Willy De Swaef

Willy was een allround artiest, zanger en acteur, die tot ver buiten de Aalsterse grenzen gekend was.
Dat hij over, onder andere, enorme zangtalenten beschikte, kan ik trouwens zelf getuigen, gezien mijn ouderlijk huis naast dat van Willy stond (Naarstigheidstraat) en we hem op alle uren van de dag konden horen repeteren.

Zijn 'klinkende' (maar aangename) stem was 'bariton' (tussen bas en tenor).

Als toneelspeler stond Willy reeds vanaf zesjarige leeftijd op de planken in 'Het manneke van de maan'.

Tijdens zijn atheneumperiode volgde hij voordrachtlessen aan de muziekacademie en daarna de toneelklas bij Gaston Van Den Bossche.
Daar stonden hem enkele moeilijke opdrachten te wachten. Zo moest hij bijvoorbeeld 'La malade imaginaire' volledig in het Frans opvoeren.

In 1946 sloot hij zich aan bij ‘Het Land van Riem’ waar hij onder leiding van Staf Bruggen een verdere opleiding en vervolmaking genoot.

In 1955 verzorgde hij met liedjes uit eigen repertorium en samen met het orkest Victoria, het Groot Nachtbal der Schutters. 

Nog in 1955 werd de door de Nederlandse Programmadienst voor ‘Radio Luxemburg” een 'Eerste radio-amateurswedstrijd' gehouden tussen Belgische en Nederlandse steden. Deze avond, opgenomen door radio Luxemburg stond op muzikaal ontspanningsgebied zeer hoog en mocht zeker wel geslaagd worden genoemd. Willy eindigde met ‘Sonny Boy’ bij de top, behaalde de eerste prijs, en won daarmee het prachtige draagbare radio toestel. Hij zat daarmee ook meteen mee in de finale. 

In de Gazette van Aelst op 6/11/1958 ontdekken we dat er een opvoering zou plaatsvinden in de zaal Groen Kruis. Dhr De Swaef zou er de bariton stem verzorgen, naast Lea Crauwels (Sopraan, Dhr S. Adriansens, tenor, Mej God. De Geyseleer – 1ste prijs zang). Orkestleider was Dhr Willem Kiekens. Er werd een avondje ‘meeslepende muziek’, ‘aangename zang’, ‘kleurrijke kostumering’, en ‘nieuwe decors’ beloofd.

Nog in 1958 was er blijkbaar toch een puntje van kritiek terug te vinden in de Gazette van Aelst (06/12/58) :

“In Willy De Swaef vinden we een acteur, die enkele jaren terug in een paar komische operetterollen schitterende vernieuwingen heeft gebracht. Jammer genoeg vergroeide hij tot een standaardtype, waarvan hij elk jaar een vergrofde editie geeft. De Swaef doet zichzelf daarmee onrecht aan : hij kan beter, want dat heeft hij in het verleden ruim bewezen. Ook azen op gemakkelijke lach met een gewaagde mop lijkt me een té gemakkelijke oplossing voor hem. Acteurs met een zeer flinke zangstem lijk De Swaef er één is, mogen niet verglijden naar lagere regionen!”

Met het Aalsters Toneelverbond, speelde hij onder regie van Maurits Balfoort onder meer ‘De Twaalf gezworenen’.

De cast bestond uit Louis Pauwels, Herman Coessens, Albert Vandenbosch, Dolf Sedeyn, Luc Noël, Edmond Cooman, Herman Slagmulder, Marcel Crombeen, Tuur Van den Brulle, Paul Seghers, Marcel Carlier, Emiel Van Essche en Willy zelf.

Uit de Gazette van Aelst van 10/4/65 volgende lovende kritiek over dit stuk:

“De opvoeringen van de twaalf gezworenen door het Aalsters toneelverbond, onder regie van M. Balfoort, betekent onbetwistbaar een definitieve aanloop voor een markant liefhebberstoneel in de goede, precise betekenis van het woord ... / ...  Er werd wat de vertolking betreft een briljant spel geleverd door het duo Willy De Swaef en Herman Slagmulder, die dit stuk grotendeels geschraagd hebben.”

Toen deze regisseur later de ‘Filosoof van Haagem’ voor TV bracht, zag hij in Willy de geschikte champetter. 

In 1974 werd er in aalst een heuse Toneelklas opgericht, met als leraar Willy De Swaef. Dit werd de Erasmusschool, op het Priester Daensplein 2 te Aalst.

De foto hieronder dateert van 1977 in de Vlaamse Opera te Gent "My Fair Lady" met Kris Boni en Willy De Swaef in de hoofdrollen :

 In de Voorpost van 24/10/1975 vinden we een aankondiging van het stuk ‘Drijfzand’ van O. Ferket, in een regie van Willy.

En een fotootje van de medewerkers van 't land van riem in 1975 :

In de TV reeks ‘Wij, Heren van Zichem’ was Willy ook nog te zien in de rol van leraar aan het College van Herentals.

Ook in ‘Beschuldigde, sta op’, werkte hij meermaals mee. 

En in ‘Mira, of de teleurgang van de waterhoek’ van Hugo Claus in de regie van Fons Rademaeckers konden we hem weerom als veldwachter zien. 

Gezien Willy blijkbaar niet echt kon aarden in de prive sector, en de toneelmicrobe heel hardnekkig was, koos hij er in 1970 voor om van zijn hobby ook meteen zijn beroep te maken. Hij werd aangeworven door Roger Piers, bekend van ‘Oud Belgie’, om zich als Charel bij de drie Charels te voegen.

Sindsdien zijn er heel wat produkties gekomen rond de Charels, onder andere ‘Charel en Dolle Mina’s’ en ‘Charels, love and flowers’ uit 1971, ‘De grote drie’ uit 1972 en ‘Die gekke Charels’ uit 1972. 

In De Voorpost van 15/2/74 heel goede kritieken over de voorstelling ‘De 3 Charels’ : "In zaal De Kring had zaterdag een voorstelling plaats van het muzikaal blijspel van de hand van Roger Piers “De Gekke Charels”. Het is volkstoneel, gekleurd met show, ballet en zang. We delen een jaar het lief en leed van de volkshelden “de 3 Charels”. De inhoud is simpel, zonder politieke hekelingen, zonder moraliseren, een echte brok volkse humor met een grote dosis fantasie. De Charels doen ons lachen en dat de mensen graag lachen, bewees weer eens die bomvolle zaal". 

De drie Charels maakten deel uit van een internationaal gezelschap met hun showrevue. Ze werden daar echter aan de deur gezet, omdat ze te oud geworden waren voor dergelijk spektakel ... en waren ineens werkloos.

Ze keerden terug naar hun dorp Prutsegem en verzonken terug in het alledaagse dorpsleven, de tijd meestal dodend met druppels drinken. Maar Fifine en Rose, vrouwtjes van Charel 1 en Charel 2, namen de tegenslag niet zo dramatisch op en besloten op vakantiereis te gaan naar Tirol.

Charel 3 (de Rosse), eeuwige vrijgezel, zat te veel op zijn centen en ging niet mee. In Tirol maakten zij kennis met Amerikanen uit de filmwereld op talentenjacht in Europa, die beloofden hen naar Amerika te laten overkomen.

Na de vakantie kwam de ontnuchtering ... Van het bureel van de arbeidsbemiddeling werden ze verwezen naar de opera waar zij tijdelijk aangeworven werden als figuranten.

Tot op een dag de uitnodiging uit Amerika er is, tesamen met vijf vliegtuigtiketten voor New York. Het vijftal treedt er in Hollywood op in een grote Mexicaanse show. Willy speelde er Charel 2.

Voor alle vertolkers was er niets dan lof. Opvallend echter was de prestatie van onze bekende stadsgenoot Willy. Ook Willy’s vrouw en kinderen figureerden eveneens in de filosoof. 

De Voorpost van 15/2/74 : "Wij zijn hier graag de tolk van de Aalsterse bevolking om Willy De Swaef te feliciteren met wat hij reeds gepresteerd heeft, en wensen hem veel sukses in de toekomst.

Tijdens de zomerperiode kon men Willy ook nog eens aantreffen in Blankenberge, waar hij met zijn mooie bas-bariton stem verschillende opvoeringen bracht in Het Witte Paard". 

Willy heeft altijd een goede reputatie genoten. In 1975 wordt de feestnacht van de scouts als volgt ingeleid : “Als animator fungeert Wille De Swaef, toneel-, TV- en filmakteur. Je kon hem onder andere bewonderen in de langspeelfilm ‘Mira’ en in het korstpeelfeuilleton ‘De Heren van Zichem”, en nu krijg je tevens de buitenkans hem eens ‘life’ aan het werk te zien. Lachkrampen verzekerd” (uit de Voorpost van 25/4/75)

In 1980 regisseerde Willy de toneelgroep ‘Prutske’ uit Affligem. Met ‘Slisse bouwt’, een vervolgstuk op het lachsucces ‘Slisse en Cezar’, ging het gezelschap haar vierde jaar in. Willy had niet minder dan 16 spelers en speelsters onder zijn hoede. 

Uiteraard zijn de vermelde voorstellingen slechts een klein greepje uit het enorme assortiment dat Willy bij mekaar gespeeld en gezongen heeft. Dat hij een groot talent was, staat buiten kijf. 

‘Nen Oilsjteneer ver fier op te zen dus’.

Hierbij een interview met Willy uit De Voorpost van 15/2/74

- Wat is voor U goed toneel ?

- Een degelijke rolkennis en een kundige regie met een aangepast decor kan goed toneel geven. Ge moet u ook in het vel van de personages kunnen teken. Natuurlijk moet men in Aalst wel enig krediet verlenen, omdat de uitrusting niet steeds doeltreffend is.

- Wat is de bedoeling van toneel ?

- Het geeft de mens en de acteur een goede ontwikkeling. Het hedendaagse toneel moet ontspannend zijn. Sommige stukken brengen de mens in spanning. Men moet trachten de mensen warm te maken om naar het spektakeltoneel te komen ...

- Welk genre speel jij liefst ?

- Alle goede stukken, van Shakespeare tot Miller. Maar als ik echt mag kiezen, dan hou ik het bij de vaudeville. Het publiek houdt niet zoveel van klassiekers.

- Welk gevoel heb je als je op de scène staat ?

- Plankenkoorts ken ik niet. Het publiek is voor mij als een vierde muur. Ik speel alsof ik thuis ben. De keuze van het stuk speelt hierbij natuurlijk een grote rol. Soms heeft men directer contact met de toeschouwer. Ik waak er echter steeds over niet te veel te chargeren. Ik kan me wel erg nerveus maken tegenover andere spelers.

- Kom je terug naar ‘t Land van Riem ?

- Ja, met de ‘gebroeders Kalkoen’ als regisseur. Het is een oud stuk van Geeraard Nielen, waarvoor ik de tekst heb moeten aanpassen.

- Is het statuut van beroepsacteur veilig ?

- Als je regelmatig werk hebt is het leefbaar. Alles moet je natuurlijk nemen : TV, Regies, ... Daar ik momenteel verbonden ben aan het Oost Vlaams Volkstoneel (O.V.V.T.) heb ik het natuurlijk iets eenvoudiger. We bezitten nu een eigen theater te Gent, waar we onze stukken spelen in het dialect van de Leiestreek. Het is een soort reizend volkstheater, we gaan zeer veel op verplaatsing.

- Welke zijn Uw toekomstplannen ?

- Het is de droom van elke acteur om eens door te breken. Indien ik eens een grote rol in een TV feuilleton kon krijgen, was deze doorbraak eenvoudiger, gezien je een groter publiek bereikt via dit medium.

- Maar welke vorm van toneel verkies je, op het plateau of voor de camera ?

- Je hebt uiteraard meer contact wanneer je voor publiek spelt. Het is wel gemakkelijker. Je speelt door. Er is een stelselmatige evolutie. Bij een TV serie heb je totaal geen contact met de toeschouwer. Bij de opnames springt men soms van fragment 1 naar 7. De buitenopnamen zijn nog moeilijker, daar men slechts met één kamera werkt, en eenzelfde episode diverse malen herhaald dient te worden (shot en tegenshot in vaktermen). Het vergt ook zeer veel tijd eer zo’n feuilleton is afgewerkt. Wanneer men nu een stuk opneemt uit de Jaren 1800, dan mag men bij de buitenopnamen geen auto’s horen ! Zo komt het dat we soms een sequentie tot 20 maal moeten herbeginnen. 

We vroegen ook aan Mevr De Swaef (Godelieve Van Den Berghe) hoe zij er tegenover staat. 

- Natuurlijk ben ik met Mireille (15j) en Gary (13j) veel alleen, ik kan hem toch niet naar elke voorstelling volgen. Ik vind het wel prettig dat mijn man een zekere bekendheid heeft verworven. Vooral ten tijde van de Filosoof van Haagem was het fijn. Niettegenstaande dat ik weet dat mijn man nooit plankenkoorts heeft, heb ik steeds de ‘trak’ in zijn plaats.

Op zijn TV palmares onder andere :

1991    Beste papa (kortfilm - drama)

Een film van Filip Van Neygem.

Een jongen schrijft naar zijn vader die aan het front (gestorven) is. Zijn moeder moet voor de kinderen zorgen en de boerderij doen draaien. Op een dag wordt een Duitse soldaat ingekwartierd bij hen. De knechts en de moeder zijn helemaal niet opgezet met deze soldaat

Cast :  Pieter Baeten,  Jo De Backer, Tina De Groote, Philippe Merchiers, Marijke Pinoy, Michael Tombeux en Willy de Swaef     

1978    Het verloren paradijs,

Samen met onder andere Willeke van Ammelrooy  (Pascale),   Hugo Van Den Berghe  (Benjamin Rolus), Bert André (Jan Boel), Stephen Windross (Peterke), Gella Allaert (Adeline). Geschreven door Harry Kümel  en Kees Sengers    

1971    Mira.

Het verhaal van een klein Westvlaams dorp da tinging tegen de bouw van een brug over de Schelde.  Director : Fons Rademakers, Schrijvers : Hugo Claus, Magda Reypens en Stijn Streuvels (de novel “De teleurgang van den Waterhoek”).

Willy speelde er onder andere samen met Willeke Van Ammelrooy (Mira), Jan Decleir (Lander), Freek De Jonge (Treute), Romain De Coninck (landmeter), Ann Petersen (Hospita), Ward De Ravet (Rijkswachter) en Jenny Tanghe.

1969    Wij, heren van Zichem

(TV Serie, waar hij de rol van E.H. Depuydt vertolkte). Dit was eigenlijk een Vlaamse soap avant la letter. Het verhaal vertelt de belevenissen van Lewie, de Witten, wiens grappen en grollen het niet alleen moeilijk maken voor zijn familie, vrienden, schoolmakkers en stadsgenoten, maar het hem zelf ook vaak in een lastig parket brachten.

Schrijvers waren : Maurits Balfoort, Ernest Claes, Myriam de Lille, Cornelis Staes.

De rollen waren weggelegd voor : 

Luc Philips  ...   Pastoor Munte (11 episodes, 1969)  /   

Robert Marcel  ...   Jef de Smid (11 episodes, 1969)  /  

Dora van der Groen  ...   Vrouw Coene ... (11 episodes, 1969)  /  

Martha Dewachter  ...   Rozelien (11 episodes, 1969)  /  

Fons Exelmans  ...   Lewie de Wittekop (11 episodes, 1969)  /  

Bob Storme  ...   Boer Peter Coene (10 episodes, 1969)  /  

Jacky Morel  ...   Fons Coene (8 episodes, 1969)  /  

Bernard Verheyden  ...   Sepke (7 episodes, 1969)  /  

Hans De Weirdt  ...   Hein (7 episodes, 1969)  /  

Maurits Goossens  ...   Koster Fideel (6 episodes, 1969)  /  

Jo De Meyere  ...   Herman Coene (6 episodes, 1969)  /  

Miel Van Attenhoven  ...   Victalis (6 episodes, 1969)  /  

Walter Cornelis  ...   Broos (6 episodes, 1969)  /  

Jenny Van Santvoort  ...   Clementine (5 episodes, 1969)  /  

Roger Bolders  ...   Niske (5 episodes, 1969)  /  

Claudia Calberson  ...   Emma Beukelaers / ... (5 episodes, 1969)  /  

Jan Muës  ...   Peerke Grune (5 episodes, 1969)  /  

Jo Crab  ...   Angelien (5 episodes, 1969)    

René Peeters  ...   Mette (4 episodes, 1969)  /  

Marie-Louise Conings  ...   Trees (4 episodes, 1969)  /  

Greta Verniers  ...   Liza (4 episodes, 1969)  /  Lou de Vel  ...   

Sus Van Truyen / ... (4 episodes, 1969)  /  

Piet Bergers  ...   Dr. Volders (4 episodes, 1969)  /  

Marc Decorte  ...   Pol Taels (4 episodes, 1969)  /  

Denise Zimmerman  ...   Elza / ... (4 episodes, 1969)  /  

Frans Van den Brande  ...   Meneerke Parmentier (3 episodes, 1969)  /  

Carlos van Lanckere  ...   Pover (3 episodes, 1969)  /  

Annie Van Lier  ...   Marieke (3 episodes, 1969)  /  

Danny Van Kerckhove  ...   Nand (3 episodes, 1969)  /  

Toon Baraitre  ...   Rist (3 episodes, 1969)  /  

Michel Van Attenhoven  ...   Meester Baekelandt / ... (3 episodes, 1969)  /  

Ray Verhaeghe  ...   Geert Boonejan (3 episodes, 1969)  /  

Bert Champagne  ...   War / ... (3 episodes, 1969)  /  

Gaston Vandermeulen  ...   Wannes Raps (2 episodes, 1969)  /  

Diane De Ghouy  ...   Hedwige / ... (2 episodes, 1969)  /  

Marcel Meeus  ...   Baron Luc Van Berckelaer / ... (2 episodes, 1969)  /  

Jacques Aubertin  ...   Notaris Dutry (2 episodes, 1969)    

Marilou Mermans  ...   Wieske (2 episodes, 1969)  /  

Lia Lee  ...   Zelia (2 episodes, 1969)  /  Norbert Mues  ...   

Gust Van Sus (2 episodes, 1969)    

Jeanine Schevernels  ...   Tilleke (2 episodes, 1969)  /  

Jenny Tanghe  ...   Moeder Cent (2 episodes, 1969)  /  

Frans De Boeck  ...   Miel Van Den Buskop (2 episodes, 1969)  /  

Lode Van Beek  ...   Dries Van Den Heul (2 episodes, 1969)  /  

Walter Rits  ...   Seppe Landuyt (2 episodes, 1969)  /  

Vandéric  ...   Baron Alex Van Berckelaer (1 episode, 1969)  /  

Ann Petersen  ...   Fien Janssens (1 episode)  /   

Lieve Ysewijn  ...   Lies (1 episode, 1969)  /  

Walter Moeremans  ...   Frank Hofkens (1 episode)  /  

Guy Saenen  ...   Tistke (1 episode, 1969)  /  

Lea Van der Aa  ...   Bette Savooi (1 episode, 1969)  /  

Jan Decleir  ...   Stegger (1 episode, 1969)  / 

Nele Nuyts  ...   Peter (1 episode, 1969)  /  

Georges Meeuws  ...   Janneke de Bult (1 episode, 1969)    

Jos Simons  ...   Overlezer (1 episode, 1969)  /  

Rita Smets  ...   Nette (1 episode, 1969)  /  

Annemarie Van Attenhove  ...   Zuster Monica (1 episode, 1969)  /  

Hans de Messemaecker  ...   Doopkind (1 episode, 1969)  /  

Fifi de Scheemaker  ...   Mie Boot (1 episode, 1969)  /  

Pol Celis  ...   Jef Daels (1 episode, 1969)    

Kris Buyle  ...   Gusta (1 episode, 1969)  /  

Willy van Oppem  ...   Boswachter (1 episode, 1969)  /  

Frans Konings  ...   Diktus (1 episode, 1969)  /  

Godelieve Theyskens  ...   Berta (1 episode, 1969)  /  

Robert Bernaerd  ...   Jesper (1 episode, 1969)  /  

Geert Lunskens  ...   Felix Candeel (1 episode, 1969)  / 

 Frans Vandenbrande  ...   Meneerke Permentier (1 episode, 1969)  /  

Jan Peré  ...   Pater Bernardus (1 episode, 1969)  /  

Jan Reussens  ...   Bet Kek (1 episode, 1969)  /  

Els Cornelissen  ...   Fieneke Steurs (1 episode)  /  

Greta Lens  ...   Madame Scheers (1 episode) / Frans Maas  ...   

Jan Haesaerts (1 episode)  /  

Willy de Swaef  ...   E.H. Depuydt (1 episode)  /  

Rita Lommée  ...   Gabrielle (unknown episodes)  /  

Gella Allaert  /  Bert André  ...   Hilaire, waard in Leuven /  

Rita Bauwens  ...   Nelly /  

Leo Bernaerd  ...   Dorus, de knecht van Thor/ 

Patricia Bernard  ...   Alice /  Robert Bernard  ...   

Jesper /  François Bertels  ...   Meneer Sieben /  

Chris Boni  ...   Germaine, waardin in Leuven / 

Sjarel Branckaerts  ...   Cyriel / 

Paul Celis  ...   Jef / Marc Collage  ...   Hotelbediende / 

Jo De Caluwé  ...   Fred, de Rooie / 

Domien De Gruyter /  

Edgard de Pont  ...   Bertje /  

Marcel Hendrickx  ...   De rechter /  

Nady Hiroux  /  

Dolf Lemaitre /  

Gerda Marchand  ...   Lucieke / 

Cecile Rigolle  /  

Victor Samuël  ...   Raymond, het Waaltje /  

Johan Vanderbracht  /  

Magda Verbist /  

Johny Voners  ...   Kippe

Een hele trits rasartiesten dus, waarvan er enkelen het heel heel erg ver geschopt hebben en zeker geen onbekende namen gebleven zijn. Bekijk het lijstje maar eens op je gemak …

En dan de hoogst waarschijnlijk bekendste : 

1967    De filosoof van Haeghem

Deze zesdelige reeks werd geregisseerd door Maurits Balfoort en was in zwart-wit. Het scenario was gebaseerd op een verhaal van Jef Scheirs en Cornelis Staes, ‘De Filosoof van Haagem’.

Het verhaal speelt zich af in Oudegem, een deelgemeente van Dendermonde, dat plaatselijk wordt uitgesproken als Hagem. Het volksboek vertelt het verhaal van twee broers die samen op een boerderij wonen: Naten (Donatus) is een gierige, verzuurde man met trouwplannen met Coletje, en Titten (Titus), een goedlachse levensgenieter, bijgenaamd 'de filosoof'.

De serie is verscheidene malen door de BRT heruitgezonden.

Acteurs waren onder andere :  Romain Deconinck – Titten / Carlos Van Lancker – Naten / Jenny Tanghe – Coletje / Luc Tanghe - Patatje en Willy de Swaef - veldwachter

In het feuilleton acteerden , naast Willy, trouwens nog enkele Aalstenaars. Suzanne Van Gijseghem-Van Vaerenbergh als Rozalie en Theo Van Gijseghem als pastoor van Haeghem.

Om af te sluiten en samen te vatten, nog een mooie commentaar, uit de Gazette van Aelst van  18/10/58 :

“Wie Willy De Swaef kent, weet best dat een figuur als de verkochte grootvader hem tenvolle toevertrouwd is. De olijkheid ligt in zijn ogen te lezen en bij de opsomming van zijn schelmenstreken verkneutert hij zich samen met het publiek. Planken- en tekstvast als hij was, kon hij alle zorg besteden aan mimiek en detailwerk. Zo verkreeg hij zijn fijn en flink geborsteld komisch personage met een gemak waarin ik de sterke akteur onderkende”

En nog een cartoontje uit 1966 om het helemaal af te leren :

Bronnen : 

De Voorpost 

De Gazette van Aelst