Hierbij een afbeelding van deze Kattepoort van de Vest ...
Voor
de oorsprong van deze straatnaam is het wel even zoeken. Er bestaan namelijk verschillende versies. De meest aanvaardbare :
Het tracé
van deze straat zou overeenkomen met de Romeinse heirbaan die van hieruit de
"Catti" of 'Kelten' naar Hunneghem en de Villa Romana van Lede bracht
via de huidige Ledebaan.
In
1835 werd de oude benaming een tijdlang (tot 1927) gewijzigd naar
Leopoldstraat.
Aan huisnummer 42 bleek dat de kelder onder het huis één bouwkundig geheel vormde met de kelder van de buren op nummer 44. De binnenoppervlakte was toegankelijk via een smalle trap. Onder de vloer vond men een stabilisé- en leemlaagje, en daaronder heel wat brokken baksteen en verbrande leem. Mogelijks zou het hier dus gaan om een opvulling van een leemwinningskuil met materiaal dat te linken valt met de grote stadsbrand van 1361.
Na afbraak van de huizen bleek ook onder huis nummer 52 een kelder te zitten De toegang hiertoe was afgesloten met een houten deur, waarover houten parket werd aangebracht. De kelder zelf bleek voor een groot gedeelte te zijn volgestort met puin.
Even verderop kwam een volledig intacte waterput uit de 17e of 18e eeuw aan het licht.
De oudste sporen die dus aangetroffen werden, waren vooral leemextractiekuilen, die allemaal een vrij gelijkaardige vulling vertoonden. Ze zouden dan ook allen uit dezelfde tijdsperiode stammen. In de vulling werd telkens verbrand materiaal teruggevonden, dat hoogstwaarschijnlijk dus te linken is aan de grote stadsbrand. Op twee plaatsen werden 14e eeuwse gebruiksvoorwerpen (aardewerk) gevonden, wat voorgaande natuurlijk dan ook verder kan staven.
Enkele kuilen bevatten ook veel bouwpuin en konden worden gedateerd in de 16e tot 18e eeuw. Dit laat vermoeden dat er op het terrein tijdens de 18e eeuw een grote afbraak heeft plaatsgevonden.
Het onderzoek werd afgesloten met de melding dat de sporen die werden aangetroffen dateren uit de periode tussen de 14e en 20e eeuw. Het gaat vooral over restanten van bakstenen muren en kelders, afvalkuilen, vloerniveaus en een laag tuingrond.
Het onderzochte deel ligt trouwens pas vanaf de 13e eeuw binnen de stadsomwallingen.
Onderzoek van Solva wees uit dat het tracé van de toenmalige Peperstraat niet overeen kwam met het huidige verloop. De straat maakte toen een verbinding tussen de Kattestraat en de Kapellestraat,
en
dit ter hoogte van de H. Geestkapel. Soms werd deze straat ook wel
Sint-Sebastiaanstraatje genoemd, naar de gilde die er haar hof en schietplein
had. Rond 1830, met de uitbreiding van de gevangenis, werd de
Peperstraat uiteindelijk omgeleid naar de Esplanadestraat
De
straat is eigenlijk een interessante benadering van de stadskern met richting grote markt het
schepenhuis / belfort op de achtergrond en richting Esplanade toe, een prachtig
uitzicht op de Sint-Jozefkerk.
Ook vestigingen van pandleners kon men hier terugvinden, alsook de officiële
"Berg van Barmhartigheid" die werd geopend in 1854 en opgeheven werd in 1901.
Bij
het begin, ten oosten, palend aan het Landhuis, hadden we de zogenaamde
"Queec Schole". Deze werd reeds vernoemd in 1430 en werd gesloten in
1620 na de komst van de Jezuïeten.
De school kreeg voor de organisatie van het
feest twee kannen wijn van de stedelijke overheid 'up sinte-niclauesdach, als
de scholieren van deser stede huer feeste hielden van haren bisschop'
Later,
in 1760 was er de aankoop van een reeds in de 16de eeuw hier vermeld
burgerhuis, het zogenaamde "Limnander", dat zou dienen voor de
inrichting van de "stads schole", en die als gemeenteschool zou
doorleven tot in de 19de eeuw.
 |
| Kattestraat begin 20ste eeuw |
Verderop
vinden we het Armenhuis, het voormalige Oudemannenhuis (sinds 1830) en ertegenover de Heilige Geestkapel met links het
Meisjeswezenhuis, het zogenaamde "Maegelyn" (sinds 1718) en rechts,
het voormalige Heilige Geesthuis, dat werd wederopgericht als Oudevrouwenhuis
in 1841 .
 |
Kattestraat
Ouderlingen en weeshuis kapel
met nog een gedeelte van het oudvrouwenhuis
|
De gebouwen van het meisjesweeshuis en het oudevrouwentehuis kwamen na leegstand al snel te vervallen. Ook de kapel kon meer dan een likje verf gebruiken.
In 1979 werd de kapel zwaar beschadigd.
De beide tehuizen werden afgebroken, maar de kapel bleef staan en werd voorlopig wat opgekalefaterd.
Over de H. Geestkapel en de tehuizen is HIER meer te lezen. In 1979 werd de kapel zwaar beschadigd.
De beide tehuizen werden afgebroken, maar de kapel bleef staan en werd voorlopig wat opgekalefaterd.
Het was nu wachten op een nieuwe projectontwikkelaar die de terreinen verwierf, en uiteindelijk heel verrassende plannen op tafel kon leggen : maar liefst 32 winkelunits, 18 appartementen en een gerestaureerde Heilige Geestkapel behoorden tot de ambitieuze plannen.
De nieuwbouw werd
genoemd naar tapijtwever Pieter Van Aelst ... De Pieter Van Aelstgalerij was
geboren.
Pieter Van Aelst, alias van Eedingen, was een vooraanstaand
tapijtwever, koopman en makelaar uit het begin van de 16 e eeuw. Hij was zelfs
hoftapijtwever van Filips De Schone en Keizer Karel en lid van de prestigieuze
Sint Jorisgilde. Later vestigde hij zich in Brussel. Hij voerde onder andere in
opdracht van Paus Leo X een reeks wandtapijten uit naar een ontwerp van Rafaël.
In 1997 werd de kapel dan opnieuw beschermd, en dit is ze nog steeds tot op
vandaag.
Op deze plaats lag oorspronkelijk het eerste Landhuis van Aalst ('s Gravensteen), dat
verlaten werd in het begin van de 16de eeuw.
Dit gebouw werd afgebroken in
1776. Het huidige hoekhuis zou dateren van 1777 en zou opgetrokken zijn uit de
herbruikte en herkapte zandsteen van het vroegere Steen.
Het gebouw werd ingericht als
herberg in 1851, en werd later opgekocht door de Liberale Associatie. De
sobere en vlakke gevels worden geleed door puilijsten en doorgetrokken arduinen
kordons ter hoogte van de onderdorpels.
Aan de Kattestraat bevindt zich een
grote rondboogpoort in een geblokte omlijsting van arduin, gemarkeerd door een
zware kroonlijst. In 1997 werd de herberg beschernd als monument.
In de Graaf van Egmont werden trouwens ook de … euh … kroonjuwelen van het carnavalsmonument bewaard. Het ontwerp van kunstenaar Hendrik Muylaert won de wedstrijd wel, maar de kunstenaar moest wel enkele aanpassingen doen. Het beeld stelde een naakte Voil Jeannet voor, een man dus eigenlijk, maar toch moesten de geslachtsdelen verwijderd. De jury vond dat het standbeeld geslachtsloos moest zijn, en de kunstenaar verwijderde onder lichte dwang de kleinnoden. Deze werden dan later tentoongesteld in 'De Coont'
In 2018 kwam dan de mededeling dat 'De Graaf ...' wat aanpassingen zou doen.
Uitbaters
Jurgen De Roeve en Veronik Bombeeck, al 10 jaar uitbaters van de zaak, opperden het plan om het interieur een grondige make-over te geven.
Met de brouwerij Haacht
werd een nieuw huurcontract afgesloten, en daarmee drukten ze de geruchten de kop
in dat zij het pand zouden verlaten voor een ribbetjesrestaurant.
“Gedurende
de laatste jaren hebben wij ons steeds moeten verdedigen tegen geruchten,
roddels en leugens over een nieuwe bestemming voor de Graaf van Egmont. Zo ging
er een discotheek komen, een ribbetjeshuis of een champagnebar. Niets is minder
waar”, zeggen ze. “We willen komaf maken met al die uitgevonden verhalen. De
nieuwe huurvernieuwing werd opnieuw afgesloten tussen brouwerij Haacht en ons.
We zullen de komende negen jaar opnieuw de Graaf uitbaten, maar er zal een en ander
veranderen.”
“De
Graaf krijgt dus een volledige make-over. Alles wordt vernieuwd : de zaal, de toog, de toiletten, de feestzaal boven, het terras, .... Het mooie karakter van de Graaf zal opnieuw volledig tot zijn recht
komen”, zeggen ze. De gevel blijft uiteraard zoals hij is, maar zal worden
opgefrist. Ook het dak wordt gerenoveerd.
Voorheen
waren in de Kattestraat ook nog een aantal stegen aanwezig, zoals bijvoorbeeld de zogenaamde
"Impasse Hendricks" nog vermeld in 1866 en de zogenaamde
"Impasse van Nerom", die zelfs nog bewoond was aan het begin van de
20ste eeuw.
De
stad Aalst besliste om de Kattestraat tegen 2018 opnieuw aan te leggen. De
tweede belangrijkste winkelstraat van Aalst moest daarbij in een nieuw, frisser
en hedendaags kleedje gestoken worden. Volgens schepen Ann Van De Steen was de
staat van het wegdek op veel plaatsen ondermaats, maar bij vele Aalstenaars rezen er blijkbaar toch enkele vragen bij de werken, want de Kattestraat was in Aalst
nu ook niet de straat die in de slechtste staat is of de meeste prioriteit verdiende in verband met hernieuwing.
Soit, de werken kwamen er, tevreden of niet
…
22 Jaar geleden kreeg de Kattestraat trouwens al eens een grondige opknapbeurt. De straat werd begin
jaren '90 immers volledig opnieuw aangelegd, maar door de diverse grote werken (vooral het stuk
tussen de Esplanade en de Peperstraat) was de toestand van het wegdek helemaal niet meer wat het
geweest is., of zou moeten zijn.
"Eandis heeft laten weten dat zij nutswerken moeten uitvoeren
voor de sanering van de electriciteitskabine in het Belfort en de aanleg van
nieuwe elektriciteitskabels vanaf het Belfort tot het Esplanadeplein. De werken
van Eandis zullen vermoedelijk zes tot acht weken duren. Die werken zijn
technisch dringend nodig en moeten door Eandis ten laatste in 2017 of 2018
worden uitgevoerd", zegt schepen Van de Steen.
"Gezien de slechte
staat van het wegdek, de nodige werken van Eandis en het belang van een
aantrekkelijk straatbeeld, heeft de stad beslist om de Kattestraat her aan te
leggen. De kostprijs hiervan wordt geraamd om zo'n 500.000 euro en de werken kunnen
uitgevoerd worden in 2017.
Hierbij een beeldje van tijdens de werken.
De historische gevels worden decoratief
uitgelicht.
Deze
renovatiewerken gaven de Kattestraat dus nog een extra boost en enkele
nieuwe winkels namen er al snel hun intrek. Het leek dus allemaal de goede weg op te gaan met de Kattestraat, tot in april 2019 aan de alarmbel getrokken werd door de lokale handelaars en de pers.
In
een van de bekendste winkelstraten van de stad staan er immers maar liefst 17 panden
leeg, en dit terwijl vorig jaar deze tijd nog in de pers te lezen stond, dat er ‘amper nog
lege panden in de Kattestraat’ waren.
De handelaren willen nu, samen met de stad, een
actie op poten zetten om deze leegstand trachten tegen te gaan. Het is immers niet aangenaam winkelen in een straat met allemaal afgeplakte en weggestoken vitrines.
De heraanleg van de straat is volledig achter de
rug, de lelijke leegstand bleek nog slechts een spook uit het verleden te zijn, en de straat was klaar om
opnieuw te bruisen.
Het mocht echter niet zijn ...
De ene na de andere zaak sloot de deuren: Subway, speelgoedwinkel Fox, ...
Aan al die panden hangt nu ‘te
huur’. Als we de Penne-site - waar AS Adventure gevestigd was en waar nu een
nieuw winkelpand en appartementen worden gebouwd - meetellen komen we aan maar liefst zeventien lege winkelruimtes.
Van twee leegstaande panden zelfde tijd vorig jaar naar zeventien nu, dat vinden ook de
winkeliers veel … veel te veel.
Tijd voor actie, vindt dus Vanessa Manssens van kledingzaak Street
One in de Kattestraat. “We gaan met de Kattestraat een voorstel doen aan de vereniging van handelaren in het stadscentrum van Aalst, District A. We willen samen met de stad een project opzetten
om nieuwe handelaars aan te trekken naar de Kattestraat”, zegt ze. Volgens haar
speelt het werfverkeer van enkele grotere bouwwerken in de straat een rol. “Ik
denk dat we nu ook even door de zware bouwwerken moeten die er zijn in de
Kattestraat”, zegt Vanessa Manssens van Team Kattestraat.
Stedelijk centrummanager Pieter Van Houcke
heeft het natuurlijk ook allemaal gezien, maar een oorzaak blijkt moeilijk om aan te wijzen.
“Wat dé reden is van de leegstand in de Kattestraat, daar durf ik geen
uitspraken over te doen. De grote werken zijn uiteindelijk achter de rug, dus daar zou het zeker niet mogen aan liggen. Misschien spelen de hogere huurprijzen een rol?
Een andere oorzaak : er
zijn ook wel enkele ketens opgehouden te bestaan en als die dan net een winkel
in de Kattestraat hebben dan sluit die winkel.
Dit is wat er zich bijvoorbeeld voordeed bij
Coolcat in de Nieuwstraat”, zegt Van Houcke. “Misschien is het gewoon toeval.
De straat is net heraangelegd en heeft een pak dynamische handelaren die samen
voor beleving zorgen in de straat.”
Misschien is het ook gewoon toeval. De straat ís
net heraangelegd en hééft een pak dynamische handelaren die samen voor beleving
zorgen in de straat.
De stad ziet er toch het positieve van in, en ziet de leegstand vooral als een ruimte die vrijkomt voor nieuwe zaken, nieuwe ondernemers. Als stad proberen ze die ondernemers die winkelruimte zoeken, naar het juiste pand te leiden.
Uiteraard is het zo dat als men iets wil aanprijzen, men dit op een zo positief en aangenaam mogelijke manier moet doen. Een pand dat leegstaat zal moeilijk verkocht worden als er een groot houten bord voorstaat.
Zo zoekt men naar creatieve oplossingen om de gebouwen toch aantrekkelijk te maken. Een mooi voorbeeldje hiervan is te vinden in de Lange Zoutstraat, waar 'Atelier De Leeuw' tijdelijk een winkel
uitbaat. Dat draagt bij aan de winkelbeleving. Dat willen we ook doen in de
Kattestraat”, zegt hij.
Als afsluitertje over deze straat : ook JanDe Wilde bezong reeds de Kattestraat in zijn 'Dode-hond-droom'. Hierbij de
tekst.
In
Aalst, in de Kattestraat
op
'n kelderafdekplaat lag 'n dode hond
met
drie vliegen op 'n wond aan z'n rechterachterpoot,
wis en zeker overleden,
wis en zeker dood,
van verdriet, van vergif of dwaasweg overreden.
En van m'n zes of zeven jaar sliep ik dromen bij elkaar,
te gek om los te lopen,
de ventjes uit m'n prentenboek
kwamen uit een donkere hoek van de slaapkamer gekropen.
M'n teddybeer die overdag uitblonk door z'n braaf gedrag,
begon amok te maken en als het onweerachtig was,
droomde ik krek net zoals Sint Jan op Pathmos van draken
Nachmerries of mooie dromen,
help me om van die dode-hond droom af te komen!
In Aalst, in de Kattestraat op 'n kelderafdekplaat
lag 'n dode hond.
Voor een fotootje van de Kattestraat mag je trouwens gerust eens aankloppen bij de burgemeester. Zijn vader had namelijk een fotozaak in de bewuste straat, op het nummer 35. Misschien heeft hij het vandaar, onzen Donzje, de fotogeniekheid ...
De
Kattestraat uit bouwkundig oogpunt dan : Tegenwoordig is de Kattestraat een
belangrijke winkelstraat met drukke en snel evoluerende uithangborden, reclames
en puien die straatwanden in twee registers opsplitsen; heterogene bebouwing
met diverse, doch meestal vrij smalle panden van variërende hoogten.
Een
basisbebouwing met oude kernen afwisselend met vernieuwingen uit de 19de en 20ste eeuw, voornamelijk naar het
centrum toe.
De breedhuizen
met oude kern, tegenwoordig wel verbouwd maar nog getuigend van vroeger straatbeeld en
oude rooilijn zijn nog zichtbaar : nummer 4, met markerende zijtrapgevels en steile dakhelling,
nummer 5 onder gebogen zadeldak, nummer 22, 37-41, 48-54, 57, 63, als rijhuizen
van twee of meerdere traveeën onder steile zadeldaken, opklimmend tot de 17de
(?)tot 18de eeuw, en voorzien van bepleisterde of gecementeerde parementen met
19de- tot 20ste-eeuws uitzicht.
-
Lokale berichtgeving Radio Goeiedag 2018 - 2019
- HLN van 10/4/2019
- Info Solva
- foto brand Heilige Geestkapel : MadeInAalst
- foto begin 20e eeuw : Onroerend erfgoed publicaties
- geo-vlaanderen.agiv.be en ngi.be voor archeologische info
-
'Dag meneer De Wilde', leven en werk van Jan De Wilde, met alle liedjesteksten
(door Jo Bogaert)- Isuu.com/visitemagazine/docs/aalst_stad_in_beweging-flip-nieuw/47
Geen opmerkingen:
Een reactie posten