Café De Patatbar - Keyzerstraatje 22

Dit beroemde (of beruchte?) café opende zijn deuren in 1965.

Het café was te vinden in de Keizerstraat, tegenwoordig de Alfred Keldersstraat (het straatje tussen de C&A en Tiffany’s om van de Nieuwstraat naar de Ridderstraat te gaan).

De uitbaters waren Marcel De Greef en Luc Praet, die er beiden een nogal flamboyante (en vooral ook nonchalante) levensstijl op nahielden.

Op de foto zien we tussen de arbeidershuisjes, als derde gebouw aan de rechterkant een opslagplaats van ‘Galerie De Keizer’ en verderop een lichtreclame van ‘Caulier’. Deze laatste behoorde toe aan het café ‘de Patatbar’. Ook kenmerkend voor het café waren de twee lantaarntjes aan de gevel.

van de andere kant geeft dit dan dit zicht : 

De oude huizen zijn ondertussen jammer genoeg allemaal al afgebroken voor voornamelijk appartementen.

Ter ondersteuning van de naam van het nieuwe café werd in de jukebox een grote frietpatat gelegd.

Het café had kende vooral veel succes bij de schoolgaande jeugd door zijn ‘nieuwe’ muziek’ die toen, en dat was een unicum,  rechtstreeks werd aangevoerd vanuit Londen.
Namen als onder andere ‘The Beatles’ en ‘The Rolling Stones’, die op dat ogenblik in de bestaande danscafés nog niet doorgedrongen waren, werden ook in Aalst geïntroduceerd met het label 'import'.

In 1967 werd in het café de carnavalsgroep ‘De Zjoevers’ opgericht, en tijdens hun eerste stoet hadden ze hun eigen lokaal, de  Patatbar, als onderwerp gekozen. 
Ze behaalden daarmee een mooie 4^e plaats bij de ‘Gewone Komische Groepen’ van dat jaar. 
Wel werden ze in sommige media van toen ietwat verkeerdelijk aangekondigd als ‘de Joevers’, wat opzoekingen over deze groep natuurlijk niet gemakkelijk maakt.

De Zjoevers gingen tot in 1971 mee in de stoet en legden dan de zotskappen af.

Dat de uitbaters er een nogal nonchalante levensstijl op nahielden bewijst onder andere dat ze ooit, toen ze voor 14 dagen op vakantie naar het zonnige Zuiden trokken,  gewoon een briefje op de deur hingen met "Asdammen weg zèn!"    Geen verdere uitleg van hoe lang …

De veertien dagen zijn dan uiteindelijk iets langer geworden (2 maanden),  maar ze hadden het eerste bericht, dat eigenlijk diende als enige kennisgeving ondertussen wel al laten vervangen door: "Asdammen nog een tetjen wegbleiven, ‘t es ier te goed."    Ook weer niet echt gedetailleerd natuurlijk.

Ook gaven ze ooit, vrijgevig als ze waren, een tournée génerale in dancing ‘The Beatles’ (later 'Ibiza') in Blankenberge. Dat gebeurde met een fiere, maar voor iedereen heel duidelijke, vermelding via de micro dat het wel degelijk een tournée was van de Patatbar in Aalst, en van niemand anders. Ze waren fier, en konden er zelfs prat op gaan dat hun naam voorkwam in een liedje, dat dan ook gespeeld werd ... 

Het gaat natuurlijk over een carnavalsliedje van prins karnaval Jean-Paul De Boitselier, die hen vernoemde in ‘Oilsjteneers zemmen’.

"As baagrond eit ons stad nog e schoein pleksken vroi,

En door komt na een hois ver aaverlingen boi,

Ze zochten nor ne goeie noom in diene zjaar,

Ze goon het na hoeiten ‘Resthois Patat Bar"

Het succes van het jongerencafé werd echter 'op dubieuze wijze' door de arm der wet gestopt.

Er waren reeds enkele razzia's gebeurd in, onder andere, de Patatbar naar aanleiding van enkele 'louche' zaken die zouden gebeurd zijn in de buurt. 

Dit bleken na onderzoek echter alleenstaande gevallen te zijn en aan de uitbaters kon niets ten laste worden gelegd, wat dan ook tot verdediging van de jeugd leidde.

Maar … 'waar een razzia is, is vuur' dachten de sensatiekranten. 
Onder andere 'Zondagsnieuws' sprong hier op en kwam uit met een artikel over 'de geheime liefdesbars voor vijftienjarigen'

Dergelijke artikels werden vrijwel onmiddellijk gecounterd in bijvoorbeeld de krant 'Voor Allen'. Daar verscheen een artikel als reactie hierop waarin men schrijft dat het door sensatiebladen gretig overgenomen 'nieuws' over de razzia's enkel maar om commerciële sensatie gaat in .

Een volledig in kaart gezet verhaal in en door ‘Zondagnieuws’ ('Spijbelende minderjarigen aan de drugs'), maakte hen echter bekend in heel Vlaanderen, en dat terwijl men in de 'serieuzere' pers toch bleef waarschuwen dat dergelijke sensatieartikels enkel nog zouden bijdragen tot de verwildering van de jeugd.

Er werd immers steeds teruggegrepen naar de eerder vernoemde razzia’s. 
Razzia's waarbij men eigenlijk geen echt grote onregelmatigheden konden vaststellen, maar die natuurlijk ook niet echt positief inwerkten op de sfeer.

Veelvuldige negatieve artikels over schoolverzuim, vermeend druggebruik en zelfs zedenverwildering in sensatiebladen bleven echter het nieuws bepalen.

De term 'MarginAalst' gebruikte men toen misschien nog niet, maar het zou het zoveelste bewijs geweest zijn dat die term niet altijd de lading dekt.

Ondertussen was het natuurlijk wel zo dat verontruste ouders hun kinderen er toch maar liever weghielden. Bepaalde scholen verboden zelfs het cafébezoek in deze buurt op straffe van uitsluiting als men toch zou betrapt worden.

Het bleef ook niet bij de ‘Patatbar’ alleen.

In ‘Ons Zondagsblad’ van 30 maart 1969 verscheen een reportage over 'de Aalsterse jeugdbars' in het algemeen, waar 'tieners gratis roesmiddelen toegestopt krijgen' en 'meisjes van 13,14 jaar met het schooltasje in de hand' tijdens de schooluren binnenstappen en waar 'ernstige overtredingen tegen de zedelijkheid gebeuren' en een zekere Jean Claude LSD aan de kinderen zou aanbieden.

Enkel De Cornichon in de Keizerstraat werd in dat artikel effectief bij naam genoemd, en die zaak werd dan ook wegens zedenfeiten door de politie gesloten. 
De exploitant werd door de BOB verhoord en werd naar Dendermonde overgebracht. 

Rechtstreekse aanleiding hiertoe : de verklaringen van een 14-jarig meisje die verklaarde een dag lang in de bar te zijn ‘vastgehouden’. 

Ze werd na meer dan 24 uur in de bewuste zaak gevonden nadat haar ouders de rijkswacht hadden verwittigd dat hun kind niet was thuisgekomen na een zwembadbezoekje. 

Over het 'vastgehouden' bestaat natuurlijk wel enige twijfel. Zei ze dat niet ter verdediging en probeerde ze zich niet ergens uit te praten? 
Hebben we tegenwoordig ook geen weet van bijvoorbeeld een 'sterrenmeisje' die 'in slaap gevallen' als excuus gebruikte om haar gezicht vol te laten tatoeëren met sterretjes? …

Foto onder (uit Ons Zondagsblad): op de voorgrond de Cornichon (groene gevel) en verderop het (rode) geveltje van de Patatbar ... op de foto : grijs en een andere tint grijs ... 

Op een dag, de heisa was nog steeds niet geluwd, kwam een reportageploeg zich aanmelden in de Patatbar.

De reporters gaven zich uit als medewerkers van "Paris Match". Ze vertelden enthousiast dat ze hadden vernomen dat er zich in Aalst een zeer bijzondere jeugdherberg bevond en wouden er dan ook graag een ‘stomende’ reportage over maken.

De aanwezige jeugd en ook de uitbaters waren uitermate gewillig: in Paris Match verschijnen gebeurt immers niet iedere dag.

Op vraag van de journalisten werden er bepaalde vrijscènes tussen meisjes en jongens in scene gezet en herhaaldelijk gerepeteerd. Ook aan de toog hangende, rokende en drinkende jongeren werden maar al te graag op foto vastgelegd. 

Paris Match is een wekelijks in Frankrijk verschijnend geïllustreerd tijdschrift. Het werd in 1949 opgericht en staat sindsdien bekend om zijn leuze ‘Le poids des mots, le choc des photos’ ('Het gewicht van de woorden, de schok van de foto's').

En of het een schok werd …

De ‘fiere’ jeugdigen belandden al heel snel met beide voetjes terug in de realiteit : "Groot schandaal onder schoolgaande jeugd te Aalst” was de ophefmakende kop, niet in ‘Paris Match’ maar wel in ‘De Kwik’.

Het weekblad Kwik, destijds het eerste en lange tijd het enige sensatie- en blote borstenblad in Vlaanderen, verscheen in 1998 voor de laatste keer. 

Het blad verscheen voor het eerst in 1962 en heeft het 1.897 nummers uit kunnen houden. 

Uitgever ‘De Persgroep’ besliste ermee te stoppen na een grondige analyse van de financiële situatie. Maar liefst 36 jaar heeft Kwik het volgehouden.

Op zich gebeurde er in Aalst volgens de politie eigenlijk niets verkeerd. Men mág aan de toog zitten, men mág een arm om iemand heenslaan, een koppel mág kussen … maar de beruchte reportage deed hen toch de das om. 

Het café werd een druk besproken onderwerp, en een tijdlang hebben de uitbaters door deze zaak wel wat van hun bekendheid kunnen profiteren , 

Alle scholen in het Aalsterse waren ondertussen wel op de hoogte en uiteindelijk zouden de scholen, samen met het stadsbestuur, de politie en de concurrentie maar één ding meer wilden : de bar moest en zou sluiten om de jeugd te kunnen ‘redden van verderf’.
Het gemeentebestuur kwam onder zware druk te staan.

Ondertussen werd er van alles bijgehaald. 'Nachtlawaai', 'het schenken van bier aan minderjarigen', 'zedenfeiten', … het werd allemaal gebruikt om een definitieve sluiting te kunnen bekomen.

Daarbij werden ook flagrante onwaarheden zeker niet geschuwd.

 
Zo werd bijvoorbeeld ook de zaak van een 17-jarige, die een bejaarde man neersloeg met een ijzeren staaf en 30000 frank roofde, door middel van een fotokopie van een dagbladartikel bij de reportage over de Patatbar gevoegd. 

De datum waarop het bewuste artikel verschenen was (namelijk in 1962) werd wel verzwegen.

Een journalistiek kunstgreepje dus, maar wel heel achterbaks te noemen, gezien deze misdaad reeds gebeurd was zelfs voor de Patatbar bestond (!)

Zo werd de nietsvermoedende lezer wel zwaar misleid en werd de zedenverwildering van de jeugd verder geïllustreerd en opgeklopt met sensatie.

Luc Praet, de eigenaar, werd overgeplaatst naar de gevangenis in Hoogstraten en terwijl hij daar zat werd de bar uiteindelijk op politiebevel gesloten. Een zeer duister proces inzake 'verantwoordelijkheid' zou de aanleiding geweest zijn, maar we weten allemaal dat 'dit spelletje' eigenlijk al veel langer aan de gang was.

‘Duister’ was het zeker, want het proces werd opgestart voor zaken die tijdens de afwezigheid van de uitbaters zouden gebeurd zijn.

Wat er ook van zij ... De boeken toe was het resultaat.

Aalst heeft nadien nooit meer een beter bekend / berucht (?) jeugdcafé gehad.

In 1975 kocht de stad het huisje (en de aanpalende) op om het oude plan om de straat verbreden, uit te kunnen voeren. Later opteerde men echter toch voor het behoud van het smalle straatje.

De gebroeders Van Cauter verkochten er ooit (net na WOI) herberggerief (togen, …) en vanaf 1928 was er de spaarmaatschappij ‘Geld geeft Moed’ met ook wedstrijden gerrebollen en bakschieten.

Natuurlijk de beruchte Patatbar en nadat deze gesloten was installeerde de kunstenaar René Bekaert er zijn schilderatelier.

De Werkgroep Stadsherwaardering, een spin off van het blad ‘Vies Oilsjt’, kraakte in 1979 de huisjes van het Keyzerstraatje, om de verloedering aan te klagen.

Hier nog een laatste beeldje van het café uit 1980.

Het huisje had al een hele geschiedenis achter zich, en de tand des tijds had er al goed in geknaagd.
Alles verdween dan ook voor de bouw van appartementen.

De bar mag dan wel fysiek al een tijdje verdwenen zijn, ‘in de herinneringen van velen’ en ‘op papier’ zou deze nog heel lang blijven voortleven.

Zo schreef  L.P. Boon op 27/5/1977 in een van zijn cursiefjes (‘Boontjes’ genaamd) over de Patatbar en ook Geertrui Daems vernoemt de bar in de belevenissen van Lutje in 'Lutje leert'.

Tegenwoordig is in het straatje geen enkel van de originele huisjes meer terug te vinden. Alles moest plaats ruimen voor appartementen en aan het begin van de straat vinden we de gevels van de C&A en Tiffany’s.

Over de geschiedenis van het Keyzerstraatje - de Alfred Keldersstraat is HIER meer te lezen.

Bronnen :

lezing Cynrik De Decker en Jan Van Liedekerke / Onion Rock

Voor Allen 14/1/1967 - 28/1/1967

HLN 24/10/2018

Het Nieuwsblad 22/11/2011

De Voorpost 6/2/1976

Vies Oilsjt 1/6/1977

Ons Zondagsblad 30/3/1969

Gazet van Aalst 30/3/1968

bloggen.be/renebekaert

renebekaert.be

vlaamseschuttersgilden.be

inventaris.onroerenderfgoed Pakhuis

foto huisnummer 9 beeldbank.onroerenderfgoed 

foto patatbar caulier beeldbank.onroerenderfgoedbeeldbank onroerend erfgoed

foto met reclame Caulier via MadeInAalst