoordigers ging lijken, groeide bij de Aalstenaars het besef dat bij Unesco maar weinig eer te rapen valt. De Algemene Vergadering die over minder dan een maand in Colombia zal plaatsvinden, en waar de schrapping van Aalst Carnaval op de immateriële erfgoedlijst geagendeerd staat, is wat ons betreft dan ook verworden tot een farce.
Wij zijn - naar het woord van wijlen Johan Anthierens - niemands meester, maar ook niemands knecht. Derhalve willen noch zullen wij ons laten stigmatiseren als een racistische stad. Onze carnavalisten willen niemand doelbewust kwetsen, maar humor en satire zitten in het Aalsters DNA en dat willen we alleszins zo behouden. Wij aanvaarden dus niet dat ons carnaval internationaal wordt gebrandmerkt als een racistisch evenement.
Voor de Stad Aalst is het duidelijk: wij willen niet langer verbonden zijn met een organisatie die de specifieke context van ons carnaval, en de prachtige tradities die met dit volksfeest samengaan, niet wíl begrijpen. Wij zullen Unesco deze week nog schriftelijk laten weten dat wij van de erkenning immaterieel erfgoed formeel afstand nemen. Er zijn nu eenmaal grenzen aan wat een humorist verdragen kan. Voor ons geen Unesco-schoonmoeder meer.
Dit alles maakt dat Aalst Carnaval in 2020 niet langer vermeld zal staan op de lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed. Het weze zo. Voor Unesco is Aalst Carnaval dan wel vogelvrij, maar voor het grote publiek blijven we een grootschalig volksfeest met een uitgesproken spottend, anarchistisch en politiek-maatschappelijk satirisch karakter.
Laat duidelijk zijn dat we ook tijdens de volgende editie(s) van carnaval nooit de bedoeling hebben te kwetsen om te kwetsen, maar evenmin zullen we onszelf bovenmatig censureren of de vleugels laten knippen. Aalst blijft een veilige haven voor satirici, en geen Algemene Vergadering die daaraan iets zal veranderen. Wij doen voort. Of zoals men in Aalst zegt: weir doeng voesj...
Christoph D'Haese - Burgemeester & Carnavalist - Federaal Volksvertegenwoordiger
En op 13 december 2019 kwam dan de bevestiging van UNESCO zelf. In een mededeling bevestigen dat ze 'carnaval Aalst' verwijderd hebben van de lijst van het immaterieel cultureel erfgoed.
Ze vinden dat 'racisme en discriminatie' geen plaats hebben op die lijst.
De vertegenwoordiger van Oostenrijk sprak over puur racisme, en zei dat zij als UNESCO niet gaan bepalen hoe een stad hun traditie moet beleven. Ze doen het zoals ze willen, maar dan wel zonder de zegen van UNESCO. We willen hier een rode lijn trekken. We kunnen zulke manifestaties niet toelaten en ervan wegkijken'.
Soit, Aalst carnaval is nu geen UNESCO erfgoed meer, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat er in de toekomst niet met arendsogen naar onze carnaval zal gekeken worden …
Het mag dan voor de enen 'spot' zijn, voor de anderen wordt 'op lange tenen getrapt' … maar één ding is zeker … het is allemaal niet zo zwaar bedoeld, en als het er op aankomt 'trekt nen Oilsjteneer on't zelfste zjiel' ...
Op 16 januari 2020 verschijnt het bericht dat het Agentschap Wegen en Verkeer een onderzoek is gestart of het infobord langs de E40 in Aalst moet aangepast worden.
Nu Aalst carnaval officieel geen deel meer uitmaakt van het Unesco werelderfgoed is het de vraag of het symbool van Unesco (rechtsonder op het bord) dan ook asap moet verwijderd worden.
Chris Vinck daarentegen, mag op zijn beide oren slapen … of hij moet verwijderd worden, daar is helemaal geen sprake van …
20 januari dan … het 'neen-ja' spelletje gaat door.
De Vlaamse Unesco Commissie zegt dat het niet nodig is om het toeristisch infobord aan de E40 in Aalst aan te passen nu carnaval geschrapt is als Unesco-erfgoed.
In de stad staat er immers ook nog een belfort
dat als Unesco-werelderfgoed is erkend. Agentschap Wegen en Verkeer zegt dat
wellicht niet nodig zal zijn om het bord aan te passen.
De Vlaamse Unesco Commissie heeft het Agentschap Wegen en Verkeer ingelicht over haar standpunt. “Het gaat allemaal om de verwarring rond de term ‘Werelderfgoed’ in de pers en bij het brede publiek”, zegt Lukas Van Damme van de Vlaamse Unesco Commissie.
De Vlaamse Unesco Commissie heeft het Agentschap Wegen en Verkeer ingelicht over haar standpunt. “Het gaat allemaal om de verwarring rond de term ‘Werelderfgoed’ in de pers en bij het brede publiek”, zegt Lukas Van Damme van de Vlaamse Unesco Commissie.
“Op het bord staat immers het
Unesco-logo met het logo voor Werelderfgoed, en dat is terecht want in Aalst
staat er ook een belfort dat deel uitmaakt van de serie ‘Belforten in België en
Noord-Frankrijk’ dat als Werelderfgoed is erkend, zoals bepaald in de 1972
Conventie over Werelderfgoed. Dat is enkel van toepassing is op onroerend
erfgoed (gebouw, site, landschap).”
“Het carnaval van Aalst is en was nooit ‘Werelderfgoed’, want het betreft geen onroerend erfgoed.
Het stond wél op de
representatieve lijst voor Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid, zoals
bepaald volgens de 2003 Conventie hierover voor tradities, feesten en
ambachten. De schrapping van Aalst carnaval van die lijst hoeft dus geen enkele
invloed te hebben op de erkenning voor het belfort van Aalst en dus het
Werelderfgoed- en Unesco-logo op het bord”, zegt Lukas Van Damme.
Sylvie Syryn van Agentschap Wegen en Verkeer laat weten dit te bekijken, maar dat het bord wellicht zal blijven staan.
Een week voor carnaval werd het bord trouwens 'aangepast', maar niet door officiële instanties. Gezien het belfort nog steeds als werelderfgoed beschouwd wordt (er is nooit sprake geweest om dit gebouw van de lijst te halen), werd het maar - symbolisch - in brand gestoken.
En gezien er dan geen belfort meer is dat zorgt voor Unesco-erkenning, werd meteen ook het logo van deze organisatie doorstreept.
Een ziekelijke 'grap', en zeker geen humor in terug te vinden, maar wel ergens een logische reactie op iets wat uiteindelijk werd uitvergroot, opgeklopt en overdreven in de pers. Aktie vraagt om reactie, en velen denken niet verder na over hun daden.
Een ziekelijke 'grap', en zeker geen humor in terug te vinden, maar wel ergens een logische reactie op iets wat uiteindelijk werd uitvergroot, opgeklopt en overdreven in de pers. Aktie vraagt om reactie, en velen denken niet verder na over hun daden.
Heel 2020 bleef het stil omtrent deze kwestie. Carnaval 2021 werd sowieso afgelast omwille van de covidpandemie en de 'jodenkwestie' verdween volledig uit het nieuws.
Tot op 21 januari 2021.
Centrum voor Gelijke Kansen Unia is een nieuw onderzoek gestart na een klacht tegen de voorzitter van de koepel van Aalsterse Carnavalsverenigingen, Sven De Smet.
Hij zou op sociale media een antisemitische uitspraak hebben gedaan.
Het zou gaan om een reactie op een Facebookpost met een foto van de wagen van De Vismooil'n naar aanleiding van enkele lockdownfeestjes bij de Joodse gemeenschap in Antwerpen.
Unia neemt de klacht ernstig en onderzoekt de zaak. Er wordt ook contact opgenomen met Sven De Smet. Noch Unia, noch Sven willen voorlopig meer kwijt over de zaak.
.. en de 'zaak' was dus weer aan het rollen. Sven krijgt enorm veel steun van de Aalstenaars, maar de klucht omtrent dit thema blijft dus duren.....
Vorig voorval bleek toch weer 'een scheet in een fles' te zijn, en de gemoederen bedaarden al weer heel snel.
Alles opgelost?
Neen hoor!
We schrijven 7 februari 2023. Aalst maakt zich klaar voor een eerste stoet sedert drie jaar maar blijkbaar zijn er toch altijd een paar die roet in het eten moeten komen strooien.
Dit keer is onze carnavalsbeleving niet naar de zin van de Franstalige groenen.
Kamerlid Simon Moutquin (Ecolo-Groen) vraagt op 8/2/23 in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken bevoegd minister Annelies Verlinden (cd&v) welke “gepaste maatregelen” ze zal nemen tegen eventuele “racistische of antisemitische karikaturen”.
Daar blijft het echter niet bij. Hij pleit ook voor “arrestaties” van personen die een “racistische houding” aannemen en vraagt zelfs naar een mogelijk verbod op carnaval.
Onze burgervader, Christoph D'Haese, schoot natuurlijk onmiddellijk uit zijn sloffen en kroop in zijn pen.
Op Facebook lanceerde hij volgende mededeling :
“Van alle humoristen zijn de Aalstenaars de dappersten. Wij zullen niet plooien voor Franstalige intimidatie.
In aanloop naar Aalst carnaval nemen de Franstalige groenen het volksfeest in Aalst opnieuw in het politieke vizier. Morgennamiddag zal Simon Moutquin, parlementslid voor Ecolo-Groen, in de bevoegde Kamercommissie aan minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden vragen in hoeverre zij “gepaste maatregelen” zal nemen tegen eventuele “racistische en/of antisemitische karikaturen” tijdens carnaval. Het groene Kamerlid suggereert “arrestaties” van personen die een “racistische houding” aannemen en vraagt zelfs naar een mogelijk verbod van carnaval (“Une interdiction du festival est-elle envisageable?”).
Hierover parlementaire vragen stellen, en zelfs arrestaties en een verbod opwerpen, dat is toch compleet absurd. Andermaal wordt Aalst carnaval geviseerd. Ik heb daar werkelijk genoeg van. J’en ai marre, om het ook even te zeggen in de taal die Ecolo-Groen het best begrijpt.
Ik heb reeds meermaals gesignaleerd dat de vrije meningsuiting zich in dit land zich op een hellend vlak bevindt. We moeten hiertegen weerwerk bieden. Binnen de specifieke en temporele context van carnaval moet heel veel mogelijk zijn, dat heeft zelfs Unia in het verleden al verklaard. De Franstaligen proberen de negatieve gevoelens omtrent ons formidabele volksfeest opnieuw op te poken. Wij zijn geen racistische stad. Wel behouden Aalstenaars zich het grondrecht voor om met alles te kunnen lachen.
Onze carnavalstraditie gaat zeshonderd jaar terug in de geschiedenis. Het zal niet Ecolo of de Groenen zijn die deze formidabele traditie zal verbieden.Het spreekt voor zich dat wij niet onder de indruk zijn van Franstalige intimidatiepogingen. Aalst plooit niet. De carnavalstoet zal zijn zoals elk jaar: niet bewust kwetsend, maar wel doordrenkt van spot en satire, waarbij geen enkel heilig huisje overeind blijft. Van alle humoristen zijn en blijven de Aalstenaars de dappersten. Ik ga ervan uit dat ook de minister van Binnenlandse Zaken hierover bijzonder duidelijk zal willen zijn.”
Eén van de bekendste onderdelen van Aalst Carnaval, waarmee het UNESCO avontuur eigenlijk allemaal begonnen is, is de stoet met tientallen praalwagens. Jaarlijks lokt deze optocht meer dan 80.000 toeschouwers. Een 80-tal ‘officiële groepen’ stappen mee in de zondags- en maandagsstoet, waarin tal van actuele thema’s satirisch benaderd worden. De voorbereidingen beginnen meestal maanden op voorhand en elke groep doet zijn best om het publiek te verbazen met tot in de puntjes afgewerkte praalwagens en kostuums. Daarnaast lopen ook nog meer dan 200 ‘losse groepen’ in de stoet. Dit zijn kleinere groepen van carnavalisten die geen grote praalwagens bouwen, maar wel makkelijk op de actualiteit kunnen inspelen op een ludieke manier. Zij vormen het zogenaamde ‘peper en zout’ van de stoet.
Voorop in de stoet lopen de Aalsterse Gilles. Deze ontstonden eind jaren 1920 naar het voorbeeld van ‘de Gilles de Binche’ maar werden al gauw een vast onderdeel van Aalst Carnaval. De Gilles lopen met hun typische kostuum voorop in de zondagsstoet, waarbij ze sinaasappelen naar het publiek gooien. Het geluid van klompen, bellen en trommels kondigt de komst van de vasten aan.
Op maandag bedwingen de Gilles de wintergeesten met hun traditionele bezemdans op de Grote Markt.
In de stoet dansen ook de stadsreuzen mee: Iwein en Lauretta, Keizer Kamiel, Ons Paula, Floreken en Florisken. Ook het Ros Balatum, als parodie op het Ros Beiaard van ‘derp d’ (= Dendermonde), keert jaarlijks terug in de stoet.
Op dinsdag is het dan de beurt aan de Voil Janetten, duizenden als vrouw verklede mannen trekken dan door de straten van Aalst. De échte Oilsjterse Voil Janet valt makkelijk te herkennen aan haar bontjas (vellen frak), een kinderkoets, een vogelkooi met haring, een (kapotte) paraplu en een lampenkap als hoofddeksel. Het belangrijkste element van de Voil Jeanet is echter zijn mentaliteit om de spot te drijven met alles en iedereen, in de eerste plaats met zichzelf. De Voil Janet is een voorbeeld van een typisch omkeringsritueel tijdens Carnaval, waarbij man vrouw wordt om de gangbare maatschappelijke orde te verstoren.
De typische satire en spot vinden we ook terug in de Carnavalsliedjes die in het Aalsterse dialect gezongen worden.
Ook de prinsenverkiezing, de ajuinworp en het verbranden van de vastenavondpop behoren tot de jaarlijkse rituelen.
Aalst Carnaval is een volksfeest met een grootschalige beleving doorheen alle bevolkingslagen dat teruggaat tot 1432 … en dat zouden ze willen verbieden … ?
Bronnen :
immatrerieelerfgoed.be/nl/erfgoederen/Aalst-carnaval
ich.unesco.org/en/RL/Aalst-carnival-00402
HLN 1/12/2019 - 20/01/2020 - 08/02/2023
Social media persverklaring 1/12/2019
TV Oost 22/10/2019
brusselstimes.com 21/10/2019
kunstenerfgoed.be
nieuws365.be
knack.be/nieuws/tag/Aalst-50327
knack 6/3/2019
faro.be 21/2/2013
rtbf.be (foto eftepie)
nieuwsblad.be (foto droeve apostelen)
Wegen en verkeer 16/1/2020
De Tijd 19/2/2020
De Morgen - Belga 19/2/2020
HLN 19/2/2020
Twitteraccount Israel Katz
msn.com 21/2/2020
Onion Boys 17 20/2/2020 - OB17/Blckwns/OPC.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten