Nen bollenwinkel : snoepwinkel,
ook gebruikt voor mannelijke geslachtsdelen of vrouwelijke boezem.
Nen bol : een snoepje
De uitdrukking ‘’t es precies nen bollenwinkel’ wil zeggen : ‘alles ligt overhoop’, ‘kort en klein geslagen interieur’
De uitdrukking ‘z’heit bollen geiten’ wil zeggen : ‘ze is in verwachting’
Smokkelink lag vroeger ‘op ’t schap’, ‘in ’t schof’, ‘in nen bokal’ of ‘in een doeis’.
Vanuit de winkel kon je het meenemen ‘in e zaksken’ of ‘in e ponjeken’ (= een mandje)
Aronjeschellekes : (gedroogde) sinaasappelschillen, ondertussen ook meerdere fruitsoorten beschikbaar.
Aumerkes / Bomapillen : snoep met uitgesproken anijssmaak, in Aalst onder andere verkocht door de notoire ‘Boma Boma’
Ingrediëntenlijst: suiker, glucosesiroop, karamelsiroop, kandijsiroop, zoethout, malasse, natuurlijke aroma's van anijs en venkelolie.
Blooskessjikken : kauwgum waarmee men gemakkelijk bubbels kon maken
Boeterbollen : karamellen met botersmaak
Brokkelpak : zakje met allerlei overschotten van de snoepfabriek of winkel, die werden verkocht in een papieren tipzakje met al dan niet een surprise erbij.
Volgens L.P.Boon in de bundel ‘Brokkelpak’ (Vroom&Dreesman, 1972) : ‘Zo’n pak bestond uit allerlei gebroken koek, door zon verbleekte chocola, stukken van paaseieren, en dergelijke meer. Het was steeds de winkelier zelf, die deze niet meer te verkopen waar in brokjes sloeg, en het tot het zogenaamde brokkelpak samenvoegde. Om het voor de jeugd nog aantrekkelijker te maken werd bovendien tussen de brokstukken ook nog een surprise aangebracht’.
De naam ‘brokkelpak’ wordt ook gebruikt voor een onstandvastig persoon of een deugeniet. ‘Goi zetj toch oeik een brokkelpak zenne’.
Crisis-kerremellekes : naoorlogse, goedkope, kleine karamellen
Gommekes : in verschillende vormen (oa gummibeertjes). Deze snoepjes worden van gelatine gemaakt, een dierlijk product. Gelatine wordt immers gemaakt van de huid en beenderen van dieren.
Zie ook zjinzjippen.
Hosties of ‘vliegende schoetels’ : gekleurde schijfjes van suiker, gevuld met zurig poeder.
Kalisjenaat : Een stokje van kalisse, zoethoutwortel. In het schoon Vlaams : klishout.
Dit werd verkocht als snoep en het diende om op te zjabberen en te bijten, waaruit dan het kalisjesap loskwam. Als het sap uit het houtje weg is, dan blijven er alleen maar gele vezels over.
Kalis komt van de taal van de Spaanse zigeuners en betekent ‘zwart’. Vandaar ook de herkomst : arm, berooid. Snoep voor de armen, die zich al het suikergoed en andere lekkers niet konden permitteren.
Kasenbannen of ‘zwette rekkers’ : bestonden vroeger alleen in het zwart en rood. Ondertussen ook al verkrijgbaar in meer kleuren (en smaken) .
In het ‘schoon Nederlands’ : dropveters, hoewel veters (= 'nestels' bij ons) nog een ander snoepje waren (zie 'roei nestels').
Opgelet : de vrouwelijke kousenbanden worden ‘sjatrellen’ genoemd.
Kinjekessoiker : blonde cassonade suiker.
De naam verwijst naar het kinderhoofdje op de papieren verpakking.
Ook gebruikt voor doopsuiker gevuld met chocolade of amandelbonen
Knikknakskes – kleine koekjes in lettervorm
Kremken, kremmeken, potje kaat, kreimgelas : roomijs, tussen ‘een galet’, op ‘nen toeter’ of ‘een oester’. Te koop in de kremmerie of on de kreemkeire.
Lekstokken / Stampers : grote likcaramel op een stokje
Lievevraakes, guimauvekes : aanduiding voor snoepgoed op basis van opgeklopt suiker en eiwit en eventueel Arabische gom. In het Nederlands ook wel schuimpjes genoemd. In sommige delen van Vlaanderen voorbehouden voor snoepjes met het uiterlijk van een Onze Lieve Vrouwe beeldje, hoewel er ondertussen ook andere vormen bestaan (zelfs met een chocoladelaagje errond).
Guimauve is een Frans leenwoord dat eigenlijk een aanduiding is voor de paars bloeiende moeras plant Heemst (eng. Marsh Mellow) waarvan het slijmerige wortel-extract gebruikt in het originele recept van dit snoepgoed. Tegenwoordig is dit echter vervangen door maïssiroop.
Maskesvlies, aameekesvlies, nonnebillekes : zeer zacht stuk snoepgoed, bestaande uit een plak gelatine of mellow cake in roze en witte laag
Mintjbollen, moentjbollen : karamel of harde snoep met muntsmaak
Moilentrekkers, smoelentrekkers : zure bollen
Moizestrontjes : hagelslag, chocoladehagel. Ver op den boeterham
Neigerinnetetten, plasjkoppen : melocake, marshmallowschuim op een koekje, overgoten met chocolade.
Mogen we tegenwoordig niet meer gebruiken. Maar … het voorgestelde negerzoenen en deze betrokken melocakes zijn niet helemaal hetzelfde. De Nederlandse Negerzoen heeft immers een puntje en is ook gevuld met een zachte Meringue.
Melo-cakes zijn afgerond en de vulling lijkt ook meer op de taaiere Marshmellow.
Ondertussen dient de naam van beide uitgesproken te worden als 'chocoladezoen'
Neizekes, tsjoepeneizen, neiskes : Snoep in de vorm van een kegeltje (rode of groene) hard van buiten, zacht van binnen door de geleiachtige siroop. Ook ‘kuberdongs’ (naar het Franse : cuberdons). Deze snoepjes eet men best zo vers mogelijk want na enkele weken versuikert de vulling.
Paat de frie – pâtes de fruits, : vruchtjes, gomachtige snoepjes. Deze fruitpasta is een zoetigheid die wordt verkregen uit fruit gekookt met suiker en pectine. Het geheel wordt in een vorm gegoten en als vierkant of rechthoek uitgesneden. Het was het oorspronkelijk een methode om vruchtvlees te conserveren, vandaar de naam "droge jam".
Pak : rechthoekig gesneden portie industrieel roomijs, veelal tussen twee wafeltjes geprangd (tegenover een ‘galet’ en een ‘oester’ van écht schepijs)
Patatjes : marsepeinen bolletjes gerold in cacaopoeder
Pikkerkes : kleine snoepjes met uitgesproken muntsmaak
Poepegatjes : de officiële naam is eigenlijk ‘gewassen kersen’, maar ja, wie zegt dat nu …. Ze zijn gemaakt van Arabische gom in plaats van gelatine, ideaal voor veganisten, maar minder voor mensen met geen al te sterke tanden.
Bestonden ook in het zwart ('zwette nestels'), en tegenwoordig ook in alle andere mogelijk en onmogelijke kleuren en smaken.
Sjikletten / Sjikken : kauwgum … het woord ‘sjikletten’ komt eigenlijk van de merknaam ‘Chiclets’
In de oorlog maakte men onderscheid tussen de ‘gewone sjik’ (pruimtabak) en de ‘Ingelse sjikken’, die door onder andere de Canadese soldaten werden uitgedeeld tijdens de bevrijding.
Deze kleine doosjes werden vroeger ook uitgedeeld in benzinestations.
Sjokelat, sjokolat : chocolade in al zijn soorten en vormen, repen, figuurtjes, ...
Sjokelattentei = chocolademelk, cacaodrank
Smoisteren/smokkelen : snoepen/smokkelen.
Ne smoistereer = een snoeper
Niet verwarren met smosteren (= morsen, vuil maken tijdens het eten)
Smokkelderoi , smokkelink : smokkel : snoep in het algemeen
Smokkelen : snoepen
Smokkelbezze : iemand die veel snoept
Snieballen / sniepateikes (ook wel eens ‘rotte patatten’) : Deze marsepeinen sneeuwbal was een groot succes tijdens vieruurtjes. De merringue kern (geklopt eiwit) is omgeven door een klein laagje melkchocolade.
Tutten : lolly’s met een ‘houdertje’ waardoor het geheel op een ‘sjokkememme’ (=fopspeen) leek
Woinbol : Een wijnbal is een vorm van snoepgoed dat door zijn ronde vorm en wijnrode kleur wordt gekenmerkt, waar het zijn naam aan dankt. Wijnballen zijn vaak per stuk verpakt in vetpapier. De wijnbal is een typisch kermisproduct. Aan een wijnbal moet meestal worden begonnen door er aan te likken omdat hij aanvankelijk te groot is om in zijn geheel in de mond te stoppen. Door het likken wordt de wijnbal kleverig, maar het papier beschermt tegen plakkende handen.
Zier : zuur.
E paksken zier : oorspronkelijk een envelop met zuur snoeppoeder en een blikken lepeltje (10 centimen). In de jaren 60 werd dat een plastic lepeltje en/of speeltje (voor 1 frank).
Zier berkes – zure snoepballetjes in de vorm van een beertje. Ook in andere vormen, vliegerkes, viskes, …
Zier bollen : zure snoepballetjes (het bekendste zijn die van 'Napoleon')
Ziere matten : In een zure mat zit citroenzuur en appelzuur. Deze voedingszuren zorgen voor de zure smaak en maken de zure mat dus echt zuur!
Zierstekken – zure snoep op een stokje of in de vorm van een potlood
Opgelet : Zietig = zoet / ongezouten
Zjinzjippen : soort zachte drop met Eucalyptus of andere smaak.
Dit snoepje inspireerde trouwens enkele artiesten …
Ooit was er in Aalst een carnavalsgroep genaamd ‘AKV D' Elastieke Sjinsjippen’ onder leiding van Prinsj Antoine.
En wie kent niet het liedje ‘Zjinzjippeke van Meilebeik’ van Urbanus?
En wie kent niet het liedje ‘Zjinzjippeke van Meilebeik’ van Urbanus?
Zwerte frangen, zwerte Belgas : zwarte drop (aftreksel van zoethout) in de vorm van een vooroorlogs vijffrankstuk. Eigenlijk hetzelfde als de ‘zwette kasenbannen’ … mor dan anders …
Zwette moizen : de lekkerste, hoewel er ondertussen al heel wat kleurtjes en andere figuurtjes bijgekomen zijn (moizekes in alle koleren, berkes, letterkes).
Ne soikeren lippen : een fijnproever, iemand die graag snoept.
Als jullie willen bestellen, doe dit dan in de juiste gewichtsmaten : een haufelken, een tieterken, een eirtfol, ... Deze zijn allemaal HIER na te lezen.
Opgelet : sommige woorden komen ook buiten Aalst voor, en, hoewel ze hier ook gebruikt worden, zijn ze dus niet altijd typisch Aalsters!
Lees ook : - In een Oilsjters kafei - op stammenei
Bronnen :
Oigen Oilsjterse en snoepkennis
Oilsjtersen Diksjoneir
Snoepzoet.be (foto’s)
Candyonline (foto's)
Hot cuisine de Pierre (foto's)
Bol.com (foto's)
Bram en Aagje (foto brokkelpak)
Valentino Chocolatier (foto’s)
Cuisine AZ (foto’s)
Eigen foto’s
Geen opmerkingen:
Een reactie posten