zondag 8 november 2020

Deelgemeente : Herdersem

Herdersem telt ongeveer 2500 inwoners. 

Het is samen met Baardegem, Meldert en Moorsel een van de vier "Faluintjesgemeenten". 

Het grenst aan Aalst, Moorsel, Hofstade, Gijzegem en Wieze. Herdersem is vooral bekend door zijn zeer levendige Sint-Antoniusverering en -viering in het weekend omstreeks de feestdag van de H. Antonius abt (17 januari).

Naar alle waarschijnlijkheid was er in de zevende eeuw in Herdersem al bewoning. Het gebied werd beschermd door een versterking op de plaats Ham. Rond 868-869 duikt de naam Hardigisheim op in de bezittingenlijst van de abdij van Lobbes. De naam Hardigisheim betekent woonplaats van Hardigis of Harding. Herdersem maakte deel uit van het Graafschap Vlaanderen en kwam in de 11de eeuw in handen van de familie de Herdersem. Vanaf de 13de eeuw verandert de heerlijkheid een aantal keer van eigenaar tot ze in 1619 in het bezit komt van de familie Valdez. Hierdoor verkrijgt ze de titel van baronie.

Vanaf de 20ste eeuw werd landbouw minder en minder belangrijk in Herdersem en kwamen de eerste vormen van industrie op, waaronder een betoncentrale en een fabriek van textielmachines. Op 1 januari 1977 fusioneerde Herdersem met Aalst. Ondanks protest van een deel van de inwoners maakt het dorp vanaf dan ook deel uit van Groot-Aalst.

Op 17 januari vieren ze in Herdersem het naamfeest van de patroonheilige Sint-Antonius-Abt. Sint-Antonius wordt afgebeeld met een varken. Hij wordt aangeroepen tegen allerhande kwalen bij mens en dier. 
Trekker in het feestgebeuren is de ‘Gilde van Sint-Antonius’. Deze organisatie is sinds 1663 onafgebroken werkzaam en houdt de traditie levend. De viering in Herdersem gaat terug tot het einde van de 17de eeuw. Toen brak de pest in de regio uit. De inwoners van het naburige Moorsel ondernamen een bedevaart naar Herdersem. De pest leek daarop geweken. Het vormde het begin van een lange bedevaartstraditie. 

Op zondag is er de Sint-Antoniuskermis. De dag vangt aan met een eucharistieviering. In de namiddag gaat de Sint-Antoniusstoet uit. In de stoet lopen een kleine 20-tal groepen mee. Na de stoet is er de traditionele pensenworp. Aan de pensen zijn er prijzen verbonden. Op maandag is er de Moorselse Mis. Een priester uit Moorsel gaat deze mis voor. Voor de aanvang van de viering werden er allerhande offergaven ter ere van Sint-Antonius verzameld. De offergaven worden na de viering in het kerkportaal per opbod verkocht. De offers bestaan uit: varkenskoppen, worsten, vlaaien, enz. 

Bezienswaardigheden

- de sacristie van de voormalige parochiekerk (gebouwd in 1764)

- de O.L.V. Ten Beeldeken kapel

- de gerestaureerde Van Peteghem- en Vereeckenorgels in de O.L.V. Hemelvaartkerk (de parochiekerk van O.-L.-Vrouw-Tenhemelopneming (1859-1861))   

- de pastorie gebouwd in 1866

- de 15de-eeuwse bakstenen kapel van O.-L.-Vrouw ten Beeldeken (ter Linden, bij Sanderus vermeld als Onservrouwe ter Lynde)

- talloze 19de-eeuwse wegkapellen

- het borstbeeld van Alfons de Cock (de grondlegger van de wetenschappelijk folklore of volkskunde in Vlaanderen)

- het sashuis (1768-1769, vernieuwd in 1865)

- het laat-classicistische herenhuis de Liser ( gebouwd in 1817)

- het Monnikenhof met 17de-eeuwse kern

- de oude sasbrug uit 1860, in 1976 verplaatst naar de omgeving van de huidige Wiezebrug

- de restanten van de beemdlandschappen aan de oude Dender in het pittoreske Denderland.

In Herdersem speelt de voetbalclub SK Herdersem in de provinciale reeksen van de KBVB. 
Daarnaast speelt voetbalclub "Patro Herdersem" sinds 1959 in de Katholieke Sportfederatie. 

Zoals vele dorps- en stadsbewoners hebben ook de inwoners van Herdersem een eigen spotnaam. De meest bekende en verspreide spotnaam is "Meiviskoppen", een minder bekende en gebruikte "Walen".

Verklaring Meiviskoppen: In Herdersem was het vroeger in mei altijd kermis. Dan kwamen er veel visleurders van Baasrode, Mariekerke en omstreken met meivis, die rond die tijd veel gegeten werd. Dit feit was voldoende om de inwoners van Herdersem Meiviskoppen te noemen.

Verklaring Walen: Het Herdersemse dialect verschilt erg van de dialecten van de omliggende gemeenten en daarom konden die de inwoners van Herdersem moeilijk verstaan, net zoals ze de Walen (die Frans spraken) moeilijk konden verstaan.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten